براساس آمارها، لیر ترکیه در سال جاری میلادی 28درصد از ارزش خود در برابر دلار را از دست داده و این رقم در یک سال گذشته به 50درصد نیز میرسد. ادامه وضعیت موجود به نگرانی بیشتر شهروندان ترکیه خواهد انجامید، چراکه قیمت برخی از کالاهای اساسی در طول یک سال گذشته بیش از سه برابر افزایش یافته است. اگر این روند ادامه پیدا کند، با توجه به روند فعلی تورم در ترکیه، تورم سهرقمی دور از انتظار نخواهد بود. البته برنامه اقتصادی دولت اردوغان، اولویت را بر تقویت تولید و صادرات و با هدف رسیدن به مازاد حساب جاری قرار داده است، که به اعتقاد رئیسجمهور ترکیه، درنهایت تورم را پایین خواهد آورد.
به دنبال بهره تکرقمی
بانک مرکزی ترکیه در روز پنجشنبه گذشته نرخ بهره خود را باز هم پایین آورد و از 12درصد به 5/ 10درصد رساند. این اقدام به دنبال درخواست رجب طیب اردوغان رئیسجمهور این کشور برای رسیدن به نرخ بهره تکرقمی تا پایان سال جاری میلادی انجام شده است. این تصمیم در شرایطی گرفته شده که تورم در ترکیه به بیش از 83درصد رسیده است. بانک مرکزی ترکیه در تازهترین اعلام خود، نرخ بهره را 5/ 1درصد پایین آورده است، درحالیکه تحلیلگران انتظار داشتند نهاد سیاستگذاری پولی ترکیه یک درصد نرخ بهره را کاهش دهد. تورم مصرفکننده در ترکیه با جمعیت 84میلیون نفر به بالاترین رقم طی 24 سال گذشته یعنی 45/ 83درصد رسیده است. بسیاری از مردم ترکیه میگویند قیمت کالاهای اساسی در برخی موارد طی یک سال گذشته بیش از سهبرابر شده است.
سیاست پولی ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان رشد اقتصاد و رقابت برای صادرات را در اولویت قرار داده است. به نظر میرسد مهار تورم اولویت فعلی سیاستگذاران پولی ترکیه نیست، چراکه دولت ترکیه اعلام کرده برنامه اقتصادی که اولویت را بر تقویت تولید و صادرات با هدف رسیدن به مازاد حساب جاری قرار داده است، تورم را پایین میآورد. اردوغان بارها اعلام کرده مخالف این عقیده معمول است که بالا بردن نرخ بهره تورم را افزایش میدهد. او به عکس این موضوع اعتقاد دارد و افزایش نرخ بهره را ریشه تمام مشکلات میداند. البته اقتصاددانان ترکیهای بهشدت این سیاست رئیس دولت ترکیه را مورد انتقاد قرار میدهند، چراکه باعث ضعف شدید پولی ملی ترکیه شده است. آمارها نشان میدهد لیر 28درصد از ارزش خود را در سال جاری میلادی در برابر دلار از دست داده است.
طی یک سال گذشته ارزش لیر 50درصد کاهش یافته است. کسری حساب جاری ترکیه در ماه اوت بهخاطر درآمدی که از صنعت گردشگری به دست آورد کاهش یافت، اما هنوز هم بسیار بالا و برابر با 1/ 3میلیارد دلار است. بهگفته تحلیلگران اقتصادی، در سالهای اخیر، ضعف لیر، پایین بودن نرخ بهره، افزایش تورم و کسری حساب جاری باعث شده سرمایهگذاران بینالمللی بازار اوراق قرضه لیر ترکیه را ترک کنند. البته دولت ترکیه تلاش کرده با استراتژیهای مختلف، ازجمله تشویق به بازکردن حسابهای لیر در بانکها، فروش دلار در ازای لیر و جذب سرمایهگذاری و کمک از سوی کشورهای ثروتمند حاشیه خلیجفارس، مانع سقوط ارزش لیر شود. بهعلاوه آنکارا روابط دوستانه خود با مسکو را حفظ کرده و توانسته موجی از میلیونرها و میلیاردرهای روسی را که به دنبال دوری از تحریمهای غربی هستند جذب کند.