نتانیاهو باز‌می‌گردد

اگر آمارهای کنونی پابرجا باشد و تغییری زیادی نکند، نتانیاهو 16ماه پس از واگذاری قدرت، حتی در زمانی که به اتهام فساد محاکمه می‌شود، در موقعیتی قرار خواهد گرفت که به قدرت بازگردد. صرف نظر از سرنوشت نتانیاهو، نتایج فعلی یک پیروزی برای ائتلاف راست افراطی است که مطمئن است که به سومین بلوک بزرگ در پارلمان و دومین بلوک بزرگ در ائتلاف نتانیاهو تبدیل خواهد شد. ائتلاف راست افراطی به دنبال کاهش «کنترل و توازن» بر قانون‌گذاران، دادن کنترل بیشتر به سیاستمداران در راستای انتصاب قضات، پایان دادن به خودمختاری فلسطین در بخش‌هایی از کرانه باختری اشغالی و قانونی کردن نوعی فساد است که نتانیاهو متهم به ارتکاب آن است.

برجسته‌‌ترین چهره ائتلاف، «ایتامار بن‌گویر» می‌‌خواهد به سربازان اسرائیلی که به فلسطینی‌‌ها شلیک می‌‌کنند، مصونیت قانونی بدهد و دست به اخراج قانون‌‌گذاران رقیبی بزند که او آنها را متهم به تروریسم می‌‌کند. او تا همین اواخر پرتره‌ای از «باروخ گلدشتاین» را در خانه خود آویزان می‌کرد که در سال1994 حدود 29فلسطینی را در مسجدی در کرانه باختری به قتل رساند. (دنیای‌اقتصاد روز سه‌شنبه 3 آبان ماه در گزارشی با عنوان «سایه نتانیاهو کیست؟» به این چهره افراطی یهود پرداخته بود). بن گویر در یک سخنرانی در اوایل صبح دیروز چهارشنبه درحالی‌که هوادارانش شعار مرگ سر می‌دادند، گفت: «زمان آن رسیده است که ما مالک سرزمین اشغالی باشیم.» این چهره افراطی یهود، نگاهی به‌شدت ضد فلسطینی دارد. احتمال می‌رود حضور او در کابینه جدید، باعث دامن زدن به موج جدیدی از درگیری میان اسرائیل و فلسطین شود.

نتانیاهو در سخنرانی خود لحن آشتی‌جویانه‌تری داشت. او گفت: «اگر نتایج واقعی منعکس‌کننده پیش‌بینی‌ها باشد، من یک کابینه فراگیر ایجاد خواهم کرد که مراقب همه باشد.» او از «احیای غرور فراگیر» در سرزمین اشغالی صحبت کرد؛ اما افزود که اسرائیل «به همه افراد خود احترام می‌گذارد.» شاید این سخن او کنایه‌ای به رویکرد بن‌گویر باشد. با وجود این، تحلیلگران می‌گویند که نتانیاهو به احتمال زیاد نیاز به اتخاذ سیاست‌های تندروانه برای آرام نگه داشتن بن‌گویر و متحدان راست افراطی خود دارد. ائتلاف بن‌گویر برای کنترل وزارت‌خانه‌هایی که بر ارتش و پلیس نظارت دارند، فشار می‌آورد و خواهان به دست گرفتن آنهاست.

نتانیاهو هیچ اشاره‌ای به پیشنهادهای متحدانش برای بازنگری و تضعیف سیستم قضایی نکرد. بلوک نتانیاهو توانست با مانور قدرتی که نشان داد انتخابات را به فرصتی برای تقویت هویت یهودی و روی کار آمدن دوباره خود تبدیل کند. اگر در دور قبلی انتخابات که موجب روی کار آمدن «بنت–لاپید» شد سیزده حزب فقط برای کنار زدن او از قدرت اشتراک نظر داشتند؛ اما این‌بار همه چیز به کام نتانیاهو تمام شد. کابینه در حال خروج لاپید متشکل از ائتلاف مخالفان سیاسی از راست و چپ و میانه بود که برای اولین‌بار شامل حزب مستقل عربی در درون ائتلاف حاکم یهودی می‌شد.

«اورلی هالپرن» هم در گزارش 2نوامبر در الجزیره روایت دیگری ارائه داد و نوشت، در شعبه لید (لود) حزب عرب یهودی «هادش»، شش کنشگر به شکل نیم‌دایره‌ای روی صندلی‌های پلاستیکی نشسته بودند و نظرسنجی‌های مربوط به انتخابات اخیر اسرائیل را تماشا می‌کردند. سه نفر از آنها پیرمرد بودند. آنها درحالی‌که قلیان می‌کشیدند صبورانه منتظر شنیدن این بودند که آیا نتانیاهو کابینه بعدی را تشکیل خواهد داد یا بن‌گویر که فلسطینی‌ها از او نفرت دارند. «اورشلیم پست» هم در گزارشی که دیروز چهارشنبه به صورت زنده ارسال می‌کرد، نوشت با شمارش حدود 95درصد آرا، حزب نتانیاهو (لیکود) 31کرسی به‌دست آورد. آرای احزاب دیگر از این قرار است: ییش عاتید 24کرسی، صهیونیسم مذهبی 14کرسی، حذب وحدت 12کرسی، شاس 12کرسی، یهودیت متحد توراتی 8رای؛ اسرائیل بیت نو 5رای، رام 5 رای، هدش تعال 5رآی، کارگر 4رای و مرتز صفر رای. ذکر این نکته ضروری است که ائتلاف نتانیاهو با شماره حدود 90درصد از آرا توانست 65کرسی از پارلمان 120کرسی را به‌دست آورد.

به نوشته هالپرن، گزارشگر الجزیره، «صهیونیسم مذهبی» که حزبی ضد دموکراتیک، ضد لیبرال، ضد فلسطینی است و رهبرانش مدافع تضعیف سیستم قضایی اسرائیل، ایجاد آزمون‌های وفاداری برای شهروندان فلسطینی و اخراج کسانی هستند که «بی‌وفا» تلقی می‌شوند، احتمالا به شریک اصلی نتانیاهو تبدیل خواهد شد. انور غزال، 53ساله درحالی‌که صفحه نمایش را تماشا می‌کرد، گفت: «افراط‌گرایی در اسرائیل در حال افزایش است. این برای اعراب خطرناک است. این چیزی است که ما سعی کردیم در تمام مبارزات خود توضیح دهیم، آنها باید رای دهند. نتانیاهو بسیار خطرناک است. اوضاع خوب نیست. این وحشتناک است.»

«ایهاب ابوکربیا» 30ساله به حامیان بن‌گویر، می‌گوید: «انتظار این را داشتم. من فکر می‌کنم اکثر یهودیان اینجا جناح راست افراطی هستند. به همین دلیل است که ما لیکود و بن‌‌گویر را با کرسی‌‌های زیاد به‌دست آورده‌‌ایم.» فلسطینی‌ها در ترس از بن‌گویر و تغییراتی که او امیدوار است ایجاد کند، تنها نیستند. یوهانان پلسنر، رئیس یک موسسه تحقیقاتی اسرائیل گفت: «اگر نتایجی که امروز عصر شاهد آن هستیم درست باشد، ائتلافی که کابینه بعدی را تشکیل خواهد داد، آماده است مجموعه‌‌ای از اصلاحات را پیشنهاد کند که به دنبال سیاسی کردن قوه قضائیه و تضعیف کنترل‌‌ها و توازن‌‌هایی است که بین شاخه‌های حکومت و خدمت وجود دارد.» برخی از مفسران یهودی-اسرائیلی نتیجه این انتخابات را به گردن افراد فلسطینی اسرائیل می‌اندازند که رای ندادند.

مشارکت فلسطینی‌ها کمتر از گذشته بود؛ درحالی‌که مشارکت یهودیان بیشتر از دور قبل بود. مقامات انتخاباتی گفتند که مشارکت کلی در این انتخابات بالاترین میزان از سال1999 بود. گزارشگر الجزیره به نقل از نظرسنجی‌ها و برخی رسانه‌های اسرائیلی می‌نویسد: «با این حال، وضعیت همچنان ممکن است تغییر کند.» لاپید در سخنانی پس از انتخابات به هواداران خود گفت: «تا زمانی که همه آرا شمارش نشود، هیچ‌چیز تمام نشده است.»  اما آخرین گزارش‌ها [تا لحظه تنظیم این خبر]  نشان می‌دهد که لاپید در اجلاس آب‌وهوایی سازمان ملل که از 6 تا 18 نوامبر برگزار می‌شود، شرکت نخواهد کرد.

به نوشته گزارشگر الجزیره، برآیند گزارش‌ها حاکی از این است که یک‌بار دیگر نتانیاهو ممکن است در موقعیتی قرار بگیرد که بتواند کابینه بعدی را تشکیل دهد؛ کابینه‌ای که می‌تواند باثبات‌تر از کابینه‌های قبلی باشد.

«پاتریک کینگزلی» و «ایزابل کرچنر» هم در گزارش 2نوامبر در نیویورک‌تایمز نوشتند که نتانیاهو در همین دور اول مُهر پایانی بر انتخابات خواهد زد و جناح راست‌گرای او احتمالا در موقعیت تشکیل کابینه بعدی قرار خواهد گرفت. این گزارشگران بر این باورند که اگرچه برآورد آرا نشان می‌دهد که حزب نتانیاهو برنده است، اما نتیجه نهایی روز جمعه مشخص خواهد شد. این انتخابات چند پیامد مشخص دارد: 1- ائتلاف نتانیاهو متشکل از دو حزب اولترا ارتدوکس است که مخالف سکولار کردن زندگی عمومی اسرائیل هستند. 2- آخرین پرده‌ها را پایین خواهد کشید به این معنا که ائتلاف لاپید متشکل از 8حزب مختلف که یک حزب عرب به آنها پیوست، کنار زده می‌شود. 3- اگر این انتخابات درست از آب درآید، چهار سال بن‌بست سیاسی در اسرائیل خاتمه خواهد یافت. در این صورت، برای اولین‌بار از سال2019 یک اکثریت پارلمانی می‌تواند از یک بلوک واحد ایدئولوژیک تشکیل شود و خطر نزاع در ائتلاف و احتمال برگزاری انتخابات بعدی را کاهش دهد.