ترکیه و یونان در آستانه جنگ

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه هشدار داد که یونان در صورت ادامه نقض حریم هوایی ترکیه و «ایجاد مزاحمت» برای هواپیماهای این کشور بر فراز دریای اژه، «بهای سنگینی» خواهد پرداخت. به گزارش الجزیره، رجب طیب اردوغان، رئیس‌‌جمهور ترکیه در یک سخنرانی در استان شمالی سامسون گفت: «وقتش که بشود آنچه را که لازم است، انجام خواهیم داد. او از یونان خواست تا از تجمع و تقویت قوای نظامی خود در جزایر دریای اژه دست بردارد.» جزایر دریای اژه که زمانی توسط امپراتوری عثمانی اداره می‌‌شد، طبق معاهدات 1923 و 1947 به یونان داده شد. آنکارا بارها آتن را متهم کرده که به دنبال افزایش و تقویت نظامی در جزایر است و تاکید کرده که حاکمیت یونان بر آنها مشروط به وضعیت غیرنظامی آنها است.

با این حال، کریاکوس میتسوتاکیس، نخست‌‌وزیر یونان تلاش‌‌های ترکیه را برای زیر سوال بردن حاکمیت بر جزایر «پوچ» دانسته است. آنکارا یکشنبه گذشته اعلام کرد که هواپیماهای ترکیه در این منطقه مورد هدف سامانه پدافند هوایی اس-300 یونان قرار گرفته‌‌اند و این اقدام خصمانه را محکوم کرد. منابع نظامی یونان اما این حادثه را تکذیب کرده و به رسانه های محلی گفته‌‌اند که هیچ‌یک از پدافند هوایی این کشور در روز حادثه مورد ادعا فعال نشده است.اردوغان به تاریخچه درگیری‌‌های دو کشور، یعنی جنگ یونان و ترکیه در سال‌های 1919-1922 اشاره کرد. این جنگ به پیروزی بزرگی برای آنکارا منجر شد؛ درحالی‌که آتن مجبور شد سرزمین‌هایی را که با فروپاشی عثمانی دریافت کرده بود به جمهوری ترکیه که به جای آن ظهور کرده بود، واگذار کند.

رئیس‌‌جمهوری ترکیه گفت: «ای یونان! به تاریخ نگاه کن. اگر ادامه بدهید، اگر زیاده‌‌روی کنید، بهای آن سنگین خواهد بود. ما فقط یک جمله برای یونان داریم، ازمیر را فراموش نکنید.» ازمیر شهری در سواحل دریای اژه است که یونانی‌‌ها آن را اسمیرنا می‌‌نامند. ازمیر در اواخر جنگ جهانی اول از سوی یونان اشغال شد و ترکیه هرگز آن را به‌عنوان بخشی از یونان به رسمیت نشناخت. ترک‌‌ها در سال1922 این شهر را از یونانی‌‌ها پس گرفتند. نبرد منجر به اخراج نیروهای یونانی از آسیای صغیر و آتش‌سوزی بزرگی شد که تا حد زیادی شهر را ویران کرد. بسیاری از مورخان بر این باورند که آتش‌‌سوزی عمدا توسط نیروهای ترک برای پاکسازی جمعیت یونانی قومی محلی آغاز شد. اردوغان افزود: «سلطه شما در جزایر [دریای اژه نزدیک به ترکیه] به هیچ‌‌وجه ما را مقید به چیزی نمی‌‌کند. وقتی زمانش برسد ما هر کاری را که لازم باشد، انجام می‌‌دهیم.»

آتن هواپیماهای ترکیه را به پرواز بر فراز جزایر یونانی نزدیک به مرز ترکیه متهم می‌‌کند و اختلاف بین دو همسایه منجر به گشت‌‌زنی‌‌های مکرر شده است. مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در ماه ژوئن گفت که اگر آتن به اعزام نیرو به جزایر ادامه دهد، آنکارا حاکمیت یونان را به چالش خواهد کشید. اردوغان پس از متهم کردن کیریاکوس میتسوتاکیس، نخست‌‌وزیر یونان به رهبری کارزاری علیه فروش تسلیحات آمریکایی به ترکیه گفت‌وگوها با این کشور را قطع کرد. واشنگتن در سال2019 آنکارا را به‌‌دلیل خرید سامانه موشکی دفاع هوایی اس400 روسیه تحریم کرد. این خرید باعث شد تا ایالات متحده، ترکیه را از برنامه فروش هواپیماهای جنگنده اف-35 که آنکارا مشتری اصلی آن بود، حذف کند. منابع وزارت دفاع ترکیه می‌‌گویند که یونان نیز سامانه دفاع هوایی روسیه را خریداری کرده است.

آنها کشورهای غربی را به داشتن خط مشی دوسویه متهم می‌‌کنند. آتن نیز خواهان تجهیزات نظامی آمریکایی به‌‌منظور تقویت نیروی هوایی خود است و درخواست رسمی خرید اف-35 آمریکا را در ماه ژوئن گذشته ارائه کرده است. این اظهارات خصمانه واکنش آتن را نیز به دنبال داشت، وزارت خارجه یونان اعلام کرد که در لفاظی‌‌های خصمانه و هر روز تهدیدهای ترکیه مشارکت نخواهد کرد. در عوض، این وزارت‌خانه قول داد که موضوع اظهارات خصمانه ترکیه را با بلوک ناتو به رهبری آمریکا مطرح کند.