چرا در فوتبال مربی ایرانی مثل عطایی موفق نمی‌شود؟/ نسخه والیبالی برای موفقیت در جام جهانی ۲۰۳۰

سرویس ورزش مشرق _ لیگ ملت‌های والیبال با تمام فراز و نشیب‌هایش با قهرمانی فرانسه به پایان رسید. تیم ملی والیبال کشورمان نیز موفق شد پس از شکست بزرگان والیبال، با عملکردی درخشان در رتبه هفتم این تورنمت معتبر قرار گیرد و بازهم شایستگی‌های خود را به همگان اثبات کند.

پیش از شروع این رقابت‌ها کمتر کسی گمان می‌کرد تیم ملی ایران با سرمربیگری یک ایرانی بتواند دل همه را به دست آورد. هیچ‌کس انتظار نداشت که تیم ملی باوجود تغییر نسل عملکرد عالی از خود نشان دهد ولی بهروز عطایی با شکست بزرگان والیبال جهان به همه توانایی‌های خود را ثابت کرد.

در بحبوحه درخشش تیم والیبال ایران به همراه مربی ایرانی، زمزمه‌هایی از تغییر سرمربی تیم ملی فوتبال ایران شنیده شد. عده‌ای سعی کردند از سرمربیان ایرانی به‌جای اسکوچیچ استفاده کنند ولی هیچ‌کدام از گزینه‌های داخلی حاضر به نشستن بر نیمکت تیم ملی نشدند.

حال سؤالی که به وجود می‌آید این است که آیا مقایسه این دو ورزش با یکدیگر در زمینه استفاده از سرمربیان داخلی کار درستی است؟ این دو ورزش از نظر سخت افزاری تفاوت‌های چشمگیری دارند و نباید مربیانی که در لیگ‌های فوتبال و والیبال فعالیت می‌کنند را با هم مقایسه نمود.

بهروز عطایی از سال 2009 به عنوان کمک مربی در تیم‌های مختلف فعالیت خود را آغاز کرد و به عنوان کمک مربی در کنار سرمربیان نام‌آشنا والیبال بود. او در سال 2011 هم‌زمان با شروع درخشش والیبال ایران در جهان به مدت یک سال سرمربی تیم ملی نوجوانان شد و با تیم ملی نوجوانان در رتبه دهم رقابت‌های قهرمانی زیر 19 سال جهان قرار گرفت.

عطایی از سال 2016 هم‌زمان با سرمربیگری باشگاه‌های مختلف، سرمربی تیم ملی جوانان ایران شد و موفق شد با این تیم عناوین مختلفی را کسب کند. عطایی در دومین سال حضورش در تیم ملی جوانان مقام پنجم جهان را کسب کرد و در کمال ناباوری در سال 2019 قهرمان جوانان جهان شد.

بسیاری از بازیکنان فعلی تیم ملی بزرگسال ایران مانند امیرحسین اسفندیار، جواد کریمی، علی اصغر مجرد و .... در رده جوانان و نوجوانان شاگرد بهروز عطایی بودند. سرمربیگری تیم ملی جوانان باعث شد که بهروز عطایی از شاگردانش شناخت کافی داشته باشد و بتواند در طول مسابقات با آنها ارتباط خوبی بگیرد و تیم یک دست و هماهنگی را برای افتخارآفرینی فراهم کند. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که عطایی می تواند از بازیکنان جوان‌تر که در تیم ملی نوجوانان بازی حضور دارند، استفاده کند تا بازی کردن با بزرگان والیبال جهان به آنها جسارت کافی دهد و والیبال ایران سال‌های سال در اوج بماند.

در واقع فدراسیون والیبال ایران از مدت‌ها پیش برای پوست‌اندازی تیم ملی والیبال و درخشش والیبال ایران در جهان برنامه‌ریزی کرده بود. فدراسیون فوتبال ایران نیز برای درخشش تیم ملی و استفاده از مربیان داخلی باید از تیم‌های پایه شروع کند. به‌کارگیری مربیان داخلی در تیم‌های پایه که مورد تائید کارشناسان هستند، می‌تواند به مربیان ایرانی کمک کند تا سال‌ها کنار بازیکنان باشند و به شناخت خوبی از آن‌ها برسند. در این صورت بازیکنان تیم‌های پایه با اضافه شدن به تیم ملی بزرگسالان دیگر دچار مشکلات فنی نخواهند بود.

حتی اگر میل به سپردن تیم های ملی به مربیان خارجی همچنان وجود داشته باشد هم می توان با اینده نگری این مسئولیت را در رده پایه به یک مربی خوب سپرد؛ به‌عنوان‌ مثال فلیکس سانچز اسپانیایی از سال 2013 در رده‌های مختلف پایه نوجوانان و جوانان تیم ملی قطر سرمربیگری کرد. سانچز در سال 2017 به عنوان سرمربی تیم ملی بزرگسال قطر معرفی شد. وی موفق شد پس از 6 سال مربیگری در تیم‌های مختلف ملی قطر، سرانجام این تیم را در سال 2019 به مقام قهرمانی آسیا برساند و برای جام‌جهانی 2022 که در این کشور برگزار می‌شود برنامه‌ریزی داشته باشند.

 مسئولین فوتبال قطر به تیم‌های پایه این کشور اهمیت ویژه‌ای دادند. حالا پس از گذشت 9 سال از اضافه شدن سانچز به فوتبال پایه قطر، اشتباهات فنی بازیکنان تیم ملی این کشور به سرعت در حال کاهش است. بنابراین مسئولان فوتبال ایران با برنامه‌ریزی طولانی مدت و صحیح، می توانند تیمی آینده‌دار و جوان برای جام‌جهانی‌ های بعدی آماده کنند. امید است که رئیس جدید فدراسیون با برنامه‌ریزی اصولی تیم ملی فوتبال را همانند تیم ملی والیبال به سمت پیشرفت سوق دهد و شاهد تغییرات عجولانه و احساسی و تصمیمات خلق الساعه درخصوص نیمکت تیم های ملی نباشیم.