پژوهشکده مجلس عوام بریتانیا پاسخ می‌دهد: چرا آمریکا سردار سلیمانی را ترور کرد؟ +عکس و فیلم

سرویس جهان مشرق - کتاب‌خانه‌ی مجلس عوام بریتانیا، 16 دی 1398، طی مقاله‌ای توجیهی با عنوان «عراق، نفوذ ایران و مرگ سلیمانی[1]» به تبیین ترور سردار سلیمانی پرداخت. تلاش مقاله بر این است که ترور سردار سلیمانی را در پی وقایعی که از چند سال گذشته در عراق رخ داده، بازتفسیر کند. البته تنش‌های حکومت عراق پس از این اتفاق نیز از نظر نویسنده مغفول نمانده است. اما توجه اصلی او به سرنوشت حکومت‌های ایران و آمریکا و تنش‌ها میان این دو پس از ترور سردار سلیمانی است. لازم به توضیح است که کتاب‌خانه‌ی مجلس عوام[2] ارائه‌دهنده‌ی برخی خدمات پژوهشی است که نمایندگان این مجلس برای انجام وظایف خود به آن نیازمند هستند. علاوه بر این خدمات پژوهشی، کتاب‌خانه مجلس عوام مقالات توجیهی‌ای منتشر می‌کند که به صورت عمومی در وب‌سایت پارلمان در دسترس است.

کتاب‌خانه‌ی مجلس عوام بریتانیا، که علاوه بر موجودیت فیزیکی و نقش نگهداری از کتاب‌های مرجع، به صورت مجازی و اینترنتی نیز اقدام به انتشار گزارش می‌کند، مرجع و منبع اطلاعاتی نمایندگان مجلس پایین‌دستی در پارلمان انگلیس به شمار می‌رود. (+)

جلد گزارش کتاب‌خانه‌ی مجلس عوام بریتانیا با عنوان «عراق، نفوذ ایران و مرگ سلیمانی». برای خواندن متن کامل گزارش (به انگلیسی) روی تصویر بالا یا این‌جا کلیک کنید. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› پژوهشکده انگلیسی: راه سردار سلیمانی حتی بعد از ترورش ادامه دارد

«بن اسمیت[3]» نویسنده‌ی این مقاله بحثش را با اشاره به اعتراضات گسترده‌ی مردمی عراق در سال 2019 میلادی آغاز می‌کند. این اعتراضات به طور کلی بالغ بر 400 کشته بر جای گذاشت و در نتیجه‌ی آن نخست‌وزیر عراق، عادل عبدالمهدی، از مقام خود کناره گرفت. چرخش اوضاع بر خلاف میل آمریکا واشینگتن را برآن داشت که در دی‌ماه 1398 به بهانه‌ی پیشروی نیروهای داعش، به برخی از تأسیسات «کتائب حزب‌الله» در عراق و سوریه حمله کند. (جالب است که طبق نظر نویسنده، تهدید داعشی‌ها با حمله به کتائب حزب‌الله پاسخ داده شده است.) آمریکا این اقدام خود را علیه نیروهای شبه‌نظامی شیعه عنوان کرد که توسط ایران پشتیبانی می‌شوند.

پس از شهادت شهید سلیمانی، سردار «اسماعیل قاآنی» (پشت تریبون) به عنوان جانشین او در فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران، به‌سرعت و با قدرت تمام شروع به کار کرد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› نقش شهید سلیمانی در وحدت ایران و عراق

با حمله‌ی آمریکا به تأسیسات کتائب حزب‌الله، مردم و برخی شبه‌نظامیان عراقی به ستوه آمدند و برخی از آن‌ها به سفارت آمریکا در عراق یورش بردند. دولت آمریکا ایران را عامل این هجمه دانست و تهران را تهدید به پاسخ‌گویی کرد. غافل از این‌که در ماه‌های گذشته سفارت‌خانه‌ی ایران در عراق نیز از آماج حملات برخی عناصر عراقی در امان نمانده بود. در این میان، حکومت عراق مداخلات آمریکا را نقض استقلال و حاکمیت خود خواند.

تجمع معترضان خشمگین عراقی مقابل سفارت آمریکا در بغداد در واکنش به حملات این کشور به نیروهای بسیج مردمی عراق، موسوم به «حشدالشعبی»، در آخرین روز از سال 2019 (+)

«ایران به خاطر هرگونه تلفات یا خسارت در هر کدام از ساختمان‌های ما به طور کامل مؤاخذه خواهد شد. هزینه‌ی «بسیار سنگینی» خواهند پرداخت! این یک هشدار نیست؛ یک تهدید است. سال نو مبارک!» توئیت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، درباره‌ی حمله به سفارت این کشور در بغداد و تهدید ایران، یک روز قبل از آغاز سال جدید میلادی (2020) (+)

 در چنین وضعیت نابسامانی دونالد ترامپ برای فائق آمدن بر معرکه‌ای که خود به راه انداخته بود، بامداد سیزدهم دی‌ماه 1398، سردار سلیمانی را ترور کرد. نویسنده‌ی این مقاله تصریح می‌کند: «کنگره‌ی آمریکا از این اقدام مطلع نبود[4] و متحدین آمریکا، مثل اتحادیه‌ی اروپا، نیز از این اقدام ترامپ غافلگیر شدند.» پس از این اقدام خصمانه‌ی ترامپ، وزارت دفاع آمریکا بیانیه‌ای منتشر کرد و ترور سلیمانی را یک «اقدام دفاعی» خواند. در این بیانیه آمده است که سردار سلیمانی در حال طراحی برنامه‌هایی علیه سیاستمداران آمریکایی در عراق و در منطقه بود[5]؛ ادعایی که دولت‌مردان آمریکایی هیچ‌گاه نتوانستند آن را اثبات کنند و همین مسئله باعث انتقاد شدید رسانه‌های آمریکایی و بین‌المللی از تصمیم ترامپ شد.

در همین‌باره بخوانید:

›› دیپلمات آمریکایی: سلیمانی برای مردم خاورمیانه مقدس بود

پس از ترور سلیمانی، واکنش‌ها و مواضع مختلفی نسبت به این اتفاق شکل گرفت. برخی از واکنش‌های مهم در این مقاله ذکر شده‌اند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران، عاملان این ترور را جنایتکارانی نامید که با «انتقام سخت» مواجه خواهند شد. پارلمان عراق طرحی را برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق تصویب کرد. همچنین هزاران نفر از شیعیان عراقی در تظاهرات علیه این ترور، شعار «مرگ بر آمریکا» سر دادند. در این خصوص، نویسنده به مقاله‌ی «دنیل بایمن» استاد دانشگاه جورج‌تاون آمریکا و عضو ارشد مرکز سیاست خاورمیانه در اندیشکده‌ی آمریکایی «مؤسسه‌ی بروکینگز»، اشاره می‌کند که اظهار داشته: «... ما باید با پذیرش محدودیت‌های خاصی درباره‌ی استفاده از خشونت در عراق پیش رویم[6].»

مراسم تشییع شهدای مقاومت در شهر نجف در عراق. هزاران نفر در تشییع شهید سلیمانی و شهید المهندس، و سایر شهدای مقاومت، در شهرهای مختلف عراق و ایران شرکت کردند تا به جهان اثبات شود، اقدام آمریکا به ترور این شهدا صرفاً یک عملیات تروریستی و نامشروع بوده است. (+)

وزارت خارجه‌ی انگلیس در بیانیه‌ای از تمام طرف‌ها خواست از تنش بیش‌تر خودداری کنند. بوریس جانسون در این خصوص گفت: «ما بابت مرگ سلیمانی تأسف نمی‌خوریم.» کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا که ایران را در توافق هسته‌ای همراهی کردند، در بیانیه‌ای ایران را به تعهد در چارچوب برجام فراخواندند و تمام طرف‌ها را به خویشتنداری دعوت کردند. در واقع، واکنش مسئولین اروپایی بیش‌تر محتاطانه و به سوی آمریکا بود، اما از سوی دیگر، می‌دانستند که این اقدام آمریکا نقض علنی قوانین بین‌المللی است.

در همین‌باره بخوانید:

›› شهید سلیمانی چگونه به یکی از «سه مرد خطرناک» برای آمریکا تبدیل شد؟

این مقاله همچنین به خطر داعش و نقش پررنگ سردار سلیمانی در دفع آن اشاره می‌کند. با وجود مرگ «ابوبکر البغدادی» سرکرده‌ی این گروه تروریستی، در آبان‌ماه 1398، خطر داعش در عراق رفع نشد. از این رو، نویسنده معتقد است فوت سلیمانی باعث تضعیف ائتلاف‌های ضدداعش در عراق می‌شود که به نفع هیچ‌یک از طرف‌ها نیست. در واقع، آمریکا با ترور سلیمانی از چندین جهت ضرر کرد. در نهایت، نویسنده درگذشت سلیمانی را نقطه‌ی عطفی در خصوص رابطه‌ی ایران و آمریکا می‌داند. طبق نظر یکی از تحلیلگران اندیشکده‌ی آمریکایی «بنیاد هریتیج»، این ترور حاکی از این است که اکنون آمریکا می‌خواهد به طور مستقیم به ایران ضربه بزند. بنابراین ترور علنی سردار سلیمانی حاکی از تصمیم آمریکا برای نشان دادن «دست چدنی» خود به دنیاست.

در همین‌باره بخوانید:

›› «جک کین» نظامی آمریکایی و متهم پرونده ترور شهید سلیمانی کیست؟