درآمدزا ترین بانک‌های بورسی کدامند؟

تفاوت درآمدهای مشاع و غیرمشاع

به صورت کلی می‌توان گفت درآمدهای غیرمشاع در بانک‌ها، مجموعه‌‌ای که از درآمدهای حاصل از کارمزد، مبادلات ارزی و سایر فعالیت‌های مشاوره‌‌ای توسط بانک‌هاست. علاوه بر این درآمدها، در گزارش‌های تفسیری صورت‌های مالی بانک‌ها درآمدهایی تحت عنوان درآمدهای مشاع وجود دارد. درآمدهای غیر مشاع به درآمدهای حاصل از کارمزد، مبادلات ارزی و سایر فعالیت‌های مشاوره‌‌ای توسط بانک‌ها گفته می‌شود. درآمدهای ‌مشاع مربوط به تسهیلات اعطایی و سرمایه‌گذاری‌‌ها هستند. به عبارت دیگر به درآمدهای حاصل از سودی که بانک‌ها از اعطای تسهیلات دریافت می‌کنند و سود و زیان حاصل سرمایه‌گذاری بانک‌ها، درآمدهای مشاع گفته می‌شود. به صورت کلی می‌توان گفت سپرده گذاران و خود بانک در مجموع درآمدهای مشاع، سهیم هستند. به عبارت دیگر سود سپرده‌‌گذاران از این درآمد‌ها پرداخت می‌شود.

بیشترین و کمترین درآمدمشاع

بررسی صورت‌های مالی 9 بانک نشان می‌دهد که در سال گذشته بانک ملت دارای بیشترین درآمد مشاع در میان بانک‌های مورد بررسی بوده است. پس از بانک ملت بانک‌های تجارت و صادرات نیز در رتبه دوم و سوم بیشترین درآمدهای مشاع قرار گرفته‌‌اند. جزئیات آمارهای مورد بررسی بیانگر آن است که بانک ملت با 53 هزار و 534‌میلیارد تومان درآمد، صدرنشین درآمدهای مشاع 9 بانک بوده است. بانک تجارت در این سال دارای 45‌هزار و 110‌میلیارد تومان و بانک صادرات دارای 42‌هزار و 27‌هزار میلیارد تومان درآمد مشاع بوده است. از طرفی پست بانک ایران در سال گذشته نه‌‌تنها دارای کمترین میزان درآمد مشاع بوده، بلکه درآمد مشاع این بانک در سال مورد بررسی منفی بوده است. مجموع درآمد مشاع پست بانک در سال گذشته منفی36میلیارد تومان بوده است. این به آن معنی است که بانک مذکور در سال گذشته نه‌‌تنها درآمدی از محل سپره‌‌گذاری‌‌ها و سرمایه‌گذاری‌‌ها نداشته، بلکه در این زمینه دارای زیان بوده است. رتبه‌بندی مذکور در بانک‌های مورد بررسی در سال 1399 نیز چندان متفاوت نیست. در این سال بانک‌های ملت، صادرات و تجارت به ترتیب دارای بیشترین درآمدهای مشاع بوده‌‌اند. درآمدهای مشاع پست بانک نیز در این سال مانند سال گذشته منفی بوده است. با وجود آنکه ترتیب درآمد بانک‌ها در این دو سال چندان متفاوت نبوده، اما به صورت کلی میزان این درآمدها به صورت چشمگیری تغییر کرده است. برای مثال بانک ملت در سال 1399 دارای 32‌هزار و 83‌میلیارد تومان بوده است. این به آن معناست که در طول یک سال بیش از 50‌درصد به میزان این درآمدها افزوده شده است.  

سهم بانک از درآمدهای مشتری

از آنجا که سود سپرده‌‌گذاران از درآمدهای مشاع پرداخت می‌شود، در صورت کسر این سود از کل درآمدهای مشاع سهم بانک از درآمدهای مذکور به دست می‌‌آید. همان‌طور که 3 بانک ملت، تجارت و صادرات دارای بیشترین درآمدهای مشاع در میان بانک‌های مورد بررسی بوده‌‌اند، بیشترین سهم مشتری و بانک از درآمدهای مشاع نیز متعلق به همین بانک‌ها بوده است. میزان سهم بانک‌ها از درآمدهای مشاع نشان می‌دهد که بانک تجارت در سال گذشته با سهمی معادل13‌هزار و 939‌میلیارد تومان دارای بیشترین سهم بانک از درآمدهای مشاع بوده است. پس از این بانک، بانک‌‌ ملت با سهم 11هزار و 356‌میلیارد تومانی و بانک صادرات با سهم 10هزار و 686‌میلیارد تومانی دارای بیشترین سهم بانک از درآمدهای مشاع بوده‌‌اند. در سال مورد بررسی بانک دی با سهم 414‌میلیارد تومانی دارای کمترین سهم بانک از درآمدهای مشاع بوده است. بررسی میزان سهم بانک‌ها از درآمدها مشاع در سال 1399 از لحاظ بیشترین سهم متعلق به بانک‌های ملت، تجارت و صادرات بوده است. در مورد کمترین سهم بانک از درآمدهای مشاع، در سال مورد بحث پست بانک با سهم منفی 2‌هزار و 143‌میلیارد تومانی کمترین سهم بانک از درآمدهای مشاع را داشته‌‌اند. هرچند میزان سهم تخصیص یافته به بانک دی از درآمدهای مشاع بر اساس صورت‌های مالی در سال 1399 صفر بوده است، اما سهم منفی پست بانک در این زمینه، موجب شد که پست بانک همچنان قبل از بانک دی قرار بگیرد. در سال 1400 بیشترین سهم بانک از کل درآمدهای مشاع، متعلق به بانک خاورمیانه با سهم 32‌درصدی نسبت به درآمدهای مشاع این بانک بوده است. در سال 1399 نیز بانک سینا با سهم 28‌درصدی بانک از درآمدهای مشاع، دارای بیشترین سهم بانک از این درآمدها بوده است.

سهم مشتری

از تفکیک درآمدهای مشاع به اجزای تشکیل دهنده این درآمد مشخص می‌شود که هر بانک به چه میزانی به سپرده‌‌گذاران خود سود پرداخت کرده است. بررسی صورت‌های مالی‌‌ 9 بانک، که مورد بررسی قرار گرفته‌‌اند، در سال‌های 1399 و 1400 بانک‌های ملت، صادرات و تجارت به ترتیب بیشترین سود را به سپرده‌‌گذاران خود پرداخت کرده‌‌اند. در سال گذشته بانک ملت 41هزار و 177‌میلیارد تومان به سپرده‌‌گذاران خود سود پرداخت کرده است. میزان سود پرداختی بانک صادرات و تجارت در این سال به ترتیب معادل 31‌هزار و 341‌میلیارد تومان و 31‌هزار و 171‌میلیارد تومان بوده است. همچنین در سال گذشته بانک دی کمترین میزان سهم مشتری از درآمدهای مشاع را داشته است. سهم مشتری از درآمدهای مشاع بانک دی در این سال معادل 17‌هزار و 59 میلیارد تومان بوده است.  

میزان رشد درآمدهای مشاع

بررسی مجموع درآمدهای مشاع بانک‌های مورد نظر بیانگر آن است که بیشترین میزان رشد این درآمدها در سال 1400 نسبت به سال 1399 متعلق به بانک اقتصاد نوین با رشد حدود 114‌درصدی بوده است. بانک تجارت و بانک پاسارگاد با رشد حدود 70 و 69‌درصدی دارای بیشترین رشد درآمدهای مشاع نسبت به سال گذشته خود بوده‌اند. همین بررسی نشان می‌دهد که درآمدهای مشاع بانک دی در سال 1400 نسبت به سال گذشته خود دارای رشد منفی 18‌درصد بوده است. علاوه بر بانک دی، پست بانک نیز دارای رشد منفی بوده است. رشد این بانک در سال 1400 نسبت به سال گذشته خود منفی 16‌درصد بوده است.