تبریز مناسب سفر تابستانی

سفر به تبریز، شهری که در شمال غرب ایران قرار گرفته در تابستان گزینه مناسبی به شمار می‌‌رود، البته این مناسب بودن به آن معنا نیست که در تبریز می‌توانید خنکای پاییز و بهار را در نیمه روز و اوج گرما حس کنید. در این ساعات روز تبریز هم گرم است‌‌، در ابتدای صبح و غروب هوای این شهر به 22 درجه می‌‌رسد ولی ظهر تابستان، آن اندازه گرم است که شما را کلافه کند. با این‌همه سفر به تبریز به تحمل این گرما آن‌هم تنها در ساعاتی از روز می‌‌ارزد. اگر مبدأ را تهران در نظر بگیریم از تهران تا تبریز باید از سه استان البرز، قزوین و زنجان بگذرید. چنانچه زمان شما برای سفر محدود است، توقف در این استان‌ها را به برنامه دیگری موکول کنید و یکراست به تبریز بروید. تبریز آن اندازه جاذبه دارد که حداقل دو یا سه روز کامل را باید به آن اختصاص دهید. در این شهر هم می‌توانید مجموعه‌‌ای از خانه‌های تاریخی را ببینید یا سری به ارگ علیشاه بزنید یا از مساجد آن بازدید کنید. از جمله جذاب‌‌ترین جاذبه‌های این شهر مسجد کبود است.

مسجد کبود

قدمت مسجد کبود به 600 سال پیش یعنی دوره پادشاهی قراقویونلوها برمی‌‌گردد و طبیعی است که نقطه قرارگیری آن در محله تاریخی تبریز باشد. این مسجد تنها اثری از آن دوره است که در تبریز به جا مانده و انتخاب نام کبود برای این مسجد به واسطه رنگ بنا است. گفته می‌شود مسجد را به فرمان سلطان جهانشاه ساختند و در آن کاشی‌‌های معرق فیروزه‌‌ای و لاجوردی به کار بردند. این اثر طی این 600 سال چندان باشکوه بوده که عنوان «نگین فیروزه بناهای اسلامی» را بر آن نهاده‌‌اند هر چند برخی آن را به اسامی دیگری نظیر «گوی مسجد»، «مسجد شاه جهان» و «عمارت مظفریه» نیز می‌‌شناسند. البته 300 سال پیش بر اثر زلزله‌‌ای در تبریز بخش‌های زیادی از مسجد تخریب شد و گنبدهای آن نیز فروریخت. به گونه‌‌ای که تنها سردر ورودی مسجد به جا ماند و پایه‌های آن. با این حال سال 1318 یعنی بیش از 80 سال پیش ترمیم و مرمت گنبدها و سایر بخش‌های مسجد آغاز شد که 37 سال ادامه داشت و سال1355 بازسازی آن به اتمام رسید. البته همچنان نوسازی برخی تزئینات داخلی ادامه دارد. با ورود به مسجد در دست راست‌‌تان تصویر معمار مرمت آن یعنی رضا معماران را می‌توانید ببینید. مسجد کبود چندان زیباست که بازدید از آن ساعتی وقت شما را می‌گیرد. اگر زمان‌‌بندی سفرتان کوتاه است به نیم ساعت اکتفا کنید و بازدید را خاتمه دهید.

ارگ علیشاه

ارگ علیشاه از دیگر آثار به جا مانده از قرون گذشته است که قدمت آن به 700 سال پیش می‌‌رسد. جهانگردانی که به تبریز آمده‌اند به این گزینه اشاره کرده‌‌اند که این ارگ را از مسافت‌‌های دور می‌دیده‌‌اند. این روزها که ساختمان بلندمرتبه جزئی از نمای شهر است، همچنان ارگ علیشاه ابهت خود را در برابر بینندگان حفظ کرده است. گفته می‌شود ارگ ابتدا قرار بوده مسجد باشد، بعدتر زمین‌لرزه‌های مختلف بخش‌هایی از آن را تخریب کرده به‌طوری که تنها بنای دیوار آن به جا مانده است. در دوره قاجار محوطه ارگ به انبار مهمات و انبار غلات بدل شد که همچنان ساختمان بخش قاجاری باقی مانده است. برای هر گردشگری جذاب است در کنار این ارگ عکس بگیرد تا با مقایسه یک فرد در کنار دیوار، ابهت آن را به کسانی که آن را از نزدیک ندیده‌‌اند نشان دهد.

خانه مشروطه

مشروطه در ایران واقعه‌‌ای مهم است. برخی معتقدند اگر بخواهیم تاریخ ایران را به دو بخش تقسیم کنیم این تقسیم‌‌بندی بر اساس مشروطه خواهد بود. دوره‌‌ای که شکل حکومت تغییر یافت و قانون جای فرمان ملوکانه را گرفت. با چنین تعریفی، خانه مشروطه تبریز اهمیتی دوچندان دارد. آنها که علاقه‌‌مند به تاریخ معاصر هستند،‌‌ می‌‌دانند آن زمان که در تهران‌‌، رشت، اصفهان و سایر شهرها مشروطه و مشروطه‌‌خواهی خاموش شده بود، مجاهدان تبریزی نظیر ستارخان‌‌، باقرخان، علی موسیو، ثقه‌‌الاسلام، حسین خان باغبان و دیگران چطور استقامت و مقاومت کردند و توانستند بار دیگر استبدادطلبان را کنار بزنند. در خانه مشروطه می‌توانید روایتی از این واقعه مهم تاریخ ایران را در خلال مشاهده عکس‌ها ببینید و عاقبت کار این مجاهدان را نیز مشاهده کنید.

خانه ستارخان

«راستی هم این ایستادگی گردانه ستارخان یک کار بزرگی است. در تاریخ مشروطه ایران هیچ کاری به‌این بزرگی و ارج‌داری نیست. این‌مرد عامی از یکسو اندازه دلیری و کاردانی خود را نشان داد‌ و از یکسو مشروطه را به ایران بازگرداند. مشروطه از همه شهرهای ایران برخاسته تنها در تبریز باز می‌‌ماند. از تبریز هم برخاسته تنها در کوی کوچک امیرخیز بازپسین ایستادگی را می‌‌نمود. در سایه دلیری و کاردانی ستارخان بار دیگر به ‌همه کوی‌‌های تبریز بازگشته، سپس نیز به همه شهرهای ایران باز‌گردید. آن لکه سیاهی که در نتیجه زبونی و کارندانی نمایندگان پارلمان و شکست آزادیخواهان تهران، به‌دامن تاریخ ایران نشسته بود، این‌مرد با جانبازی‌های خود آن را پاک گردانید. بیشوند نیست که ما در این تاریخ به‌آن مرد ارج بیشتر می‌‌گزاریم. ستارخان نه‌‌تنها مشروطه را به‌ایران بازگردانید، صدها کسان را از کشته شدن و از گزند و آسیب رهانید. محمدعلی‌میرزا و درباریان با آن کینه‌‌ای که از تبریزیان در دل می‌پروردند، اگر فیروز درآمدندی به‌کارهای بسیار برخاستندی.»

در کتاب تاریخ مشروطه درباره ستارخان چنین آمده است. مردی که مشروطه ایران به نام او گره خورده و درباره رشادت‌‌هایش روزنامه‌های داخلی و خارجی آن زمان بسیار نوشته‌‌اند. خانه ستارخان در محله امیرخیز، یکی از قدیمی‌‌ترین محله‌های تبریز قرار گرفته است. گرچه در این خانه برای بازدید باز نیست‌‌، اما رفتن تا خانه این مجاهد مشروطه و گفت‌وگو با اهالی که با شوق و افتخار از او حرف می‌‌زنند خالی از لطف نیست. با تابلویی که بر خانه زده شده و نام ستارخان بر آن آمده حتما عکس بگیرید.

  بازار تبریز

بازار تبریز اثر ثبت جهانی‌شده این شهر است. این بازار بزرگ‌ترین مجموعه بازار سرپوشیده به هم پیوسته است که در مساحت یک کیلومتر مربعی قرار دارد. در بازار 20 راسته‌‌، 25 تیمچه، 35 سرا و 11 دالان قرار دارد که در آن 40 صنف با 5هزار و 500 مغازه فعالیت می‌کنند. از جمله بازارهای آن می‌توان به بازار بلورفروشان، بازار عباچی، بازار طلافروشان و... اشاره کرد. این بازار از سمت شرق به عالی‌قاپو یا مجموعه کاخ‌‌های ولیعهد‌نشین می‌‌رسد.

  سوغات تبریز

تبریز را با انواع و اقسام شیرینی‌‌هایش می‌‌شناسند. نوقا یکی از آنهاست که به گز اصفهان شباهت زیادی دارد. اریس، قرابیه، باقلوا، شیرینی کنجدی، شیرینی لطیفه، حلوای بزرک (بزره حلواسی)، راحت‌الحلقوم، ریس خشک، شیرینی پیچ انگشتی (پفک گردویی)، رشته ختایی و لوز از دیگر شیرینی‌‌های این شهر به حساب می‌‌آیند. همچنین از این شهر می‌توانید ایشلی کوکه (نان روغنی)، مربای گل سرخ، عسل سهند، آجیل و خشکبار، پنیر تبریزی، محصولات چرم، قالی تبریز، ورنی‌بافی (سوماک)، نقره‌کاری، قلم‌زنی، منبت‌کاری، گلیم و چاپ کلاقه‌ای (باتیک) را تهیه کنید و به عنوان سوغات ببرید. آنچه گفته شد تنها گوشه‌‌ اندکی از جاذبه‌های تبریز است؛ شهری که تنها با هفت‌ساعت رانندگی از تهران می‌توان به آن رسید؛ شهری که ارزش نه یک بار بلکه بارها دیدن را دارد.