آنا نیکولز، مدیر تحلیل این صنعت در واحد اطلاعات اکونومیست (EIU)، میگوید: «صنعت گردشگری در طول سال 2022 شاهد بهبودی قوی بود، و ما انتظار داریم که این روند در سال 2023 ادامه یابد، بهویژه اگر چین همانطور که انتظار میرفت، سیاستهای مقابله با کووید صفر را لغو کند. اما این صنعت مطمئنا از رکود اقتصادی مصون نخواهد بود. هزینههای سوخت، برق، غذا و کارکنان به شدت افزایش یافته است و شرکتها باید این هزینهها را به مصرفکنندگان، منتقل کنند. در نتیجه، اکونومیست پیشبینی خود را برای بهبودی کامل ورودیهای بینالمللی عقب انداخته است. ما اکنون انتظار نداریم که آنها تا سال 2024 به سطح 2019 برگردند، اگرچه خاورمیانه یکی از مناطقی است که جلوتر از منحنی خواهد بود.»
افزایش 30درصدی ورود گردشگر در جهان
اکونومیست در سال گذشته انتظار داشت که با کاهش ترس از کووید-19 و رفع محدودیتها، گردشگری بینالمللی تا پایان سال 2023 به سطوح پیش از همهگیری بهبود یابند. با این حال، حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022 و بیثباتی سیاسی، تورم جهانی و رکود اقتصادی و همچنین استراتژی سختگیرانه چین برای مقابله با کووید صفر این انتظارات را کاهش داده است. اکنون بر اساس پیشبینی اکونومیست، احیای گردشگری با تلاطم قابلتوجهی تا سال 2024 رخ میدهد. با این وجود، عمق رکود گردشگری در سالهای 2021-2020، به این معنی است که اکنون که محدودیتهای سفر در اکثر کشورها برداشته شده است، رشد قوی در سال 2023 اجتنابناپذیر است.
در سطح جهانی، انتظار میرود که تقاضای متوقف شده برای سفر باعث رشد 30درصدی گردشگران بینالمللی شود و آنها را به 6/ 1میلیارد نفر برساند. این رقم، به دنبال رشد 60درصدی در سال 2022 است، اما هنوز برای رسیدن به کل ورودیها به سطح 8/ 1میلیارد نفر در سال 2019 کافی نخواهد بود. با این حال، مسیر رشد بر اساس منطقه متفاوت خواهد بود. بخش اعظم خاورمیانه که تحتتاثیر قیمتهای بالای نفت تقویت شده است، پیش از این، شاهد بهبود کامل بوده است، در حالی که اروپای شرقی به دلیل تاثیر جنگ در اوکراین باید تا سال 2025 منتظر بماند. سایر مناطق در این بین قرار خواهند گرفت که اکثر آنها در سال 2024 به بهبود کامل خواهند رسید.
غیبت مسافران چینی
در حالی که جنگ در اوکراین احیای گردشگری را به تعویق انداخته است، یک عامل حتی بزرگتر سیاست «کووید صفر» چین بوده است. چین پیش از کووید حدود 1/ 0 گردشگران جهان را به خود اختصاص میداد، اما اکنون انتظار میرود که مرزهای این کشور حداقل تا اواسط سال 2023 بسته بمانند. حتی این خطر وجود دارد که در صورت ادامه تهدید بیماری همهگیر، سیاست کووید صفر تمدید شود. با این حال، اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، مقامات به تدریج موضع با سختگیری کمتری در قبال ویروس اتخاذ میکنند و اقدامات قرنطینه اجباری و کنترل سفرهای ورودی را کاهش میدهند (اما نه لغو). با این حال، آزمایشهای مکرر در شهرهای بزرگ، و قرنطینههای گاه به گاه در شهرهای کوچکتر همچنان باعث میشود تا شیوع پراکنده از کنترل خارج نشود.
در این سناریو، انتظار میرود تعداد مسافران خروجی از چین در سال 2023 بیش از دو برابر شود و به حدود 59میلیون نفر برسد. با این حال، این تنها کمی بیش از یکسوم از 155میلیون سفر در سال 2019 است، زمانی که چین بزرگترین مقصد گردشگران جهان بود. این کاهش تقاضا در درجه اول بر مقاصد گردشگری در آسیا، از جمله تایلند و هنگکنگ، که قبلا به شدت به بازدیدکنندگان چینی وابسته بودند، تاثیر میگذارد. اما اثر کاهنده در اروپا، آمریکا و دیگر مقاصد نیز احساس خواهد شد. حتی گردشگری داخلی چین که در سالهای 2022-2020 نیز کاهش یافت، تحتتاثیر رکود اقتصادی این کشور قرار خواهد گرفت. اکونومیست برآورد میکند، رشد تولید ناخالص داخلی چین در سال 2023 فقط 7/ 4درصد باشد، که این امر مانند یک رکود در کشوری است که به رشد قوی عادت کرده است.
کمبود نیروی کار و قیمتهای بالا
«تورم» نه تنها بر مسافران در سال 2023 بلکه بر بخش گردشگری نیز تاثیر خواهد گذاشت. هتلها، رستورانها با مشکل قیمتهای بالای غذا و انرژی مواجه شدهاند، در حالی که خطوط هوایی با قبضهای بالای سوخت دست و پنجه نرم میکنند. خطوط هوایی همچنین در بحبوحه کمبود مزمن نیروی کار با افزایش دستمزدها مواجه هستند. پس از اخراج کارکنان در طول همهگیری، بسیاری از شرکتها برای استخدام مجدد دچار مشکل شدهاند. این کمبود پرسنل باعث ایجاد صفهای فرودگاهی و محدودیت در تعداد مسافران و همچنین لغو پروازها و گم شدن چمدانها در تابستان 2022 شده است. مدیر اجرایی هیترو (بریتانیا) هشدار داده که مشکلات تا پایان سال 2023 ادامه خواهد داشت.
بریتانیا با مشکلات خاصی مواجه است، زیرا «برگزیت» جریان کارگران فصلی از اتحادیه اروپا را متوقف کرده است. با این حال، کمبود نیروی کار در سراسر اروپا و آمریکا نیز وجود دارد، جایی که اشتغال در صنایع اوقات فراغت و سرگرمی هنوز کمتر از سطح سال 2019 است. اگر از دست دادن شغل در دیگر کشورها افزایش یابد، «رکود اقتصادی» باید استخدام را آسانتر کند. چند کشور از جمله نیوزیلند و احتمالا بریتانیا نیز شرایط ویزا را تسهیل خواهند کرد. با این حال، جایگزینی مهارتهای از دست رفته در طول همهگیری به زمان نیاز دارد. علاوه بر این، صنعت گردشگری، احتمالا در سال 2023 شاهد اعتصابات مخرب بیشتری از جانب کارگران خواهد بود، زیرا خود کارگران خواستار دستمزدهای بالاتر برای مقابله با هزینههای زندگی بالاتر هستند.
نزدیکتر شدن خطوط هوایی به سود
خطوط هوایی بزرگ در آمریکا با اخراج کارکنان، تغییر ساختار ناوگان و وامهای سنگین هزینههای خود را در سراسر همهگیری کاهش دادند. آنها همچنین کمکهای مالی بزرگی را بهویژه در اروپا، آمریکای شمالی و بخشهایی از آسیا دریافت کردند. وامها، یارانههای دستمزد و مالیاتهای معوق مجموعا به 243میلیارد دلار در سال 2021 رسید. به رغم شرایط سخت اقتصادی، نشانههای سال 2023 روشنتر است و «یاتا» نشان میدهد که شرکتهای هواپیمایی حتی ممکن است در صورت بازگشت به سفر به سمت سودآوری حرکت کنند. در این مسیر، یکی از ریسکهای بزرگ «هزینههای سوخت» خواهد بود؛ اگرچه قیمت نفت اکنون در حال کاهش است، اما به دلار آمریکا قیمتگذاری میشود و دلار در برابر تقریبا هر ارز در حال تقویت است. در نتیجه، شرکتهای هواپیمایی مستقر در آمریکا بیشترین سود را در سال 2023 دارند، در حالی که خطوط هوایی در سایر مناطق با مشکل مواجه خواهند شد.
افزایش تاثیر تغییرات آب و هوایی
تغییرات آب و هوایی در حال حاضر شروع به تاثیرگذاری بر مقاصد گردشگری کلیدی کرده است، زیرا پیستهای اسکی فاقد برف هستند و استراحتگاههای تابستانی تحتتاثیر خشکسالی و آتشسوزیهای جنگلی قرار گرفتهاند. در سال 2023 اگر رویدادهای مرتبط با آب و هوا شدیدتر شوند، این تاثیرات واضحتر خواهد شد. در واقع، در سال 2009، انجمن آژانسهای مسافرتی بریتانیا، سال 2023 را به عنوان تاریخ کلیدی برای حرکت گردشگری پایدار خود، که هدف آن حفاظت از محیطزیست و توسعه حملونقل پایدار بود، مشخص کرد. با این حال، پیشرفت کافی صورت نگرفته است.
گردشگری در حال حاضر بین 5 تا 8درصد از انتشار گازهای گلخانهای جهانی را تشکیل میدهد. نپال کشوری است که سال 2023 را به عنوان آغاز یک حرکت جدید برای گردشگری پایدار تعیین میکند. آگاهی مسافران از پیامدهای زیستمحیطی گردشگری نیز ممکن است برنامههای سفر آنها را در سال 2023 تغییر دهد. طبق گزارش بانک سرمایهگذاری اروپا، 37درصد از مردم چین، 22درصد از اروپاییها و 22درصد از آمریکاییها میگویند که به دلیل شرایط آب و هوایی از پرواز اجتناب میکنند.
تغییر نگرانیهای اقلیمی برای برخی از کسانی که هنوز میخواهند سفر کنند، انتخاب گزینههای سازگار با محیطزیست یا تلاشهایی برای جبران تولید کربن خواهند بود که حتی حاضرند قیمتهای بالاتری بپردازند. در سال 2023، مرحله آزمایشی داوطلبانه طرح کاهش و جبران کربن برای هوانوردی بینالمللی برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای از پروازهای بینالمللی به پایان خواهد رسید. هشت کشور دیگر از جمله کامبوج، کوبا و زیمبابوه نیز به آن ملحق خواهند شد و تعداد کل کشورهای شرکتکننده به 115 کشور خواهد رسید.