ظهور ایلان‌ماسک هندوستان

شماره روزنامه: ۵۵۸۴ تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۸/۱۰ ...

اوایل سال پیش، وقتی شهر بنگلور از بحران سخت کرونا عبور می‌کرد، 140 کیلومتر آن‌‌طرف‌‌تر در کارخانه‌‌ای بزرگ، روزنه‌های امید در حال شکل گرفتن بود. چهار هزار کارمند و کارگر در آنجا سخت مشغول آماده‌‌سازی کارخانه بودند. برای تولید دو میلیون اسکوتر الکتریکی تا پایان 2021 و پیشبرد انقلاب سبز هندوستان؛ این وعده «باویش آگاروال» (Bhavish Aggarwal)، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت «اولا» (Ola) بود که حدود پنج سال قبل گفته بود شرکتش قصد دارد با اجرای یک برنامه جاه‌‌طلبانه، انقلاب خودروهای برقی در هندوستان را رهبری کند.

او سال گذشته در مصاحبه‌‌ای گفت: «در آن زمان، موضوع خودروهای الکتریکی مثل الان داغ نبود. اگر کسی به این خودروها علاقه داشت، مورد تمسخر قرار می‌گرفت. اما ما معتقد بودیم که هندوستان باید در این حوزه در سطح جهان پیشگام شود. و این همان رویای جسورانه‌‌ای بود که منشأ آن، انگیزه ایجاد تحول و پذیرش چالش‌‌هاست‌.» او نخستین گام برای تحقق این رویا را سال 2010 برداشت، زمانی که «اولا» به عنوان تاکسی آنلاین شروع به کار کرد. سال 2021 نیز گام دیگری در این راستا برداشت و «اولا میشن الکتریک» را بنیان نهاد. چشم‌‌انداز او این بود که تا سال 2025، تمام موتورها در هند الکتریکی شوند. او می‌گوید: «برای آنکه رهبر جهان باشیم، باید کاری کنیم که تکنولوژی‌‌های آینده در هند تولید شوند. من معتقدم که هندوستان، دارای بهترین استعدادهاست و به سرمایه و بازار دسترسی دارد. این چشم‌‌انداز بود که باعث شد اولا الکتریک را راه‌‌اندازی کنیم.»

این مدل خلاقانه و تحول‌‌آفرین، به دوران ابتدایی فعالیت حرفه‌‌ای باویش برمی‌‌گردد که یک کارآفرین بود. وقتی 10 سال پیش، «اولا» آغاز به کار کرد، مهم‌ترین تحولی که ایجاد کرد، فعالیت به عنوان یک کسب‌وکار حمل و نقل مشترک بود. او می‌گوید: «ما این ایده را اجرا کردیم و گسترش دادیم و حالا، یکی از بهترین شرکت‌‌های حمل و نقل مشترک در سطح جهان هستیم. اما جاه‌‌طلبی اصلی ما، این است که حمل و نقل پایدار و ایمن، در دسترس همگان قرار گیرد. و این تنها محدود به خدمات حمل و نقل نیست.» و بدین منظور، موتورهای الکتریکی مدل S1 و S1 Pro را تولید و به بازار عرضه کردند. و وعده دادند که تا پایان 2022، 10 میلیون موتور تولید کنند. به‌طور خلاصه می‌توان گفت که هدف این شرکت، ایجاد یک اکوسیستم کاملا الکتریکی در هند تا پنج سال آینده است. او به اتاق طراحی موتورها اشاره می‌کند و می‌گوید: «این طرح‌های اولیه که اینجا می‌‌بینید، کار تیم ماست. در طراحی هر کدام از اینها، مشتریان هندی و بازارهای مشابه هندوستان را در نظر داشته‌ایم.»

آنها همچنین قصد دارند در آینده وارد حوزه تولید خودرو شوند. او که طی سال‌های اخیر، فراز و نشیب‌های متعددی را پشت سر گذاشته، درباره تاثیرات کرونا در هند می‌گوید: «پاندمی کووید-19 آینده حمل و نقل و تردد را در هندوستان تغییر داد. دو راه‌حل کلیدی برای رفع چالش‌‌های آینده، حمل و نقل شخصی و مشترک هستند.» از سوی دیگر، کرونا باعث شد رفتار و ترجیحات افراد در عبور و مرور تغییر کند. برخی از این تغییرات، کماکان به قوت خود باقی هستند. مثلا لزوم فاصله‌‌گذاری اجتماعی، موجب شد که افراد برای عبور و مرور، شکلی از حمل و نقل را انتخاب کنند که ریسک ابتلا کاهش پیدا کند. اما این به عادات آنها در دوران پیش از کرونا نیز بستگی دارد. افرادی که خودروی شخصی دارند، در دوران کرونا بیش از پیش از آن استفاده می‌کردند. آمارها در چین نشان می‌دهد که مردم پس از کرونا، ماشین‌‌های شخصی، پیاده‌‌روی و دوچرخه‌‌سواری را به سایر روش‌های حمل و نقل ترجیح می‌‌دادند.

این در حالی است که استفاده از مترو و اتوبوس کاهش یافته. باویش می‌گوید: «گرچه حالا مشتریان به دنبال روش‌های حمل و نقل بهتر و سریع‌‌تر هستند، اما عرصه خودروها کماکان به همان سبک و سیاق صد سال اخیر، باقی خواهد ماند. ما برای ایجاد تغییر، تمرکز خود را روی وسایل الکتریکی به عنوان شیوه‌‌ای از عبور و مرور، معطوف کرده‌‌ایم.» او قصد دارد پس از گسترش در بازار هندوستان، به بازارهای مشابه نیز ورود کند. هدف بعدی می‌تواند بازار قدرتمند اروپا باشد که طبق گزارش وال‌استریت ژورنال، سهم فروش وسایل نقلیه الکتریکی آن در سال 2021، دوبرابر شده. باویش اما از بازار رقابتی اروپا هراسی ندارد. او می‌گوید: «به زودی وارد بازارهای مشابه هند خواهیم شد و کار را ابتدا با وسایل نقلیه دوچرخه آغاز خواهیم کرد. حتی این بازارها هم دچار کمبود موتورها و اسکوترها هستند. محصول ما از نظر طراحی، تکنولوژی و قدرت، سرآمد است. قول می‌‌دهم که حتی شرکت‌‌های بزرگ به مقوله خودروهای الکتریکی، مثل ما نگاه نکرده‌‌اند.»

به باور او، برای آنکه خودروهای الکتریکی به یک وسیله نقلیه رایج تبدیل شوند باید استفاده از آنها گسترش یابد و اکوسیستمی ایجاد شود که کاملا الکتریکی باشد. او می‌گوید این مشکل باید به‌طور ریشه‌‌ای و همه‌‌جانبه حل شود، از زنجیره تامین گرفته تا تکنولوژی‌‌های محوری و حتی استعدادهای حوزه تحقیق و توسعه. او می‌گوید: «فروش دو هزار وسیله نقلیه در سال کافی نیست. صنعت باید دگرگون شود.» در حالی که شرکت‌‌های رقیب، از جمله تسلا، تمرکز خود را روی خودروهای لوکس گذاشته‌‌اند، رویکرد «اولا» متفاوت است. باویش می‌گوید: بخش اعظمی از مردم تمایلی به خرید خودروهای الکتریکی لوکس ندارند. تیم او معتقد نیستند که حمل و نقل مشترک یا تاکسی‌‌های آنلاین، جایگزین حمل و نقل شخصی خواهند شد. نیازهای افراد با هم متفاوت است و بعضی از این نیازها توسط حمل و نقل مشترک، رفع خواهند شد.

او می‌گوید: «در آینده، افراد مالک خودروهای شخصی خواهند بود اما ماهیت این خودروها تکامل خواهد یافت و پایدارتر خواهند شد. برقی‌‌سازی، فقط راهی برای تولید خودروهای پاک نیست، بلکه ابزاری است برای تجسم اینکه یک خودرو، به چه شکل می‌تواند باشد.» او در ادامه می‌گوید: «هیچ‌کس مشکل این بازار را به شکلی ریشه‌‌ای حل نکرده. ما معتقدیم که فرصتی منحصر به فرد داریم تا با تمرکز بر وسایل نقلیه شهری، برقی‌‌سازی و تبدیل کشورمان به قطب تولید خودروهای الکتریکی، هندوستان را شهره خاص و عام کنیم.» پیش از آنکه یک مشتری، تصمیم به خرید یک خودروی الکتریکی بگیرد، تمام جوانب را می‌‌سنجد، از جمله خدمات پس از فروش و ایستگاه‌های شارژ. در واقع این دغدغه اصلی مشتریان خودروهای الکتریکی است.

باویش در این باره می‌گوید: «ما اقدامات بسیاری در رابطه با شارژ و بیمه و تامین مالی و سایر جنبه‌ها انجام داده‌‌ایم. از آنجا که کار ما تولید وسایل الکتریکی است که خود، تحولی در عرصه حمل و نقلند، این امکان را داریم که در سایر حوزه‌ها، مثل بیمه و تامین مالی نیز، تحول بیافرینیم.» به باور او، هیچ یک از اشکال حمل و نقل، از جمله وسایل نقلیه شخصی، عمومی و اشتراکی، کاملا از بین نخواهند رفت چون هر مشتری، نیازهای خاص خودش را دارد و هر نیازی توسط یکی از این روش‌ها تامین خواهد شد. هدف اصلی «اولا» این است که حمل و نقل، بیشتر در دسترس باشد. چندی پیش، شایعاتی مبنی بر فرهنگ سمی این شرکت بر سر زبان‌‌ها افتاده بود. در واقع، در گزارشی از بلومبرگ، برخی از کارکنان سابق و فعلی شرکت، باویش را به تندخویی متهم کرده بودند.

او در پاسخ به این شایعات گفت: «شرکت ما جای افراد جاه‌‌طلب و مشتاق است. برای کسانی که می‌خواهند بخشی از انقلاب صنعت خودروهای الکتریکی در هندوستان باشند و میراثی از خود به جای بگذارند. معیار دیگران برای قضاوت ما، تاثیری است که ما ایجاد کرده‌‌ایم. شرکت ما به سخت‌‌کوشی معروف است. ما اینجا نیستیم که یک محصول متداول تولید کنیم. اینجا نیستیم که خوش بگذرانیم و پول دربیاوریم. اینها خودشان پیش می‌‌آیند. ما اینجاییم که رویاهایمان را، ماموریتمان را دنبال کنیم.»

او در ادامه گفته بود که فرهنگ شرکتش شاید به مذاق بعضی‌‌ها خوش نیاید که آنها هم محترمند اما بسیاری از کارمندها، با آن هیچ مشکلی ندارند. او گفته بود: «سبک مدیریت من شاید کمی پرخاشگرانه‌‌تر از کارآفرینان نسل جدید باشد. فرهنگ ما مبتنی بر تاثیرگذاری، شایستگی،کیفیت و اقدام است. نمونه‌های بسیاری داریم از افرادی که در همین محیط، عملکرد فوق‌العاده‌‌ای داشته‌‌اند.» تعداد کارکنان این شرکت، حدود 10 هزار نفر است که دو هزار نفر از آنها مهندس هستند. او گفته قصد دارد به زودی تعداد مهندسان را تا 5 هزار نفر افزایش دهد.

در هر حال، باویش در تحقق رویایش موفق بوده. شرکت او، «بزرگ‌ترین شرکت سازنده دوچرخه‌های الکتریکی در جهان» است که ظرفیت تولید سالانه آن، 10 میلیون واحد است. آنها قصد دارند در سال 2024، یک خودروی اسپورت الکتریکی را به بازار معرفی کنند. این محصول می‌تواند با غول‌‌های بزرگ این صنعت، از جمله تسلا رقابت کند. باویش می‌خواهد در آینده، تسلا و سایر شرکت‌‌های تولیدکننده وسایل الکتریکی را کنار بزند و با طراحی محصولات ارزان و مقرون به صرفه، پرچمدار این صنعت شود. اما عجله او و سبک مدیریتی‌‌اش، نگرانی‌‌هایی در میان مدیران و اعضای هیات‌مدیره شرکت ایجاد کرده. از سوی دیگر، بعضی از مشتری‌‌ها از ایرادات فنی محصولات شرکت گلایه دارند. برخی از موتورها ناغافل آتش گرفته‌‌اند یا باتری‌‌هایشان ایراد دارد. مشکلات نرم‌‌افزاری نیز وجود دارد که ممکن است به تصادفات منجر شود.

همه اینها باعث شده برخی از مشتریان، محصول خود را مرجوع کنند. عذرخواهی رسمی شرکت در توییتر نیز، گواهی بر این کم و کاستی‌‌هاست. باویش اما معروف است به اینکه «زود یاد می‌گیرد». آینده شرکتش نیز به این بستگی دارد که تا چه حد، از اشتباهاتش درس بگیرد یا تغییری در رویه‌‌اش ایجاد کند. بسیاری، او را «ایلان ماسک هندوستان» می‌‌نامند. کسی از آینده خبر ندارد. ممکن است او روزی ایلان ماسک را کنار بزند و خود بر تخت سلطنت بنشیند. یا ممکن است زیر بار چشم‌‌انداز جاه‌‌طلبانه‌‌اش له شود و سقوط کند.