کلیسای جامع سن مارکو (Saint Mark’s Basilica) یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی ونیز به شمار میرود که در سفر خود به ایتالیا حتما باید از آن دیدن کنید. قدمت این کلیسا به قرن نهم میلادی باز میگردد و از جمله برجستهترین کلیساهای جامع ایتالیا نیز محسوب میشود. تاریخچه غنی و سرشار از افسانه آن سبب شده تا بازدید از کلیسای جامع سن مارکو بسیار جالبتوجه باشد. در ادامه همراه با ما باشید تا به معرفی این کلیسای برجسته در ونیز بپردازیم.
تاریخچه کلیسای جامع سن مارکو
در سال 828 میلادی، دو تاجر از ونیز برای تجارت به اسکندریه سفر میکنند. در اسکندریه از حرم سن مارک دیدن کردهاند، جایی که در آن، بدن این قدیس به خاک سپرده شده است. آنها در صحبت با متولیان این حرم متوجه میشوند که فرماندار اسکندریه قصد تخریب این مکان را دارد. همین نیز باعث میشود تا این تجار جسد سن مارک را نجات بدهند و به ونیز بیاورند.
آنها با زیرکی جسد این قدیس را در زیر سبدهای حصیری پر از گوشت خوک پنهان کردند و از آنجا که اسکندریه بخشی از کشور اسلامی به شمار میرفت، گوشت خوک در آن حرام دانسته میشد و مسئولان بندر چندان به تفتیش این سبدها توجه نداشتند و به راحتی از آن گذر کردند. با وجود اینکه آنها از نگهبانان عبور کردند اما در دریا با مشکل روبهرو شدند. آنها در نهایت نیز از این طوفان عبور کردند و به ونیز رسیدند.
آنها پس از اینکه به شهر ونیز رسیدند، جسد قدیس را به طور موقت درون کلیسای کوچک در داخل کاخ دوک (Doge’s Palace) برای حدود دو سال پنهان کردند. در سال 832 میلادی، کلیسای جامع بسیار بزرگی در نزدیکی کاخ دوک ساخته شد و در داخل آن نیز، جسد این قدیس دفن گردید.
البته باید گفت که این کلیسای جامع در سال 976 میلادی و در جریان شورشی در آتشسوزی سوخت. در سال 1071 میلادی نیز دوک دومنیکو کانتارینی دستور بازسازی این کلیسا را صادر کرد و از آن زمان نیز این کلیسا به همین شکل باقی مانده است و بسیار زیبا و باشکوه به نظر میرسد.
معماری کلیسای جامع سنت مارک
نمای شمالی و جنوبی: سر در جنوبی کلیسای جامع سنت مارک رو به سمت آب قرار دارد و تا سال 1503 میلادی نیز کاملا بسته بوده چراکه تنها از آن به عنوان سر دربی تشریفاتی استفاده میشد. این نما با موزاییککاریها و مجسمههای مختلفی تزئین شده که از سوی کانال بزرگ (Grand Canal) بسیار زیبا به نظر میرسند. نمای شمالی نیز به همین اندازه زیبا و تماشایی است و در آن، مجسمههایی از فرشتهها، پیامبران و شاخ و برگها دیده میشود. نقاشیای از ارابه اسکندر نیز در اینجا به چشم میخورد.
بخش بیرونی: ورودی اصلی کلیسای جامع سنت مارک از نمای غربی است و به هنگام ورود از اینجا، شما شاهد نماهایی بسیار زیبا و خیرهکننده خواهید بود. از بیرون نیز ستونهای سنگی، گنبدها و کندهکاریهای طلاکاری شده این کلیسا بسیار خودنمایی میکند.
بخش داخلی: کلیسا به شکل صلیبی یونانی طراحی شده و در کف آن نیز مرمرهای منبتکاری شده بسیار زیبا و باشکوهی دیده میشود که در آنها از طرح حیوانات و همچنین طرحهای هندسی استفاده شده است. بیش از 8000 متر مربع موزاییک طلاکاری شده در دیوارها و سقف این کلیسای جامع به کار گرفته شده که برابر با مساحت یک و نیم زمین فوتبال آمریکایی است.
گنبد: کلیسای جامع سن مارکو پنج گنبد دارد که همگی آنها در بالای بازوهای سازه صلیب یونانی ساخته شدهاند. آنها مساحتی حدود 4240 متر مربع را در بر میگیرند و هر کدام از گنبدها نیز حدود 13 متر قطر و 16 پنجره دارند.
جاهای دیدنی داخل کلیسای جامع سن مارکو
پرده طلایی (Pala d’Oro): این پرده یا پارچه طلایی اثر هنری برجسته و خیرهکنندهای از دوره بیزانس به شمار میرود که در مجموع 1927 گوهر گرانبها شامل 526 مروارید، 330 لعل، 320 زمرد، 255 یاقوت کبود، 183 لعل بنفش، 175 عقیق، 75 یاقوت، 34 یاقوت زرد، 16 عقیق جگری، 13 یشم و همچنین مقداری طلا و نقره در آن به کار گرفته شده است. ساخت این اثر حدود 366 سال طول کشیده و بسیار تماشایی به نظر میرسد.
موزه سن مارکو (Museo di San Marco): به هنگام عبور از ایوان کلیسای جامع سن مارکو، میتوانید از پلهها به بالا و به موزه سن مارکو بروید. در داخل این موزه مجموعهای باورنکردنی از مناجات نامهها، فرشهای ایرانی، قطعات شکسته موزاییکها، اسم شبهای طلایی و 78 استخوان از قدیسین مختلف به نمایش گذاشته شدهاند.
خزانه (The Treasury): خزانه کلیسای جامع سنت مارک مجموعهای از اشیاء گرانبها را در خود جای داده است که ونیزیها در سال 1204 از قسطنطنیه غارت کردند. علاوه بر آنها نیز چندین قطعه هنری ساخته صنعتگران باستانی ونیزی در آن به چشم میخورند. این مجموعه اتاقها به عنوان غنیترین و مهمترین بخشهای کلیسای جامع سن مارکو شناخته میشوند.
مقبره مارک قدیس (Tomb of St. Mark): دخمهای که جسد سنت مارک در آن قرار دارد، بخشی از کلیسای جامع سن مارکو محسوب میشود که حتی فراتر از ساعت بازدید معمولی نیز باز است.