کنترل درد با غذا

مریم آریافر؛ کارشناس ارشد علوم و صنایع غذایی

استفاده از تغذیه مناسب جهت مقابله با درد به عنوان جزئی از توصیه‌های پزشکی سال‌هاست که مطرح می‌باشد.

زمانی که احساس سردرد داریم، با خوردن یک قرص آن را برطرف می‌سازیم، ولی در خصوص دردهای مزمن می‌دانیم که مصرف طولانی مدت داروهای مسکن صحیح نبوده و می‌تواند عوارض بسیاری را به دنبال داشته باشد، مانند خونریزی معده در اثر مصرف زیاد پروفن و به همین دلیل است که کنترل و مدیریت کردن درد بسیار مهم می‌باشد. 

تغـذیه مناسـب

تحقیقات جدید نشان داده‌اند که رژیم غذایی مناسب و تغذیه نقش مهمی‌ در کنترل درد بر عهده دارد وکمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها باعث ایجاد ضعف و بیماری در بدن می‌گردد. در حال حاضر مساله جایگزینی رژیم غذایی مناسب برای کنترل درد مطرح شده، ولی هنوز شواهد قطعی در دست نمی‌باشد.  

برخی تاثیرات رژیم درمانی در کنترل درد به خوبی قابل لمس می‌باشند. برای مثال کاهش وزن یک استراتژی مهم تغذیه ای برای افرادی می‌باشد که از بیماری آرتریت، درد زانو و التهاب مفاصل رنج می‌برند. 

زنجفـیل

زنجفیل یک مکمل گیاهی ضد التهاب است و در کنترل دردهای آرتریت و ماهیچه و میگرنی موثر می‌باشد. مصرف 1 گرم در روز زنجفیل که تقریبا معادل نصف قاشق چایخوری می‌باشد، دارای اثرات ضد التهابی می‌باشد. البته باید توجه داشت که با داروهای مصرفی تداخل نداشته باشد . 

میوه‌های قرمز

مطالعات جدید نشان داده‌اند که فرآورده‌های cherry دارای اثرات مشابه داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی همانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن می‌باشند.

اینگونه میوه‌‌ها که شامل زغال اخته، انگور قرمز، انار و سایر میوه‌های قرمز رنگ و تیره هستند، دارای ماده مغذی به نام فلاوونوئید‌ها بوده که از متابولیت‌های ثانویه گیاه می‌باشند و باعث ایجاد رنگ در گیاه می‌‌گردند. همچنین از آن در برابر میکروب‌ها و حشرات محافظت می‌کنند و به همین دلیل است که توصیه‌های زیادی در خصوص مصرف اینگونه مواد غذایی شده است. 

سـویا

محققان دانشگاه جان‌هاپکینــز ثابت کرده‌اند که مصرف سویا در رژیم غذایی در کنترل درد به ویژه دردهای مزمن بسیار موثر می‌باشد، زیرا پروتئین سویا دارای خواص ضدالتهابی بوده و باعث کنترل درد می‌گردد. همچنین مصرف روغن بذر کتان، زردچوبه و ویتامین B12 هم در کنترل درد موثر می‌باشد. 

امگا-3

نشان داده شده کسانی که درد گردن و کمر درد دارند، در اثر مصرف مکمل امگا -3 دردشان تخفیف یافته است. 

چربی، کربوهیدرات و پروتئین

التهاب توسط سیستم ایمنی در اثر وجود آسیب ایجاد می‌گردد. التهاب به تنهایی دلیل درد نمی‌باشد، ولی می‌تواند احساس درد را تشدید کرده و آن را طولانی‌تر سازد. چربی‌ها در شیمی ‌التهاب نقش دارند و متابولیزه شدن برخی از چربی‌ها و اسیدهای چرب باعث تشدید پاسخ‌های التهابی می‌شود، بنابراین مصرف اینگونه مواد غذایی باید محدود شود.

همچنین مصرف بیش از حد قند‌های ساده و مواد غذایی حاوی نشاسته در ایجاد سیگنال‌های درد تاثیرگذار می‌باشد، بنابراین کنترل التهاب و درد با جلوگیری از مصرف زیاد و بیش از حد نیاز به غذاهای کربوهیدراته و جایگزین نمودن مواد غذایی حاوی پروتئین مانند تخم‌مرغ، گوشت بدون چربی و ماهی صورت می‌گیرد. 

غذاهای تشدید کننده

همانطور که می‌دانید برخی از مواد غذایی باعث بدتر شدن شرایط درد می‌شوند، مانند منابع غذایی حاوی تیرامین که باعث تشدید میگرن می‌گردند و در این شرایط باید از مصرف آنها خودداری نمود. 

برخی از مواد مشکل ساز که باعث افزایش درد می‌شوند، کافئین، الکل، مونوسدیم گلوتامات و آسپارتام  می‌باشند. 

لیست غذاهای کنترل کننده درد

منابع آنتی اکسیدانی: مارچوبه، آووکادو، توت‌ها، براکلی، کلم، گریپ فروت، کیوی، پرتقال، هلو و گوجه‌فرنگی 
منابع حاوی فلاوونوئید: سیب، انگورها، چای سبز، پیاز و سویا 
منابع حاوی بتا- کریپتوگزانتان: زرد آلو، پرتقال، فلفل، هلو، آلو، کدو و هندوانه 
منابع حاوی رسوراترول: زغال اخته، بلوبری، انگور قرمز و بادام زمینی 

بتا- کریپتوگزانتان

تحقیقاتی که در دانشگاه منچستر انگلستان انجام شده نشان داده‌اند افرادی که رژیم غذایی آنها حاوی بتا کریپتوگزانتان بوده کمتر از درد ناشی از مفاصل شکایت داشته‌اند. این ترکیب در مواد غذایی مانند پرتقال، زرد آلو، فلفل، هلو، آلو و هندوانه وجود دارد. 

آلبالو و گیلاس

برخی از مواد غذایی هم باعث کاهش درد می‌‌‌شوند، مانند آلبالو و گیلاس که حاوی آنتوسیانین بوده و دارای خواص ضد التهابی همانند آسپرین می‌باشند. همچنین سویا هم این اثر را دارد و باعث تخفیف دردهای استئوآرتریت می‌گردد. مصرف بیوفلاوونوئیدها به شکل تازه به همان گونه که در آلبالو و گیلاس یافت می‌شوند و مصرف غذاهایی مانند سبزیجات، حبوبات و دانه‌های کامل و برخی از مغز‌ها هم در کنترل درد موثر می‌باشد. 

رسوراترول

ترکیب رسوراترول که در پوست انگور قرمز یافت می‌شود، دارای اثر مشابه آسپرین بوده و اثر ضد التهابی دارد و در کاهش درد موثر می‌باشد. 

دانه‌ها و مغزهایی مانند فندق، بادام زمینی، کنجد و مغز آفتابگردان منابع غنی از تریپتوفان بوده و این اسید آمینه باعث کاهش حساسیت به درد، نیم ساعت بعد از مصرف این مواد غذایی شده است. سایر منابع غنی تریپتوفان، فرآورده‌های لبنی و سویا، غذاهای دریایی، دانه‌های کامل، لوبیا و عدس می‌باشند.