تحریریه ماهنامه دنیای تغذیه
لیکوپن نوعی از کاروتنوئید‌ها، پیش‌ساز ویتامینA، یک آنتی‌اکسیدان قوی و از مشتقات گوجه فرنگی است که باعث می‌شود بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌ها رنگ قرمز سالمی پیدا کنند. این ماده به بتا-کاروتن شباهت زیادی دارد. ثابت شده است که لیکوپن یکی از قوی‌‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است.
اگر گوجه‌فرنگی به صورت آبمیوه، سس یا کچاپ مصرف شود، لیکوپن موجود در آن به مراتب بیشتر جذب خواهد شد. فرم شیمیایی این ماده در اثر حرارت طوری تغییر می‌کند که بدن بسیار راحت‌تر می‌تواند آن را جذب کند. این آنتی‌اکسیدان قوی از احتمال ابتلا به بیماری‌هایی چون تحلیل رفتگی ماکولای چشم (که عامل بسیاری از نابینایی‌ها در سالمندان است)، سرطان ریه، مثانه، دهانه رحم و پوست می‌کاهد.
همچنین این ماده به حفظ و ارتقای سلامتی قلب، پروستات، چشم‌ها و پوست نیز کمک می‌کند. لیکوپن بیشتر در بافت‌ها و عروق اعضایی چون بیضه‌ها، غدد آدرنال، کبد، پروستات، پستان‌ها، روده بزرگ و ریه‌ها ذخیره می‌شود. این ماده محلول در چربی است و برای اینکه بتواند درست و موثر در بدن عمل کند، وجود مقدار مناسبی چربی در رژیم غذایی روزانه لازم است.
اگر چربی موجود در رژیم غذایی کمتر از حد لازم باشد، توانایی بدن برای جذب لیکوپن کاهش خواهد یافت. همچنین برخی از داروهای کنترل کلسترول خون هم می‌توانند چنین خاصیتی داشته باشند. البته این بدان معنا نیست که شما به خیال افزایش میزان جذب لیکوپن و استفاده از خواص مفید آن سرخود و بدون در نظر گرفتن همه جوانب، مدام غذاهای چرب بخورید یا داروهایی را که پزشک برای کنترل میزان کلسترول خونتان تجویز کرده است، کاهش دهید یا قطع کنید و به بدن آسیب برسانید.
کلسترول بالای خون می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به طور کلی این ماده با خواص آنتی‌اکسیدانی خود عملکرد رادیکال‌‌های آزاد را که باعث می‌شوند سلول‌ها آسیب دیده و بیماری‌های بسیاری چون انواع سرطان‌ها بروز کنند، خنثی می‌کند. لیکوپن همچنین با بازسازی سلول‌های جدید در پوست باعث می‌شود پوست کمتر آسیب ببیند.
بهتر است پیش از خوردن مکمل‌های حاوی این ماده حتما با پزشک و متخصص تغذیه مشورت کنید، چون نکات بالا در حالت کلی گفته شده و هر فردی با مشخصات بدنی منحصر به فرد، ابتلا به برخی بیماری‌ها یا مصرف داروهای خاص باید درباره مصرف این مکمل‌ها تحت نظر پزشک عمل کند. ممکن است فردی شرایط ویژه‌ای داشته باشد که مصرف این ماده مانند بقیه برایش مفید نباشد. این همان چیزی است که فقط پزشک و متخصص تغذیه می‌توانند تشخیص دهند.
