گیاه معجزه بخش اکالیپتوس خواص زیادی دارد که هم به شکل روغن و هم به صورت برگ می باشد. در کل اکالیپتوس یک درخت سرسبز می باشد که رشد سریعی در استرالیا دارد این درخت همیشه سبز خواص دارویی فراوانی دارد که کاربرد های زیادی در طب سنتی دارد. بیشترین استفاده از قسمت پوست تنه و برگ و ساقه این گیاه می باشد که به صورت دم کرده و یا استفاده موضعی می توان از آن استفاده کرد. از خواص شگفت انگیزش می توان به رفع خشکی در پوست، تقویت قوای جنسی، رفع گرفتگی بینی، درمان سرماخوردگی، کاهش علایم آسم، تقویت سیستم ایمنی و غیره اشاره کرد که در این مطلب به بررسی خواص اکالیپتوس و مزایای متعدد آن می پردازیم.
بررسی خواص اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس از بهترین روغن هاست که از برگ درخت اکالیپتوس تهیه و به صورت روغن فراوری می شود اکالیپتوس برای تقویت سیستم ایمنی بدن که می تواند از قبیل؛ برنشیت و سرماخوردگی و گلودرد و سرفه را درمان کند و کاهش دهد همچنین می تواند باعث بهبود در گردش خون بدن شود. بر اساس تحقیقات علمی تایید شده می توان گفت خواص اکالیپتوس زیاد است که در جهت خواص دارویی بیماری پوست و مو هم مصرف می شود.
- روغن اکالیپتوس خاصیت ضد میکروبی
استفاده از روغن اکالیپتوس در قرن 19 میلادی برای تمیز کردن بیمارستان ها به کار می رفت که در سال 2016 محققان دریافتند که گیاه اکالیپتوس خاصیت ضد میکروبی دارد. آنتی بیوتیک و اثر کامالدول موجود در اکالیپتوس برای درمان برخی از عفونت ها به کار می رود که در باکتری های ایجاد کننده عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی را از بین خواهد برد از خواص اکالیپتوس می باشد.
- دمنوش اکالیپتوس خاصیت آنتی اکسیدان
اگر بتوانید برگ های خشک درخت اکالیپتوس را به صورت دم کرده مصرف نمایید منبع غنی و فراوانی از آنتی اکسیدان ها به خصوص فلاونوئیدها هستند که بدن شما را از استرس اکسیداتیو و آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکند وارد بدن می کنید. شما باید این نکته را در نظر بگیرید که فقط از برگ به طور دمنوش استفاده نمایید از روغن اکالیپتوس استفاده نکنید.
- روغن اکالیپتوس برای تقویت سیستم ایمنی بدن
یکی دیگر از خواص اکالیپتوس کمک به سیستم ایمنی بدن می باشد که با تحریک پاتوژن موجود در روغن اکالیپتوس ذرات خارجی در سیستم ایمنی بدن را از بین خواهد برد و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
- عصاره اکالیپتوس برای دندان و لثه
عصاره برگ اکالیپتوس به تقویت دندان و لثه کمک می کند که خاضیت ضد عفونی کنندگی دارد. برگ های این گیاه مقدار زیادی اتانول و پلی فنوال دارد که این ترکیبات با باکتری های موجود در دندان بیماری لثه را درمان و با آن ها مقابله می کند و از پلاک ها و پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند. به همین جهت در تولید دهانشویه از اکالیپتوس استفاده می شود به طوری که 2 قطره از روغن اکالیپتوس را در لیوانی بریزید و از آن مانند دهانشویه استفاده نمایید.
- روغن اکالیپتوس درمان عفونت قارچی و زخم ها
خاصیت ضد باکتریی موجود در اکالیپتوس باعث می شود خطر ابتلا به عفونت های قارچی و باکتری های اشرشیا کولی و استافیلوکوک اورئوس را کاهش می دهد. همچنین روغن اکالیپتوس می تواند به عنوان یک عامل ضد قارچی در برابر عفونت های قارچی از جمله قارچ کاندیدا عمل کند، که در طب سنتی برای زخم های پوستی استفاده زیادی می شود.
- روغن اکالیپتوس برای دفع حشرات
یکی دیگر از خواص اکالیپتوس می توان گفت که یک ماده دافع حشره کش محسوب می شود. از روغن این گیاه در سال 1948 برای استفاده از حشره کش در آمریکا مصرف می شد که به ثبت رسید. روغن اکالیپتوس برای دور نگه داشتن حشرات و آفات و حشرات موذی و کرم های شفیره موثر واقع شده است که گزینه خوبی در این جهت برای دفع حشرات با ترکیب لیمو می توان از آن استفاده کرد.
- اسانس اکالیپتوس موثر در تسکین درد
با استنشاق اسانس اکالیپتوس باعث کاهش درد در بدن می شود. اکالیپتوس خاصیت ضد التهابی دارد که می توند به عنوان مسکن در بدن فرد بیمار عمل کند. شما می توانید با استنشاق این روغن گیاهی به مدت نیم ساعت در روز درد و فشار خون خود را کاهش دهید. همچنین می تانید این روغن را به صورت موضعی استفاده نمایید و به محل درد بمالید.
- روغن اکالیپتوس برای کاهش استرس
طبق مطالعات و تحقیقات روی افرادی که در هنگام عمل کردن استرس و اضطراب شدید داشتند با استنشاق روغن اکالیپتوس قبل از عمل کاهش استرس را مشاهده کرده اند. به دلیل وجود اکلیپتول که خاصیت ضد اضطرابی دارد اشتنشاق این گیاه به مدت نیم ساعت فشار خون را به طور عجیبی کاهش می دهد. بویدن روغن اکالیپتوس باعث کم شدن فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک بدن میشود و در عوض فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک را افزایش داده و منجر به آرامش انسان میگردد که از خواص اکالیپتوس این گیاه بی نظیر می باشد.
- عصاره اکالیپتوس برای درمان خشکی پوست
اکالیپتوس برای خشکی پوست بسیار موثر می باشد که سرامید موجود در اسید های چرب پوست بدن حفظ رطوبت رسانی را به بدن دارند به همین خاطر افرادی که اختلال خشکی پوستی و شوره سر یا درماتیت دارند می توانند از عصاره برگ های اکالیپتوس برای بیشتر شدن سرامید و رطوبت رسانی بهتر استفاده نمایند. اکالیپتوس سرامید پوستی بدن را تحریک می کند و می توان از لوسیون پوست سر که حاوی عصاره برگ اکالیپتوس و سرامید می باشد و برای قرمزی پوست و خارش و خشکی مفید بوده آن ها را کاهش دهد که در بسیاری از محصولات مو و پوست از عصاره اکالیپتوس تولید میشود.
- اکالیپتوس برای درمان سرماخوردگی مشکلات تنفسی
یکی از فواید اکالیپتوس که همه افراد از آن خبر دارند برای رفع مشکل تنفسی همینطور به گرفتگی بینی کمک شایانی می کند. که طبق تحقیقات به عمل آمده از آن در جهت صنعت داروسازی برای تولید دارو سرماخوردگی و ضدسرفه و گلودرد استفاده زیادی می شود. این گیاه خلط را کمتر کرده و به جای آن برونش ریه را بیشتر می کند که به عنوان ماده ضد التهاب مصرف می شود. ماده ای به نام اکالیپتول که در روغن اکالیپتوس است باعث کاهش التهاب و سرماخوردگی مثل: گرفتگی بینی، سرفه و سردرد می شود که همچنین می تواند علائم آسم را بهبود ببخشد. شما می توانید هم از روغن و هم از بخور اکالیپتوس استفاده نمایید.
- روغن اکالیپتوس برای درمان حساسیت فصلی
مواد موجود در روغن اکالیپتوس که حاوی ماده ای به نام اکالیپتول و سیترونلال است دارای اثرات ضد التهابی و تعدیل کننده فعالیت سیستم ایمنی بدن می شود. این روغن عالی برای درمان حساسیت و آلرژی های فصلی که علائمی از خود بروز می دهد مفید می باشد.
- روغن اکالیپتوس برای درمان گوش درد
یکی دیگر از فواید اکالیپتوس به عنوان یک ماده خلط آور عمل می کند برای رفع انسداد مجاری تنفسی و عفونت گوش که مایعات در کانال گوش می باشد سردرد را کاهش می دهد. همچنین این روغن برای گوش درد هایی که ناشی از آلرژی یا سرماخوردگی می باشد کمک فراوانی می کند.
اگرچه اطلاعات کافی در رابطه با تاثیر اکالیپتوس بر درمان و کنترل دیابت وجود ندارد، اما تحقیقات نشان داده که دم کردن برگ های این گیاه می تواند برای پیشگیری و درمان دیابت موثر باشد، بنابراین برای این منظور می توانید نوشیدنی از اکالیپتوس تهیه کرده و یک یا دو فنجان از چای اکالیپتوس را در روز مصرف کنید، البته حتما قبل از این کار با پزشک تان مشورت کنید، چون بسته به نوع دیابت شما، توانایی اکالیپتوس در کاهش قند خون می تواند مضر و خطرناک باشد.
- اکالیپتوس برای تسکین سردرد
اسانس اکالیپتوس ضد درد است، از این رو می تواند برای تسکین سردرد مفید باشد، برای این منظور می توانید 2 قطره از این اسانس را در کمی روغن گیاهی مخلوط کرده و سپس ترکیب بدست آمده را روی شقیقه پیشانی خود بمالید و چند دقیقه آن را ماساژ دهید، توجه داشته باشید که از تماس این ترکیب با چشم ها خودداری شود.
طریقه استفاده از گیاه اکالیپتوس
شما با خرید برگ اکالیپتوس از عطاری می توانید از خواص اکالیپتوس بهره مند شوید که می توان به روش های مختلف آن را مصرف نمایید به شرح زیر می باشد؛
- استفاده موضعی: چند قطره از روغن اکالیپتوس را با روغن نارگیل ترکیب کنید و برای درمان خفگی روس قفسه سینه بمالید.
- به صورت دمنوش: برگ های خشک اکالیپتوس را با 1 لیوان آب جوش ترکیب نمایید و بذارید دم بکشد سپس میل نمایید.
- رایحه درمانی: چند قطره از روغن اکالیپتوس را به 1 ظرف آب جوش اضافه کرده و صبر کنید تا رایحه آن در هوا پخش شود.
- برگهای کامل: برگهای اکالیپتوس را در حمام خود آویزان کرده و یا آن ها را به آب گرم داخل وان اضافه نمایید.
- برای دستگاه دفع حشرات: از روغن یا عصاره اکالیپتوس و لیمو در این دستگاه برای دفع حشرات استفاده نمایید.
- همینطور شما میتوانید از بسیاری از محصولات حاوی خاصیت اکالیپتوس مانند: آدامس ها، دهانشویه ها و بخورها استفاده کنید.
همانطور که گفتیم؛ اکالیپتوس را می توان به شکل چای که در بسته های چای کیسه ای که به شکل آماده در بازار می باشد، تهیه کرد و استفاده نمود. طریقه دیگر مصرف این چای به شکل عصاره این گیاه دارویی از روغن اکالیپتوس می باشد به این صورت که می توانید 2 قطره از این روغن را داخل یک لیوان آب جوش بریزید، سپس حوله ای را به دور سرتان بپیجید و سپس آن را به شکل بخور اکالیپتوس از طریق مجاری تنفسی خود استنشاق کنید.
همچنین در روش دیگر می توانید برگ های این گیاه را شسته و در یک قابلمه آب جوش بجوشانید، سپس با آن محیط را ضد عفونی کنید، انجام این کار به درمان سرماخوردگی و آنفولانزا کمک می کند.
نکته 1 : اگرچه بخور با اکالیپتوس عوارضی ندارد، اما باید از مصرف خوراکی آن پرهیز کرد.
نکته 2 : در بسیاری از دارو ها و لوازم بهداشتی که برای گرفتگی بینی استفاده می شود، اکالیپتوس و کافور وجود دارد.
برخی از عوارض گیاه اکالیپتوس
- حتما باید این نکته را درنظر داشته باشید که از روغن اکالیپتوس به صورت مستقیم در روی پوست استفاده نکنید چرا که اول رقیق کنید یعنی با ترکیب روغن حامل مثلا 95% از روغن حامل با ترکیب 5% از روغن اکالیپتوس استفاده نمایید. چون اکالیپتوس باعث سوزش و تحریک پوست می شود باید اول آن را روی پوست بازو امتحان نمایید. اگر تا 24 ساعت حساسیتی نداشتید بعد در پوست صورت استفاده کنید. همچنین نباید در نزیکی چشم مصرف شود چون ممکن است به آن آلرژی داشته باشید.
- باید توجه داشته باشید که مصرف زیاد با دوز بالای روغن اکالیپتوس می تواند برای بدن شما سمی باشد پس قبل از مصرف با دکتر مشورت نمایید. همچنین در رابطه با درمان آسم هم بسیار توجه نمایید که علائمش را بدتر نسازد.
- هیچ وقت از روغن اکالیپتوس به صورت خوراکی مصرف نکنید چون سمی بد در روغن وجود دارد.
- باید توجه داشته باشید که مصرف دمنوش اکالیپتوس با مصرف دارو هایتان تداخل نداشته باشد که بر کبد تاثیر بدی می گذارد.
- نحوه استفاده از این گیاه برای کودکان و خانمان باردار و شیرده باید با مشورت پزشک انجام شود.
- عوارض این گیاه می تواند شامل استفراغ، اسهال، درد معده، حالت تهوع در فرد ایجاد کند.
- علایم بروز مسمومیت با اکالیپتوس می تواند سرگیجه، کوچک شدن مردمک چشم، احساس خفگی در بدن فرد به وجود آورد.
- به یاد داشته باشید که روغن اکالیپتوس بسیار برای انسان سمی بوده و در مصرف آن باید دقت کنید.
- روغن های این گیاه را دور از دسترس کودکان قرار دهید تا هیچ دسترسی نداشته باشند.