یکی از مهم‌ترین موضوعات صنایع، تامین برق و گاز در فصول تابستان و زمستان است و دولت هم با توجه به ناترازی میزان تولید انرژی نسبت به مصرف، چاره را در ایجاد محدودیت برای برخی صنایع انرژی‌برمی‌بیند. به این منظور اخیرا وزارتخانه‌‌‌های صنعت، معدن و تجارت (صمت) و نیرو تفاهم‌‌‌نامه‌‌‌ای برای پایش، کنترل جریان تولید و حفظ انرژی پایدار واحدهای صنعتی و معدنی امضا کردهاند تا میزان مصرف زیر ذره‌بین قرار بگیرد.
صنعت سیمان به عنوان یکی از صنایع انرژی‌بر هم از این پایش مستثنی نیست و در آستانه سرد شدن هوا و محدودیت استفاده از گاز، باید برای جایگزینی مازوت برنامه‌ریزی کند اما سال گذشته و امسال تهیه مازوت برای صنعت خاکستری حسابی دردسر‌ساز شده است، به گونه‌ای که وزارت نفت هزینه بخشی از مازوت سال گذشته را به نرخ فوب خلیج فارس درخواست می‌کند و تحویل مازوت امسال را مشروط به پرداخت این مبلغ نجومی کرده است. از سوی دیگر همزمان با مشکلات تهیه سوخت، مساله کاهش تقاضا در فصول سرد از نگرانی‌های عمده تولیدکنندگان به شمار می‌رود و باید برای صادرات بیشتر این ماده زیربنایی توسعه اقدام کنند. با وجود این برخی قوانین در تضاد با رونق صادرات صدای اعتراض سیمانی‌ها را درآورده است؛ که قرار گرفتن سیمان و کلینکر در گروه کالاهایی که صادرات آنها فاقد معافیت مالیاتی است، مشکل اخیر این صنعت است.
در همین رابطه مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس‌وخوزستان به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در اینکه صنعت سیمان انرژی‌بر است، شکی نیست اما با توجه به اینکه بیش از 80درصد واحدهای سیمانی در دهه 80 تاسیس شده‌اند، مصرف انرژی آنها بر اساس استانداردهای بین‌المللی است. البته شرکت‌ها دنبال راهکارهای جایگزین برای کاهش مصرف انرژی هستند اما با توجه به هزینه‌بر بودن و از طرفی گردش مالی نه چندان بالای این صنعت، اجرای طرح‌های بهینه‌سازی به سختی پیش می‌رود. مصطفی شهریاری ضمن اشاره به این مطلب، افزود: بر اساس ماده 16 دستورالعمل تولید دانش‌بنیان، شرکت‌های سیمانی باید ظرف 5 سال، 5درصد انرژی موردنیازشان را از محل انرژی‌های تجدید‌پذیر تامین کنند و این کار تقریبا برای تولیدکنندگان سیمان نزدیک به غیر‌ممکن است؛ به طور نمونه کارخانه‌هایی که دو خط تولید دارند، باید حدود5/ 2 مگاوات را با استفاده از انرژی خورشیدی تامین کنند که حدود 70میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز دارد و از طرفی شرایط آب و هوایی استان‌ها متفاوت است و اصولا در برخی نقاط کشور امکان راه‌اندازی سولار پنل (سلول‌‌‌های خورشیدی) وجود ندارد.
وی ادامه داد: واقعیت این است که دولت می‌خواهد بخشی از بار تامین انرژی خود را به دوش صنایع بیندازد اما برخی صنایع مانند سیمان توانایی مالی لازم برای اجرای طرح را ندارند.؛ گردش مالی صنعت سیمان حدود 60هزار‌میلیارد تومان است در حالی که این رقم حتی با میزان سود برخی صنایع مانند فولاد قابل مقایسه نیست.
مدیرعامل سیمان فارس و خوزستان اظهار کرد: متاسفانه سیاست‌های وزارت نیرو هم به گونه‌ای است که صنایع را ترغیب به تولید برق نمی‌کند. امروز چنانچه سیمان فارس و خوزستان با هزینه 15هزار‌میلیارد تومانی اقدام به ساخت و راه‌اندازی نیروگاه 500 مگاواتی برای تامین برق شرکت‌های زیرمجموعه در فصل تابستان کند، دولت مانع استفاده شرکت می‌شود و نیروگاه را به شبکه برق خانگی متصل می‌کند؛ بنابراین شرکتی که نیروگاه ایجاد کرده، نمی‌تواند در مواقع قطع برق و محدودیت از آن استفاده کند.
شهریاری در مورد هزینه‌های مازوت مصرفی در فصل زمستان هم گفت: مازوت به عنوان سوخت جایگزین تعریف شده و باید به نرخ گاز در اختیار شرکت‌ها قرار بگیرد اما با توجه به اینکه هزینه‌های حمل‌ونقل تا کارخانه را به عهده شرکت‌ها گذاشته‌اند، در بهترین حالت و به نرخ سال گذشته برای هر لیتر باید 750 تومان هزینه حمل پرداخت کنیم تا در مجموع 1250 تومان و 5/ 2 برابر نرخ گاز برای شرکت‌ها تمام شود؛ این در حالی است که معنای سوخت جایگزین این است که به مانند گاز، درب کارخانه تحویل صنایع شود. خواسته ما این است که اگر این کار انجام نمی‌شود، حداقل مازوت را تا مراکز استان‌ها حمل کنند تا شرکت‌ها کرایه کمتری بپردازند و در واقع هزینه حمل بین دولت و تولیدکننده تقسیم شود.
وی با بیان اینکه از اواخر آبان باید منتظر قطعی گاز باشیم، افزود: با توجه به افزایش چند برابری هزینه‌های انرژی در فصل زمستان باید وزارت صمت در خصوص نرخ پایه صنعت سیمان تجدید نظر کند. واقعیت این است که اگر میانگین موزون بهای سیمان در 6ماهه ابتدایی 1401 را نسبت به میانگین موزون 1400 بررسی کنید میزان رشد قیمت‌ها برای اغلب شرکت‌ها کمتر از 10درصد است و این در حالی است که هزینه‌ها به شدت افزایش یافته است و با سودهای کنونی صنعت سیمان نمی‌توان این صنعت را سر پا نگه داریم. هر چند در برخی استان‌ها مانند تهران، آذربایجان شرقی یا فارس قیمت‌ها تا حدود 20درصد در خوش‌بینانه‌ترین حالت رشد کرده اما سایر استان‌ها وضعیت بغرنجی دارند.
عضو هیات‌مدیره انجمن کارفرمایی صنعت سیمان اضافه کرد: با شروع فصل سرما و بارندگی میزان تقاضا در بازار داخلی به شدت افت می‌کند و از طرفی طی بخشنامه‌ای در نهم شهریور ماه 1401، صادرات سیمان و کلینکر مشمول مالیات شده و در واقع بدون بررسی کارشناسی حتی سیمان را جزو مواد خام دسته‌بندی کردهاند و قطعا با اجرایی شدن این بخشنامه، درآمد شرکت‌های سیمانی به شدت کاهش پیدا می‌کند. متاسفانه به نتایج این بخشنامه‌ها توجه نمی‌کنند. این اتفاق ضمن اینکه ایجاد مشکلات برای شرکت‌ها، سهام سیمانی در بورس را هم دچار مشکل می‌کند.
شهریاری اظهار کرد: صنعت سیمان به هیچ عنوان از التهاب بازار استقبال نمی‌کند چرا که این آشفتگی به صنعت سیمان هم آسیب می‌زند و ما هم بازار داخل را به عنوان اولویت تعیین کرده‌ایم اما متاسفانه سیاستگذاری‌ها به‌گونه‌ای است که تولیدکننده با معضلات مالی بسیاری مواجه است.
