بهروز کمالوندی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره هزینه بازطراحی راکتور آب سنگین اراک و در پاسخ به این سوال که در سند امضا شده برای بازطراحی، 1+5 متعهد شده بود که هزینه بازطراحی رآکتور اراک را پرداخت کند، اظهار داشت: در سندی که امضا شده گفته شده است که آنها تسهیلاتی را قائل می شوند.
وی افزود: وقتی می خواهیم تفسیر کنیم باید بگوییم این تسهیلات، تسهیلات فنی، کاری و یا پولی است؛ واقعیت قضیه این است که موضوع هزینه ها موضوع اصلی برای ما نبوده است و موضوع اصلی برای ما، فنی بوده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: وقتی بر این اصرار کنیم که بخواهند هزینه را بدهند، باید از بخشی از مدیریت هم صرفنظر کنیم، اما آنچه که برای مهم است آن است که چیزی طراحی شود که نیازهای کشور را برطرف کند و مدیریتش با ما باشد.
کمالوندی ادامه داد: البته این بدان معنی نیست که ما در مراحل بعدی برخی از مطالبات تجهیزاتی و تسهیلات مالی نکنیم ، اما در مرحله فعلی که در مرحله طراحی است و خودمان انجام می دهیم و بازبینی آن توسط چین صورت می گیرد نیازی به کمک مالی دیگر کشورها نداریم.
وی توضیح داد: بر اساس ساز وکار پیش بینی شده برای بازطراحی راکتور اراک، ایران مدیر پروژه است و کشورهای چین و آمریکا با ما همکاری می کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به قراردادی که با چینی ها منعقد شده است، گفت: امضای این قرارداد زمان زیادی برد وی با روشی که مورد نظر ما بود نهایی شد و نه تنها یک روز هم از برنامه عقب نیفتادیم بلکه جلو هم هستیم.
کمالوندی با اشاره به مراحل بازطراحی راکتور اراک ادامه داد: مرحله اول طراحی های پایه است که توسط مهندسین ما انجام شده و بلافاصله بعد از توافقی که سند آن در وین امضا شد، این قرارداد در پکن در اختیار طرف چینی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه بعد از فاز طراحی وارد فاز مهندسی و اجرا خواهیم شد، خاطرنشان کرد: تاکنون یک سال از این پروژه را گذرانده ایم و حدود سه چهار سال دیگر راکتور اراک به بهره برداری می رسد.
به گزارش مهر، در طول مذاکرات هسته‌ای بعد از آنکه ایران خارج کردن قلب راکتور اراک را پذیرفت گفته شد که 1+5 موافقت کرده که هزینه بازطراحی رآکتور اراک را پرداخت کند. از این‌رو سند رسمی فی‌مابین چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا همراه با نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجه و سیاست امنیتی و جمهوری اسلامی ایران برای همکاری جهت پیشبرد پروژه مدرن‌سازی رآکتور اراک منعقد شد.
اما با گذشت یک‌سال و چند ماه از اجرایی شدن برجام قرارداد «بازطراحی رآکتور اراک» تنها با کشور چین به امضا رسید و برخلاف اساس مفاد توافقنامه که تأمین هزینه بازطراحی رآکتور اراک باید از سوی اتحادیه اروپا تأمین شود ولی در متن توافق با چین، نوشته شده «بهتر است هزینه‌ها از سوی طرف مقابل» تأمین شود و تاکنون ایران هزینه این بازطراحی را پرداخت کرده است.
همچنین امضاکنندگان سند کمک به بازطراحی و بازسازی رآکتور اراک متعهد به موارد ذیل شدند:
الف) چین در طراحی و ساخت رآکتور مدرن شده مشارکت می‌کند، که مشتمل بر حوزه‌هایی همچون مهندسی طراحی رآکتور، خدمات فناوری مهندسی، تأمین تجهیزات، و ساخت سوخت برای بارگذاری اولیه هسته مرکزی، بر مبنای ترتیبات تجاری، خواهد بود. چین رییس مشترک گروه کاری 1+5 است.
ب) ایالات متحده آمریکا، پشتیبانی فنی و بازنگری در طراحی رآکتور مدرن شده، همراه با تحلیل طراحی سوخت و استانداردهای ایمنی جهت تضمین سازگاری با شرایط و مشخصات کلیدی رآکتور مدرن شده را به‌گونه‌ای که در برجام درج شده، ارائه خواهد کرد. آمریکا رییس مشترک گروه کاری 1+5 است.
پ) فرانسه در بازبینی طراحی رآکتور، ارائه تجهیزات، بر مبنای ترتیبات تجاری و دریافت و مدیریت سوخت مصرفی، بر مبنای ترتیبات تجاری، مشارکت می‌کند.
ت) انگلستان در بازبینی در طراحی رآکتور، آموزش ایمنی و امنیت و تأمین تجهیزات، بر مبنای ترتیبات تجاری، مشارکت می‌کند.
ث) آلمان در بازبینی طراحی، مطالعات امکان‌سنجی تأمین تجهیزات، بر مبنای ترتیبات تجاری، مشارکت می‌کند.
ج) روسیه خدمات مشاوره‌ای و دسترسی به متخصصان را بر اساس اعلام نیاز رؤسای مشترک گروه کاری 1+5 فراهم خواهد کرد.
چ) نماینده عالی اتحادیه اروپایی، به‌عنوان هماهنگ‌کننده کمیته مشترک، فرایند تأیید طراحی‌های مربوطه و در صورت نیاز، صادرات تجهیزات لازم برای پروژه مدرن کردن را تسهیل می‌کند.
