دو قطبی سفرهای اروپایی

سازمان تجارت فرودگاهی اروپا در گزارش ترافیک هوایی در اوت 2022، از افزایش 51‌درصدی ترافیک مسافران در سراسر شبکه فرودگاه‌‌‌های اروپا در مقایسه با اوت سال قبل خبر داد که این افزایش بیش از هرچیزی ناشی از ترافیک بین‌المللی مسافر با افزایش 70‌درصدی است. محدودیت‌های سفر برون‌مرزی هم در داخل اروپا و هم در بیشتر بازارهای خارجی برداشته شده است. ترافیک مسافری داخلی با 8‌درصد با سرعت بسیار کمتری رشد داشته است. در مقایسه با سطوح قبل از همه‌گیری در اوت 2019، ترافیک مسافری در ماه اوت به منفی 12درصد رسید که نسبت به ماه‌‌‌های قبل (ژوئیه با منفی 4/ 14درصد و ژوئن با منفی 3/ 17درصد) بهبود بیشتری داشته و بهترین عملکرد ماهانه از زمان شروع همه‌گیری بوده است.

تاثیر جنگ در بازار اتحادیه اروپا

بازار اتحادیه اروپا، به روند بهبود ادامه داد، به طوری که ترافیک مسافران در فرودگاه‌‌‌های این بلوک در ماه اوت در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته 64درصد افزایش یافته است. بهترین عملکرد در فرودگاه‌‌‌های بریتانیا (178درصد)، فنلاند (155درصد) و ایرلند (147درصد) بوده است که نشان‌‌‌دهنده این واقعیت است که این کشورها در کاهش محدودیت‌های سفر در سال گذشته کندتر عمل کرده‌‌‌اند. در مجموع، بازار اتحادیه اروپا در ماه اوت در مقایسه با حجم قبل از همه‌گیری (اوت 2019) به منفی 14درصد رسید.

در مقایسه با سطوح قبل از همه‌گیری (اوت 2019)، فرودگاه‌‌‌های یونان (5/ 4درصد)، لوکزامبورگ (4/ 6درصد) و ایسلند (2/ 0درصد) در ماه اوت به بهبود کامل ترافیک مسافری دست یافتند و حتی از مدت مشابه در سال 2019 فراتر رفتند. در همین حال، فرودگاه‌‌‌ها در سایر بازارهای بزرگ گردشگری از جمله پرتغال (منفی 8/ 5درصد)، اسپانیا (منفی4/ 7درصد)، ایتالیا (منفی5/ 8درصد) و کرواسی (منفی6/ 8درصد)، به همراه فرودگاه‌‌‌های رومانی (منفی8/ 6) و لیتوانی (منفی8/ 7درصد) به بهبودی کامل نزدیک شدند. در مقابل، فرودگاه‌‌‌های اسلوونی (منفی1/ 40درصد)، فنلاند (منفی7/ 37درصد)،لتونی (منفی1/ 31درصد)،جمهوری چک (منفی5/ 30درصد) و بلغارستان (منفی3/ 29درصد) تا حد زیادی تحت‌تاثیر بازتابی از تاثیر جنگ در اوکراین و تحریم‌های مرتبط علیه روسیه و بلاروس قرار گرفتند. در میان بازارهای بزرگ‌تر، فرودگاه‌‌‌های فرانسه (منفی5/ 13درصد) و آلمان (منفی2/ 14درصد) تاحدی قابل‌توجه عمل کردند و فرودگاه‌‌‌های بریتانیا با منفی19درصد هنوز عقب هستند. در سایر فرودگاه‌‌‌های اروپا، ترافیک مسافران تنها 7درصد در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته افزایش یافته است.

این امر در واقع انعکاس‌‌‌دهنده اثرات جنگ بود که با از دست دادن تمام ترافیک هوایی تجاری در فرودگاه‌‌‌های اوکراین، کاهش حجم مسافر در فرودگاه‌‌‌های بلاروس (منفی6/ 16درصد)، روسیه (منفی2/ 17درصد) و همچنین نتایج ثابت برای فرودگاه‌‌‌های مولداوی (منفی3/ 0‌درصد) بوده است. در مقایسه با سطوح قبل از همه‌گیری (اوت 2019)، ترافیک مسافران در سایر اروپا به منفی16درصد رسید. فرودگاه‌‌‌های آلبانی (3/ 60درصد)، بوسنی و هرزگوین (2/ 31درصد)، کوزوو (7/ 22درصد) و ارمنستان (4/ 21درصد) بسیار بیشتر از حجم قبل از همه‌گیری بودند، در حالی که فرودگاه‌‌‌های بازار عمده ترکیه با منفی5/ 4درصد به بهبودی کامل نزدیک شد. از سوی دیگر، فرودگاه‌‌‌های بلاروس (منفی6/ 60درصد) و مولداوی (منفی4/ 20درصد) کاهش شدیدی را ثبت کردند، در همین حال، فرودگاه‌‌‌های روسیه با 7/ 5‌درصد افزایش موفق شدند با تغییر ترافیک مسافران به مسیرهای داخلی و غیراتحادیه اروپا، بالاتر از حجم قبل از همه‌گیری باقی بمانند.

الگوهای بازیابی عملکرد فرودگاه‌‌‌های اروپا

ترافیک مسافران در پنج فرودگاه برتر اروپایی در ماه اوت در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته 1/ 68درصد افزایش یافت، اما 5/ 17درصد کمتر از سطح قبل از همه‌گیری (اوت 2019) باقی ماند که عمدتا به دلیل ادامه محدودیت‌های سفر در بخش‌‌‌هایی از آسیا اتفاق افتاد. استانبول بار دیگر با پذیرایی از 8/ 6‌میلیون مسافر در طول ماه، شلوغ‌‌‌ترین فرودگاه اروپا شد. این فرودگاه تنها بازار اصلی اروپایی بود که حجم مسافران آن از سطح قبل از همه‌گیری (اوت 2019) با رشد یک‌درصد فراتر رفت. ترافیک مسافری آن در مقایسه با اوت 2021 نزدیک به 50درصد افزایش یافته است. فرودگاه هیترو لندن با 04/ 6‌میلیون مسافر در رتبه دوم قرار گرفت و پس از آن پاریس با 02/ 6‌میلیون مسافر قرار گرفت. حجم مسافران در این دو فرودگاه به ترتیب 5/ 170درصد و 5/ 69درصد برای مراکز بریتانیا و فرانسه نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش یافت -و برای هر دو در حدود 20درصد کمتر از سطح قبل از همه‌گیری (اوت 2019) باقی ماند.

محدودیت‌های ظرفیت، ترافیک مسافربری در اسکیپول آمستردام را به 3/ 5‌میلیون نفر (7/ 40درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته و منفی1/ 28درصد نسبت به اوت 2019) و به 1/ 5‌میلیون نفر در فرانکفورت (1/ 54درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته و منفی25درصد نسبت به اوت 2019) محدود کرد. عملکرد سایر فرودگاه‌‌‌های بزرگ منتخب در ماه اوت نشان‌‌‌دهنده بهبود تابستانی است که هنوز توسط مسیرهای درون‌‌‌اروپایی و فراآتلانتیک مورد استقبال است و تقاضای سفرهای تفریحی بر آن غالب است. آنتالیا تنها 6هزار مسافر کمتر از مرکز اصلی فرانکفورت داشت و ششمین فرودگاه اروپایی شلوغ در ماه اوت بود. تعداد مسافران اورلی پاریس نیز 2/ 7‌درصد فراتر از سطح قبل از همه‌گیری در اوت 2019 رفت. حجم مسافر در پالما د مایورکا (منفی8/ 2درصد)، لیسبون (منفی8/ 5درصد)، آتن (منفی1/ 6درصد)، استنست لندن (منفی3/ 9درصد) و دوبلین (منفی2/ 10درصد) نزدیک به بهبودی کامل پیش از همه‌گیری خود بودند. 

در همین حال، فرودگاه‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و کوچک‌تر نیز به بازیابی کامل ترافیک مسافر (با منفی7/ 4‌درصد برای فرودگاه‌‌‌هایی با کمتر از 10‌میلیون مسافر در مقایسه با اوت سال2019)نزدیک شده‌‌‌اند و همان پویایی را همراه با افزایش ظرفیت قابل‌توجه از حامل‌‌‌های بسیار کم‌‌‌هزینه منعکس می‌کند. با این حال، تغییرات قابل‌‌‌توجهی در عملکرد بین فرودگاه‌‌‌های منطقه‌‌‌ای وجود دارد، به طوری که فرودگاه‌‌‌هایی که به مقاصد گردشگری پرطرفدار خدمات‌‌‌رسانی می‌کنند یا به شرکت‌های کم‌‌‌هزینه متکی هستند، تعداد مسافران آنها بیشتر از سطوح قبل از همه‌گیری (اوت 2019) بوده است که می‌توان به اورادآ (124درصد)، تورین (6/ 64درصد)، زادار (4/ 55درصد)، سانتورینی (1/ 41درصد)، کوتایسی (6/ 26درصد)، تریسته (8/ 23درصد) و کرکیرا (6/ 20درصد) اشاره کرد. اولیویر یانکووچ، مدیرکل سازمان تجارت فرودگاه‌‌‌های اروپا گفت: «عملکرد اوت به ما نشان می‌دهد که وضعیت فرودگاه‌‌‌های اروپا تا چه حد قطبی شده است، زیرا آنها تحت سلطه عوامل خارجی هستند. از یک طرف، استقبال عمومی برای سفر کم نشده است همان‌طور که موج تعطیلات نشان می‌دهد. از سوی دیگر ما واقعیت جنگ را داریم. به نظر می‌رسد واقعیت ساده جغرافیایی در آینده تاثیر زیادی در ثروت اعضای ما خواهد داشت.»

وضعیت پروازها

جابه‌‌‌جایی هواپیما در سراسر شبکه فرودگاه‌‌‌های اروپا در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته 27‌درصد افزایش یافته است، به طوری که فرودگاه‌‌‌های بازارهای اتحادیه اروپا 34درصد و بقیه اروپا با منفی2درصد افزایش یافته‌‌‌اند. در ماه اوت، فرودگاه‌‌‌هایی که بیش از 25‌میلیون مسافر در سال پذیرایی می‌کنند (گروه یک)، فرودگاه‌‌‌هایی با پذیرایی بین 10 تا 25‌میلیون مسافر (گروه 2)، فرودگاه‌‌‌هایی با استقبال بین 5 تا 10‌میلیون مسافر (گروه 3) و فرودگاه‌‌‌هایی که پذیرای کمتر از 5‌میلیون مسافر در سال (گروه 4) در مقایسه با سطوح ترافیکی قبل از همه‌گیری (2019) به‌‌‌ترتیب میانگین تعدیل منفی6/ 16، منفی8/ 15، منفی5/ 5 و منفی3/ 3‌درصد را گزارش کردند.