روز گذشته بانک مرکزی میزبان شرکت‌های پتروشیمی بود. بر اساس گفته‌های رئیس کل بانک مرکزی، علی صالح‌آبادی اصلی‌‌ترین محورهای جلسه مذکور آن است صادرکنندگان اجازه این را داشته باشند که ارز خود را بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار عرضه کنند. اجرای این تصمیم میتواند مشکلات اسکناس ارز در بازار را کاهش دهد و عرضه ارز را افزایش دهد. تجربیات گذشته نشان داده است که معمولا پس از برگزاری اینگونه جلسات، عرضه ارز در بازار بیشتر شده است. بنابراین احتمالا عرضه ارز در روزهای آینده تقویت خواهد شد.
جلسه بانک مرکزی با فعالان اقتصادی
در روزهای گذشته بخشنامه‌‌ای مبنی بر امکان فروش ارز صادرکنندگان به صرافیها منتشر شد. بر اساس این بخشنامه، بانک مرکزی به صرافیها اجازه می‌‌داد که اسکناس ارز صادرکنندگان را با نرخ توافقی، خریداری کنند و سپس به متقاضیان ارز بدون محدودیت بفروشند. این بخشنامه پس از جلسه رئیس کل بانک مرکزی با صرافان و وعده افزایش عرضه ارز در بازار منتشر شد. این به آن معنا است که پس از این صادرکنندگان امکان آن را خواهند داشت که بدون نیاز به مجوز، اسکناس ارز خود به صرافیها بفروشند و صرافیها نیز با این اسکناس‌‌ها به تقاضای موجود در بازار پاسخ دهند. پس از جلسه با صرافان و انتشار بخشنامه مذکور، در روز گذشته نیز بانک مرکزی میزبان صادرکنندگان محصولات پتروشیمی بود. مساله اصلی برای برگزاری چنین جلساتی آن است که بانک مرکزی در حال ایجاد مشوق‌‌هایی برای صادرکنندگان است. این مشوق‌‌ها برای آن است که صادرکنندگان در زمان کوتاهی ارز خود را وارد بازار کنند.
دلیل این اقدامات آن است که به احتمال زیاد یکی از دلایل نوسانات نرخ ارز در روزهای گذشته کمبود اسکناس ارز در بازر بوده است؛ زیرا در روزهای گذشته بازار ارز نیما و متشکل نوسانات کمتری داشته و دارای روند با ثباتی بوده‌‌اند. تجربه نشان داده است که معمولا پس از برگزاری اینگونه جلسات عرضه ارز در بازار بیشتر شده است. بنابراین یکی از پرسش‌‌هایی که وجود دارد آن است که مشوق‌‌های ایجاد شده برای صادرکنندگان تا چه حدی میتواند مشکلات اسکناس ارز در بازار را حل کند و آبی بر آتش نوسانات نرخ ارز در روزهای اخیر باشد؟ احمد لواسانی، رئیس سابق کانون صرافان در اینباره معتقد است که ارز حاصل از صادرات میتواند موجب کاهش قیمت ارز در بازار شود. او روز گذشته در اینباره گفت: بررسی روند بازار نشان می‌‌دهد عرضه ارز بر تقاضای آن پیشی گرفته است و در ساعت‌‌های آینده نتایج بهتری در این زمینه خواهیم داشت.
پتانسیل ایجاد تعادل در بازار ارز
رئیس کل بانک مرکزی پس از جلسه با صرافان در روزهای گذشته به افزایش قیمت نفت اشاره کرد. او در اینباره گفت: خوشبختانه به‌دلیل بالا رفتن قیمت نفت، فرآورده‌ها، پتروشیمیها و فولادی‌‌ها در بازارهای جهانی قیمت نیز بالا رفته و صادرات غیرنفتی ما بیشتر شده است. بنابراین حجم صادرات بیشتر شده و این نکته حجم عرضه ارز را در بازار حواله نسبت به گذشته بیشتر و مطلوب‌تر کرده است. یک روز پس از این سخنان، بانک مرکزی جلسه ویژه‌‌ای ارزی با صادرکنندگان پتروشیمی ترتیب داد. در این جلسه صالح آبادی به همکاری‌‌های خوبی که بین بانک مرکزی و صرافیها و مجموعه‌های ارزی صورت گرفته است اشاره کرد و گفت: دیروز تصمیمات خوبی هم گرفته شد که یکی از آنها این بود که اجازه دهیم تا صادرکنندگان ارز را براساس مکانیزم عرضه و تقاضا عرضه کنند که از امروز اجرایی شد. تمام فعالان ارزی که در جلسه دیروز هم حضور داشتند بر این تصمیم اتفاق نظر داشتند. او همچنین درباره پتانسیل پتروشیمیها در ایجاد تعادل در بازر ارز گفت: صنعت پتروشیمی به‌عنوان دارندگان ارز در بازار، عرضه های خوبی داشتند و همواره توانستند تعادل خوبی در بازار ایجاد کنند. این صنعت به عنوان گروه پیشرو در بازار ارز و سامانه نیما نقش موثری در تعادل بازار داشته که از آنها تشکر می‌کنیم. او در این زمینه افزود: قطعا حضور پتروشیمیها در بازار میتواند به تعادل بیشتر بازار ارز کمک کند.
امید بر ارز پتروشیمیها
رئیس کل بانک مرکزی در جلسه روز گذشته با شرکت‌های پتروشیمی با بیان اینکه پتروشیمیها جزو بهترین و مهم‌ترین صادرکنندگان غیرنفتی کشور به شمار می‌روند، گفت: حجم فروش و ارزش صادرات صنعت پتروشیمی کشور نسبت به گذشته افزایش قابل توجهی داشته و پتروشیمیها به‌عنوان دارندگان ارز غیرنفتی عرضه‌های خوبی در سامانه نیما داشته‌اند و نقش آنها به‌عنوان پیشرو در ایجاد تعادل در بازار ارز غیرقابل انکار و موثر است. علاوه بر آن درباره توان شرکت‌های پتروشیمی برای ایجاد تعادل در بازار ارز گفت: قطعا حضور شرکت‌های پتروشیمی در بازار ارز به ایجاد تعادل کمک می‌کند و بانک مرکزی نیز حمایت‌ها و اقدامات لازم را در این خصوص انجام خواهد داد. او همچنین تاکید کرد: بانک مرکزی حمایت از صنعت و تولید به‌ویژه پتروشیمی را در دستور کار دارد و اگر مشکل تولید را حل کنیم، قطعا به نفع اقتصاد کشور است.
استقبال پتروشیمیها از فروش ارز
بر اساس گزارش بانک مرکزی شرکت‌های پتروشیمی از پیشنهاد بانک مرکزی استقبال کرده‌‌اند. احمد مهدوی، دبیرکل انجمن صنفی صنعت پتروشیمی با اشاره به اینکه پتروشیمی صنعت پیشرو و مزیت اصلی کشور است، گفت: شرکت‌های پتروشیمی از ابتدای سال 3میلیارد و 270میلیون دلار در سامانه نیما عرضه داشته‌اند و پیش‌بینی می‌شود امسال در مجموع حداقل 15میلیارد دلار ارز توسط پتروشیمیها به کشور وارد شود. مهدوی نیز در این جلسه به افزایش صادرات محصولات پتروشیمی اشاره کرد و گفت: خوشبختانه چشم‌انداز صنعت پتروشیمی در کشور روشن است و رشد قابل توجه ارزآوری این صنعت صرفا به‌دلیل افزایش نرخ‌های جهانی نبوده، بلکه هم میزان تولید و هم میزان صادرات محصولات پتروشمی افزایش قابل توجهی داشته و این روند افزایشی امسال با ورود واحدهای جدید به مدار تولید تداوم خواهد داشت.
کشف قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا
به صورت کلی می‌‌توان گفت جلسه بانک مرکزی با شرکت‌های پتروشیمی دارای فضای مثبتی بوده است. دبیرکل انجمن صنفی صنعت پتروشیمی با اشاره به هماهنگی خوب میان بانک مرکزی و شرکت‌های پتروشیمی بیان کرد: در حال حاضر هیچ واردکننده‌ای معطل ارز نیست و در بسیاری مواقع شرکت‌های پتروشیمی خریداری برای ارز خود ندارند و در صف منتظر می‌مانند تا ارزشان را بفروشند. او همچنین با اشاره به تلاش برای کاهش موانع ادامه داد: تصمیمات روز گذشته بانک مرکزی درخصوص عرضه ارز توسط صرافیها و صادرکنندگان یک گام رو به جلو بود و باید کاری کنیم تا موانع کمتر شوند و صادرکنندگان راحت‌تر ارزهای خود را به بازار عرضه کنند. او در نهایت با ابراز امیدواری برای کشف قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا گفت: امیدواریم با نگاه جدید بانک مرکزی به حوزه واردات و صادرات در راستای کشف قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا به زودی شاهد آثار مثبت باشیم و بازار به تعادل مناسبی برسد. مهدوی معتقد است حرکت بانک مرکزی در راستای اجازه فروش ارز توسط صادرکنندگان به صرافیها یک قدم و به جلو بوده است و باید تدبیری اتخاذ شود که ارز به راحتی وارد کشور شود.
