بازار خودرو در سه ماه گذشته تحت تاثیر اتفاقاتی همچون مذاکرات برجامی، واردات خودرو، ناآرامیهای اخیر، قرعهکشیهای تخصیص خودرو و نرخ ارز روند صعودی در قیمتها به خود گرفت. با این حال نرخ ارز را میتوان مهمترین بازیگردان بازار در سه ماه گذشته دانست، بهخصوص در هفتههای اخیر که نرخ ارز نوسانات زیادی را تجربه کرد.
نرخ ارز در ابتدای شهریورماه سال جاری 29هزار و 240 تومان بود که این رقم در ابتدای مهرماه به 30هزار و 124 تومان رسید و در ابتدای آبانماه نیز نرخ 32هزار و 750 تومان را ثبت کرد. موج افزایشی نرخ ارز در سه هفته گذشته شدت گرفت. در سه ماه نرخ ارز در کشور بیش از 5هزار تومان افزایش را تجربه کرده است. بنابراین دور از انتظار نیست که قیمت خودرو نیز در این مدت با افزایش همراه شده باشد. برای مثال پژو 206 تیپ دو که یکی از خودروهای شاخص بازار است در ابتدای شهریورماه 302میلیون تومان خرید و فروش میشد، اما همین خودرو روز گذشته در بازار 326میلیون تومان قیمتگذاری شد که حاکی از افزایش قیمت 24میلیونتومانی این خودرو است.
علاوه بر این، مذاکرات احیای برجام نیز در این مدت افتوخیز زیادی را تجربه کرد و در نهایت به بنبست رسید. در مردادماه اخبار مثبتی به گوش میرسید اما شهریورماه مسیر اخبار به سمت دیگری چرخید. اخبار مذاکرات دیگر منفی و حول ایجاد مشکلات در این مسیر بود، اکنون نیز تقریبا به بنبست رسیده و برخی طرفها اعلام کردهاند دیگر احیای برجام اولویت آنها نیست. بازار خودرو نیز به این اخبار واکنش نشان داده است. بسیاری که اعتقاد داشتند با احیای برجام نرخ ارز کاهش پیدا کند و تورم عمومی کنترل شده و قیمت خودرو کاهش پیدا میکند حالا دیگر امید خود را از دست دادهاند؛ بنابراین قیمت خودرو نیز روند افزایشی به خود گرفت.
موضوع تاثیرگذار دیگر در وضعیت رکودی بازار، ناآرامیها و اعتراضات اخیر است. در واقع بازار خودرو همیشه تا حد زیادی تابع اتفاقات سیاسی در کشور بوده است و حالا با اتفاقات اخیر خود را در یک بلاتکلیفی میبیند و وضعیت رکودی این بازار تعمیق شده است. علاوه بر این موضوع واردات خودرو نیز فاکتور دیگری است که در وضعیت فعلی بازار خودرو ایفای نقش میکند. طبق وعدههایی که از طرف وزارت صمت و دولت پیش از این داده شده بود قرار بر آن بود که واردات خودرو در شهریورماه اجرایی شود. بااینحال این وعده بارها با وعدههای دیگر جایگزین شد و هر بار یکی از مسوولان ذیربط تاریخ جدیدی را برای عملیاتی شدن واردات خودرو مطرح میکرد. در واقع از ابتدای شهریورماه یعنی حدود سه ماه گذشته به نوعی زیر سایه بلاتکلیفی واردات خودرو گذشت. اکنون نام 12 شرکتی که در واردات خودرو دست خواهند داشت نیز اعلام شده و به نظر میرسد به اجرایی شدن واردات نزدیک شدهایم. این در شرایطی است که با افزایش نرخ ارز، واردات اقتصادیها نیز کاملا منتفی شده و بسیاری از نگاهها بار دیگر به بازار محصولات داخلی معطوف شده است.
از طرفی نیز در سه ماه گذشته هر ماه با مرحله جدیدی از قرعهکشی تخصیص خودرو مواجه بودیم. این موضوع نیز عامل دیگری است برای اینکه بازار خودرو در خواب رکود خود عمیقتر پیش برود. در واقع تفاوت قیمت میان کارخانه و بازار آنقدری زیاد است که متقاضیان خرید خودرو را متقاعد کند که حتی به قیمت صبر کردن بیشتر بهرغم شانس پایین در برنده شدن خوردو، قبل از اقدام به خرید در بازار آزاد، شانس خود را در لاتاری خودرو امتحان کنند. نزدیک شدن تاریخ قرعهکشیها به هم نیز این موضوع را تشدید کرده است.
قیمت خودرو در شیب تند
همانطور که اشاره شد قیمت خودرو در سه ماه گذشته روندی بسیار رو به رشد به خود دیده است که البته بخش زیادی از این رشد قیمت مربوط به آبانماه است. پژوپارس یکی از خودروهای شاخص بازار خودرو است. رصد قیمت این خودرو نشان از افزایش قیمت قابلتوجه بهخصوص در آبانماه دارد. هشت خودرویی که «دنیای اقتصاد» بررسی کرده است به طور میانگین در سهماهه اخیر نزدیک به 9درصد رشد قیمتی داشتهاند. پژو پارس در ابتدای شهریورماه به قیمت 295میلیون تومان خرید و فروش میشد، که البته این خودرو تا پایان شهریورماه روند افزایش قیمت خود را آغاز کرد و قیمت آن در دوم مهرماه سال جاری 311میلیون تومان بود. روند افزایشی قیمت این خودرو پس از آن هم ادامه پیدا کرده و در آبانماه به اوج خود رسید.
در ابتدای ماه جاری قیمت پژو پارس سال به 319میلیون تومان رسید. این خودرو پس از نوسانات نرخ ارز روز گذشته در بازار 335میلیون تومان قیمتگذاری شد. بنابراین از ابتدای شهریورماه تاکنون این خودرو با افزایش قیمت 40میلیونتومانی همراه بود که نشان از افزایش 5/ 13درصدی دارد. پژو 206 تیپ دو نیز به عنوان خودروی شاخص دیگر بازار با افزایش قیمت قابلتوجهی مواجه بوده است. البته این خودرو توانست در شهریورماه ثبات قیمت خود را حفظ کند؛ به طوری که قیمت این محصول ایرانخودرو در بازار در ابتدای شهریور و همچنین دوم مهرماه روی رقم 302میلیون تومان ثابت بود. اما در طول مهرماه این خودرو با کمی افزایش قیمت مواجه بود و به 309میلیون تومان رسید.
در ادامه این خودرو نیز از روند افزایش افسارگسیخته قیمت در امان نبود و روز گذشته رقم 326میلیون تومان را ثبت کرد که نشان از افزایش قیمت 24میلیونتومانی و هشتدرصدی دارد. تارا اتوماتیک برخلاف دو خودروی قبلی که مورد بررسی قرار گرفت چندان دچار اختلاف قیمت عجیبی نشده است. البته این خودرو که در ابتدای شهریورماه رقم 595میلیون تومان را ثبت کرده بود در ادامه با کاهش قیمت مواجه شد. این خودرو در ابتدای ماه جاری 598میلیون تومان خریدوفروش میشد و روز گذشته نیز 600 میلیون تومان قیمتگذاری شد. محصولات سایپا نیز از این افزایش قیمت مستثنی نبودند. تیبا هاچبک در ابتدای ماه پایانی تابستان 205میلیون تومان در بازار خریدوفروش میشد. این خودرو موفق شده بود تا ابتدای آبانماه ثبات قیمت خود را در بازار حفظ کند، به طوری که در دوم مهرماه سال جاری و ابتدای آبانماه قیمت این خودرو روی 204میلیون تومان ثابت بود.
اما افزایش نرخ ارز در هفتههای اخیر بالاخره مقاومت تیبا هاچبک را هم شکست و دیروز این خودرو در بازار قیمت 217میلیون تومان را تجربه کرد. بنابراین این خودرو نیز نسبت به ابتدای شهریورماه با 12میلیون تومان افزایش قیمت همراه بوده که نشان از ششدرصد رشد قیمتی دارد. شاهین نیز به عنوان محصول دیگر سایپا تا ابتدای ماه جاری رود نزولی قیمتی را به خود دیده بود اما بار دیگر در طول آبانماه قیمت گذشته خود را نیز پشت سر گذاشت. این خودرو در ابتدای ماه ششم سال در بازار 364میلیون تومان خریدوفروش میشد اما عدماستقبال از این خودرو که حتی موجب شد سایپا طرح فروش قسطی آن را پیش بگیرد باعث شد قیمت آن در دوم مهرماه به 360میلیون تومان نزول پیدا کند.
این روند نزولی تا پایان مهرماه نیز ادامه داشت به طوری که در ابتدای آبانماه قیمت این خودرو در بازار 358میلیون تومان ثبت شد. اما قیمت شاهین نیز در ادامه روند صعودی به خود گرفت و روز گذشته به 370میلیون تومان رسید. بنابراین شاهین نیز بهرغم روند نزولی قیمت خود تا پیش از آبانماه در مقایسه با قیمت ابتدای شهریور تاکنون با 6میلیون تومان افزایش قیمت همراه بوده است. سمند بیشترین افزایش قیمت را در این مدت به خود دید. سمند EF7 در ابتدای شهریورماه 310میلیون تومان قیمتگذاری شده بود که این رقم در دوم مهرماه و ابتدای ماه جاری به ترتیب به 345 و 346میلیون تومان رسید.
این خودرو که در موج افزایش قیمت پیشتاز بود روز گذشته به 368میلیون تومان رسید که نشان از افزایش قیمت 58میلیونتومانی و 7/ 18درصدی دارد. دنا نیز خودروی دیگری بود که توانسته بود پیش از آبان ثبات نسبی قیمتی خود را حفظ کند. این خودرو در ابتدای شهریور و مهر 403میلیون تومان و در ابتدای آبان 406میلیون تومان خرید و فروش میشد با این حال روز گذشته قیمت آن با 17میلیون تومان رشد به 420میلیون تومان رسید که رشد قیمتی چهاردرصدی را نشان میدهد. راناپلاس نیز از پیشتازان افزایش قیمت بوده و از 300میلیون تومان در ابتدای شهریور به 302میلیون تومان در ابتدای مهر و 318میلیون تومان در ابتدای آبان رسید. این خودرو با ثبت قیمت 345میلیونتومانی در روز گذشته افزایش 45میلیونتومانی و 15درصدی را ثبت کرد.