رتبه نخست سرطان ها در ایران؟!

دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده؛ متخصص پوست، مو و زیبایی

بر اساس آخرین آمار مرکز کنترل سرطان در ایران  سرطان پوست با تعداد 9114  مورد در سال 1388 در صدر موارد سرطانی مجموع مردان و زنان گزارش شده است. اشعه UV از خورشید، لامپ‌های خورشیدی یا تخت‌های برنزه کردن یا سالن‌های برنزه کردن، ساطع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. خطر ابتلای فرد به سرطان پوست به مدت زمانی‌که در معرض اشعه UV است بستگی دارد.

بیش‌تر سرطان‌های پوست بعد از سن 50 سالگی اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتند، ولی تابش نور خورشید به پوست از سنین پایین آسیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رساند. از نظر اپیدمیولوژیک مهم ترین عامل اتیولوژیک تمام انواع بدخیمی‌‌های پوست، تابش پرتو فرابنفش می‌‌باشد. کودکان و نوجوانان در طول هفته ساعات زیادی را در طول هفته در مدرسه می‌‌گذرانند و بعضی از این ساعات را در معرض نور خورشید به انجام فعالیت می‌‌پردازند.

از سوی دیگر، برآورد شده است که80  درصد مواجهه با نور خورشید در سنین قبل از 21 سالگی اتفاق می افتد و مطالعات نشان داده اند که تماس با اشعه نور خورشید در طول دوران کودکی و نوجوانی نقش مهمی در بروز سرطان پوست در آینده دارد. بنابراین مواجهه با اشعه UV  بدون محافظ در هر گروه سنی میتواند مخاطره آمیز باشد چه علاقمندان به سولاریوم، چه ورزشکاران و چه مردان بیرون از خانه ...

مهمترین عامل ایجاد سرطان پوست

مهم‌ترین عامل ایجاد سرطان پوست، جهش در سلول بر‌اثر اشعه ماورای بنفش خورشید است با توجه به نوع سلول پوستی که دچار جهش ژنی شده است اشکال مختلفی از سرطان پوست بوجود می‌‌آید که هر کدام نشانه‌ها و عوارض خاص خود را دارند. رشد غیرطبیعی زخمها و خالهای پوستی، زخم‌هائی که بهبود نمی‌یابند و با خونریزی همراه هستند، زخمی که بهبود آن مدت زیادی به طول بینجامد و تغییر رنگ خالهای پوستی نشانه‌‌هایی از سرطان پوست هستند.

تماس طولانی با نور خورشید علت اصلی سرطان‌‌های پوست است، بخصوص اگر باعث آفتاب سوختگی و تاول هم شده باشد. سایر عوامل که اهمیت کمتری دارند شامل تماس مکرر طبی یا شغلی (در کارخانه‌‌ها) با اشعه ایکس، اسکار یا جای زخم بیماری‌‌ها و سوختگی‌‌ها، تماس شغلی با بعضی مواد شیمیایی از قبیل زغال سنگ و آرسنیک هستند. سرطان پوست ممکن است زمینه ارثی نیز داشته باشد لذا در بعضی خانواده‌‌ها شیوع سرطان پوست بیشتر است.

همچنین ملانوما نیز در بین آقایان بیشتر است که خوشبختانه در ایران به دلیل نوع پوشش کمتر مشاهده می‌‌شود و از همه مهم‌تر سبزه بودن پوست ایرانی‌ها نیز مانع شیوع این بیماری می‌‌شود چرا که پوست سبزه در مقابل آفتاب مقاوم‌تر است. ولی با این حال استفاده از کرم‌های ضد آفتاب به همه افراد توصیه می‌‌شود. استعمال دخانیات باعث از بین بردن پروتئین‌های انعطاف دهنده پوست، تحلیل بردن ویتامین A و محدود کردن جریان خون در عروق پوست می‌شود.

اشعه‌های ناشی از مانیتور 

تحقیقات نشان داده افرادی که ناگزیرند ساعت‌های طولانی روبروی کامپیوتر بنشینند، باید از ضد آفتاب استفاده کنند، زیرا اشعه‌های ناشی از مانیتور، موجب ایجاد و یا پررنگ‌تر شدن لکه‌های صورت می‌‌‌شود. این موضوع درباره لامپ‌های مهتابی و فلورسنت نیز صادق است.

مایکروویوو نقش آن در سرطان پوست

در مورد مایکروویو هم با توجه به عدم اثبات قطعی نقش آن در سرطان پوست و در عین حال وجود مطالعات پراکنده در ارتباط آن با آسیب چشم  از جمله آب مروارید، عقیمی و آسیب پوست توصیه می‌‌شود حداقل فاصله 1-2 متر حین کار کردن دستگاه حفظ شود.

افراد سیگاری

پوست افراد سیگاری خشک و دارای خطوط و چین خوردگی‌های ریزی در اطراف لب‌ها و چشم‌‌ها است. افرادی که سیگار می‌‌کشند و یا سایر انواع دخانیات را مصرف می‌‌کنند با احتمال بیشتری به سرطان سلول سنگفرشی پوست (SCC) مبتلا می‌‌شوند.