پانتئون (The Pantheon) به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار باستانی به جا مانده از دوران رومیان به شمار می‌رود که برای بیش از 20 قرن پابرجا باقی مانده است. این معبد رومی بیشتر به دلیل ساختار بسیار ساده خود در گذر زمان تقریبا دست نخورده و امروزه نیز یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی شهر رم به شمار می‌رود. در ادامه همراه با ما باشید.
حقایقی در مورد معبد پانتئون
معبد اصلی پانتئون، ساختمانی مستطیل شکل بود که توسط مارکوس ویپسانیوس آگریپا، داماد اولین امپراتور روم به نام آگوستوس و به عنوان بخشی از طرح نوسازی منطقه در سال‌های 27 تا 25 پیش از میلاد ساخته شد. امروزه نیز آنچه که شما در مقابل میدان دلا روتاندا (Piazza della Rotonda) مشاهده می‌کنید، نسبت به ساختمان اصلی بسیار متفاوت است.
هاردیان دستور بازسازی این معبد را صادر کرده بود و با توجه به مهرهای سازنده‌ها بر روی آجرهای معبد پانتئون، باستان‌شناسان به این باور رسیده‌اند که این بازسازی در بین سال‌های 118 تا 125 پس از میلاد صورت گرفته است. البته کتیبه‌ای که در سر در معبد دیده می‌شود، ساخت این بنا را به آگریپا در دوره سوم حضورش در شورا نسبت می‌دهد.
در هر صورت، رواقی که امروزه در مقابل معبد پانتئون دیده می‌شود، آن چیزی است که از معبد اصلی ساخت آگریپا باقی مانده است. معبد پانتئون مقبره رافائل و همچنین چندین پادشاه ایتالیایی را در درون خود جای داده است. کلمه پانتئون نیز کلمه‌ای یونانی به شمار می‌رود که به معنای «برای احترام به تمام خدایان» است.
معماری معبد پانتئون
معبد پانتئون گنبد غول پیکری دارد که قُطر فضای داخلی این گنبد حدود 43 متر است. این گنبد تا مدت‌ها به عنوان بزرگترین گنبد جهان شناخته می‌شود تا اینکه گنبد برونلسکی (Brunelleschi) در کلیسای جامع فلورانس (Florence Cathedral) در سال 1420 میلادی ساخته شد که امروزه نیز یکی از بزرگترین گنبدهای بنایی جهان شناخته می‌شود.
نکته جالب‌توجه در مورد معماری معبد پانتئون آن است که اندازه قطر گنبد آن با اندازه کف بنا تا بالای گنبد یکسان است. آدیتون‌ها (Adytons یا زیارتگاه‌های فرو رفته در دیوار) و خزانه‌ها (پنل‌های داخل دیوار) به شکلی هوشمندانه وزن گنبد را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، سیمان سبک وزنی که از سنگ پا ساخته شده نیز در سطوح بالایی این بنا استفاده شده تا وزن کمتری داشته باشد.
ضخامت گنبد معبد پانتئون با نزدیک شدن به نقطه مرکزی و بالایی خودش، نازک‌تر می‌شود و در بالای گنبد نیز سوراخی وجود دارد که نور طبیعی خورشید را به فضای داخلی وارد می‌کند. ضخامت گنبد در بالای آن حدود 1.2 متر است. قطر سوراخی بالای گنبد نیز به حدود 7.8 متر می‌رسد.
سوراخی بالای گنبد با این اندازه بسیار بزرگ، علاوه بر اینکه نوز زیادی را به داخل می‌فرستد، باران و برف را نیز وارد ساختمان می‌کند اما شیب بسیار خوب کف بنا و همچنین زهکشی مناسب آن باعث می‌شود تا آب‌ها در کف ساختمان ماندگار نباشند و به شکلی هوشمندانه تخلیه شوند. البته باید توجه داشت که در عمل، به ندرت باران از داخل گنبد به درون بنا وارد می‌شود.
ستون‌های بسیار بزرگ معبد پانتئون نیز رواق یا ایوان 60 تنی آن را سرپا نگه داشته‌اند. هر کدام از این ستون‌ها 11.8 متر ارتفاع دارند و قطر آن‌ها به 1.5 متر می‌رسد و از سنگ‌های استخراج شده در مصر ساخته شده‌اند. این ستون‌های سنگی ابتدا با غلتک‌های چوبی به رودخانه نیل و از آنجا نیز به اسکندریه آورده شدند. سپس با استفاده از کشتی‌های باری از دریای مدیترانه به بندر اوستیا و با کرجی در رودخانه تایبر (Tiber) به رم منتقل شدند.
بازسازی معبد پانتئون
همانند بسیاری از بناهای تاریخی در رم، معبد پانتئون نیز با تبدیل شدن به کلیسا، از غارت و نابودی در امان باقی ماند. امپراتور بیزانسی فوکاس این بنا را به پاپ بونیفیس چهارم تقدیم کرد و پاپ نیز در سال 609 میلادی آن را به کلیسای سانتا ماریا تبدیل کرد.
گشت و گذار در اطراف معبد پانتئون
در نزدیکی معبد پانتئون، معبد دلا روتاندا قرار دارد که پر از کافه‌ها، بارها و رستوران‌های شیک و جالب‌توجه است و حسی سرزنده و دلنشین دارد. در فصل تابستان، بهتر است در طول روز از داخل معبد پانتئون دیدن کنید و برای دوری از جمعیت زیاد گردشگران نیز بهتر است صبح زود گردش خود را شروع کنید. در شب‌های گرم تابستانی نیز می‌توانید بار دیگر به معبد پانتئون باز گردید و در میدان جلوی آن به تماشای نورپرداز‌های بسیار زیبا و خیره‌کننده این بنای باستانی بنشینید.
رستوران‌های اطراف میدان دلا روتاندا در حد متوسط هستند اما فضا و نمای این رستوران‌ها واقعا تماشایی و چشم‌نواز است و خوردن غذاهای خوشمزه ایتالیا و تماشای این بنای تاریخی بسیار دلنشین خواهد بود. رستوران Armando al Pantheon یکی از رستوران‌های خوب در اینجا به شمار می‌رود که در کوچه باریکی درست در سمت راست معبد قرار دارد. کافه Tazza d’Oro نیز در همان نزدیکی فضایی دلنشین و دنج دارد.
