دکتر منصوره منصوری - متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری
تحریریه زندگی آنلاین : کیست ساده کلیه در واقع کیسه‌ای گرد و پر از مایع است که در داخل کلیه تشکیل می‌شود. هر چند بعضی از کیست‌های کلیه همراه با بیماری‌های جدی هستند و ممکن است منجر به نارسایی کلیه شوند، اما در بیشتر موارد کیست‌های کلیه از نوع ساده هستند. کیست ساده کلیه، غیر سرطانی است و بندرت باعث بروز عارضه‌ای می‌شود.
علت تشکیل کیست ساده کلیه:
دقیقاً مشخص نشده که علت تشکیل کیست ساده در کلیه چیست، بعضی از انواع کیست کلیه ارثی و بعضی اکتسابی هستند . کیست کلیه معمولاً از توبول کلیه منشأ می‌گیرد و با مایعی شبیه به پلاسما پر می‌شود. با افزایش سن احتمال تشکیل کیست کلیه افزایش می‌یابد به‌نحوی‌که شیوع کیست ساده کلیه در چهل سالگی حدود %20 و در بالای شصت سالگی به حدود %50 درصد می‌رسد. علاوه بر این شیوع کیست کلیه در مردان بیشتر از زنان است.
بیشتربخوانید:
علایم کیست ساده کلیه:
کیست‌های کلیه معمولاً علایمی ایجاد نمی‌کنند و اغلب به‌طور اتفاقی در طی سونوگرافی و یا سی تی اسکن شکم کشف می‌شوند. اگر کیست رشد کرده و بزرگ شود ممکن است علایم فشاری بصورت درد در پهلو، درد در بالای شکم ایجاد کند. بندرت ممکن است متعاقب پارگی کیست به داخل سیستم داخلی کلیه، خون‌ادراری ایجاد شود.
کیست کلیه بزرگ با اثر فشاری روی عروق داخل کلیه می‌تواند خون‌رسانی داخل کلیه را مختل کند و همچنین باعث بروز فشارخون شود.
بررسی‌های تشخیصی:
اغلب کیست‌های ساده کلیه بدون علامت، در طی بررسی شکم با سونوگرافی که برای دلایل دیگر انجام شده، به‌طور اتفاقی تشخیص داده می‌شوند. در صورتی که در سونوگرافی مشخصه‌های یک کیست ساده وجود داشته باشد معمولاً نیاز به اقدام دیگر تشخیصی نیست.
ویژگیهای کیست ساده در سونوگرافی شامل جدار نازک و صاف و عدم وجود غشا داخلی یا رسوب کلسم است. ولی اگر در سونوگرافی علایم مشکوکی مانند جداره ضخیم، رسوب کلسیم یا ندول داخلی وجود داشته باشد در آن صورت کیست کمپلیکه نامیده می‌شود. به علت اینکه بعضی از کیست‌های کمپلیکه کلیه مشکوک به سرطان کلیه هستند در این صورت سی تی اسکن و ام آر ای جهت بررسی تکمیلی و افتراق کیست کمپلیکه از سرطان کلیه به تشخیص کمک می‌کند. علاوه بر تصویربرداری آزمایش خون به‌عنوان یک بررسی پایه، اطلاعات مفیدی در مورد عملکرد کلیه‌ها به ما می‌دهد.
بیشتربخوانید:
درمان کیست ساده کلیه:
انتخاب نوع درمان در موارد کیست کلیه در مرحله اول بستگی به تشخیص نوع کیست دارد. چنانچه در بررسی سونوگرافی یا سی تی اسکن قطعاً کیست ساده تشخیص داده شده است، نگرانی در مورد بدخیمی رفع می‌شود و نیاز به برداشتن کلیه وجود ندارد.
در کیست ساده کلیه اگر کیست کوچک است و بیمار علایم درد، فشار بر کلیه، هیدرونفروز و خون‌ادراری را ندارد معمولاً نیاز به مداخله جراحی نیست. در این شرایط فقط به بیمار توصیه می‌شود، سالیانه دو بار سونوگرافی کلیه انجام شود و سایز کلیه و ویژگیهای آن بررسی شوند.
در صورتی که کیست بزرگ است (معمولاً بزرگتر از 8 سانت) و درد و علایم فشاری روی کلیه ایجاد کرده نیاز به مداخله جراحی وجود دارد. درمان را می‌توان با آسپیره کردن مایع کیست با یک سوزن بلند از راه پوست و تحت هدایت سونوگرافی انجام داد و مایع کیست را تخلیه کرد. می‌توان در این مرحله جهت جلوگیری از پر شدن دوباره کیست از تزریق مواد اسکلروزان به داخل کیست مانند اتانول استفاده کرد. روش دیگر لاپاروسکپی است که با برداشتن سقف کیست و تخلیه آن و سپس کوتر کردن لبه کیست امکان عود مجدد آن از بین می‌رود.