توصیه‌های تغذیه‌ای در بیماری فیبروکیستیک پستان

دکتر مهسا امیدیان : پزشک عمومی ؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

تحریریه زندگی آنلاین : خیلی از خانم‌ها حداقل یک دوره کوتاه از دردهای پستان را تجربه کرده‌اند. یکی از شایع‌ترین تشخیص‌های درد پستان، بیماری فیبروکیستیک است. کیست ساده پستان یا بیماری فیبروکیستیک معمولااختلالی خوش خیم و بی‌خطر است، اما ممکن است برای بعضی خانم‌ها آزار دهنده یا دردناک باشد. در این بیماری تغییرات بافت پستانی اتفاق می‌افتد که وابسته به هورمون‌های تخمدان است. بر اساس تحقیقات انجام شده، بیش از نیمی از زنان در زندگی خود دارای بافت پستانی فیبروکیستیک می‌شوند. کیست سینه اغلب کیسه‌ای پر از مایع است که در بافت پستان ایجاد می‌شود. این کیست‌ها بیشتر در زنان بین 20 تا 50 سال اتفاق می‌افتد و در زنانی که به سن یائسگی نزدیک می‌شوند شایع‌تر است. داشتن یک یا چند کیست ساده خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی‌دهد؛ اما داشتن کیست ممکن است در توانایی شما برای تشخیص توده‌‌های جدید پستان و یا دیگر تغییرات غیرطبیعی که ممکن است نیاز به ارزیابی‌‌های پزشکی داشته باشد، تداخل ایجاد کند.

علائم بیماری فیبروکیستیک پستان چیست؟

 تورم یا برآمدگی صاف، متحرک یا بیضی شکل

 درد و حساسیت پستان‌ها و زیر بغل

 افزایش اندازه برآمدگی سینه در هر دو سینه یا یکی از پستان‌ها که به احتمال زیاد قبل از پریود بیشتر خواهد شد.

 ترشحات نوک سینه (شفاف به رنگ زرد یا قهوه‌ای تیره) اما هرگز قرمز و خونی نیست.

علت بیماری فیبروکیستیک

بافت پستان از بافت همبندی و چربی تشکیل شده است. همچنین هر یک از پستان‌ها حاوی لوب‌هایی از بافت غده‌ای است. کیست پستان زمانی بروز می‌‌کند که رشد بیش از حد غدد و بافت همبند روی دهد که به تغییرات فیبروکیستیک مشهور است. علت بروز تغییرات فیبروکیستیک در بافت پستان کاملا شناخته شده نیست، اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که هورمون استروژن اضافی و سایر هورمون‌های تولید مثل در بروز این تغییرات نقش به سزایی دارند، بنابراین مصرف داروهای هورمونی و قرص‌های ضدبارداری احتمالا می‌توانند بیماری فیبروکیستیک را تشدید کنند.

علائم به محض یائسگی از بین می‌رود، زیرا نوسان و تولید هورمون‌ها کاهش پیدا می‌کند و تثبیت می‌شود.

تشخیص بیماری فیبروکیستیک

اولین اقدام پزشک متخصص، معاینه سینه است. بهترین زمان برای انجام معاینه روز 7 تا 10 بعد از شروع سیکل ماهانه است. در این معاینه هر دو پستان و زیر بغل‌ها بررسی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود ضایعه مشکوکی از نظر سرطانی بودن وجود ندارد. در مرحله بعد با توجه به سن و دیگر شرایط معمولا سونوگرافی پستان، ماموگرافی یا MRI برای بررسی دقیق‌تر تغییرات توصیه می‌شود.

اگر پزشک نگران ظهور موارد دیگری در پستان باشد، ممکن است بیوپسی را نیز درخواست دهد تا اطمینان حاصل کند که کیست شما سرطانی نیست. این بیوپسی معمولا توسط سوزن ریز انجام می‌شود و جراحی سرپایی است.

 ملاحظات تغذیه بیماری پستان فیبروکیستیک

رعایت ملاحظات تغذیه ای سبب می‌شود که علائم آزار دهنده کاهش یابد.

 محدود کردن میزان مصرف مواد محرکی مانند چای پررنگ، قهوه، شکلات و نوشابه‌های کافئین‌دار، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و آب گاز دار (سودا)

البته هیچ مدرک علمی معتبری در دسترس نیست که نشان دهد مصرف ماده محرکی مانند کافئین با بروز کیست پستان در ارتباط است، با این حال در برخی مطالعات اشاره شده است که برخی از زنان کاهش علائم آزاردهنده را بعد از محدود کردن مصرف کافئین در برنامه غذایی‌شان گزارش می‌‌نمایند.

 پرهیز از مصرف غذا‌های شور و مواد غذایی فرآوری شده (که معمولا نمک بالایی دارند). مصرف نمک کمتر با تجمع کمتر مقدار مایع اضافی در بدن همراه است، که می‌‌تواند به تسکین نشانه‌‌های بیماری کمک کند.

 کاهش مصرف مواد غذایی حاوی چربی‌های اشباع مانند کره به این دلیل که افزایش مصرف چربی‌های اشباع با چاقی و افزایش تولید استروژن در بدن همراه است.

 افزایش دریافت فیبر در برنامه غذایی روزانه مانند افزایش مصرف سبزیجات، حبوبات و غلات کامل نیز به کاهش علائم کمک می‌کند به این صورت که دریافت فیبر به کنترل میزان استروژن بدن کمک می‌کند.

 ملاحظات کلی

 ورزش و پیاده‌روی تند به مدت نیم ساعت در روز

 مصرف داروهای ضد درد مانند استامینوفن برای کاهش درد کمک کننده می‌باشد.

 پوشیدن سوتین‌های مناسب برای کاهش درد و حساسیت مناسب است.

 استفاده از کمپرس گرم یا سرد به صورت غیر مستقیم سبب کاهش درد می‌شود.

 مصرف مکمل ویتامین B6 می‌تواند علائم را کاهش دهد.