از منظر رضا محتشمیپور، در مساله محیط‌زیست و منابع طبیعی باید به نقطه اعتدال رسید. مجموع کل پروانه‌های اکتشافاتی که در کشور صادر شده، 13درصد از مساحت کشور است. اکتشافات بیشتر در سطح انجام می‌شود و رتبه خوبی در این زمینه نداریم. به‌جز معضل خاموشی‌‌‌های تابستانه برق برای صنایع و قطع گاز واحدهای تولید مواد معدنی در زمستان، یکی دیگر از مسائل کاهش بازدهی در بخش معادن، نبود ماشینآلات برای انجام فرآیند ساخت ماده‌معدنی است. پیش از این، دولت به بهانه حمایت از تولید داخلی، واردات ماشینآلات را ممنوع اعلام کرده بود. واردات ماشینآلات معدنی، منوط به عدم‌تولید آن در داخل اعلام شده بود. با این حال، سید رضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت، در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرد که ماشینآلات معدنی که ساخت داخل ندارند اجازه واردات خواهند داشت. همچنین درباره ماشینآلاتی که ساخت داخل آنها وجود دارد، باید 50درصد ظرفیت معادن از تولید داخل تامین شود. مابقی این نیاز فعالان معدنی، می‌‌‌تواند از محل واردات، رفع شود.
حمایت شبکه‌‌‌ای از معادن
مساله واردات ماشینآلات داخلی حالا با دیگر معضلات بخش معدن گره خورده است. این مشکل همیشگی، در 6ماه گرم سال با قطع برق تجمیع می‌شود، در 6ماه سرد سال هم تولیدکنندگان معدنی، مجبور به تحمل همزمان نبود ماشینآلات معدنی و کمبود حاملهای انرژی به‌خصوص گاز هستند. در صورتی هم که نخواهند دست از تولید بکشند، مجبور به مصرف گاز مایع و آلایندگی مازوت هستند. به گزارش «ایسنا»، وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکید کرده است: حمایت از تولید را شبکه‌‌‌ای می‌‌‌بینیم، نه نقطه‌ای. سیدرضا فاطمی‌امین درباره گلایه صنایع از قطعی برق و گاز گفت: در حوزه برق و گاز باید در گذشته سرمایه‌گذاری می‌‌‌شد که نشده است.
اکنون فقط می‌‌‌توان مدیریت مصرف انجام داد. او ادامه داد: شرکت‌های صنعتی و معدنی احداث 14هزار مگاوات نیروگاه را آغاز کرده‌‌‌اند. او با بیان این مطلب که بین معادن بزرگ و کوچک باید فرق گذاشته شود، اظهار کرد: از مدیران مربوطه می‌خواهم که روی این موضوع کار کنند. طبق بررسی‌های صورت‌گرفته به ماشینآلات معدنی که ساخت داخل ندارند اجازه واردات داده شده است و ماشینآلاتی که ساخت داخل آنها وجود دارد 50درصد می‌توانند نیاز خود را از تولید داخل تامین و بقیه را وارد کنند. وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: کشور در 6ماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل در تولید ماشینآلات معدنی 100درصد رشد داشته است. در سال گذشته 4/ 1میلیارد تن عملیات معدنی در کشور انجام شده و این مهم در بسیاری از حوزه‌ها رو به رشد است.
او افزود: کشور در 6ماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل در تولید ماشینآلات معدنی 100درصد رشد داشته است. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، این پروژه، جدا از اشتغال‌زایی در تکمیل زنجیره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به اعتقاد وزیر صمت، این پروژه به دلیل شاخصه‌‌‌هایی از جمله اینکه شرکت‌های سهامدار این مجتمع منابع مالی قابل‌توجهی دارند و وابسته به تسهیلات بانکی نیستند، حائز اهمیت است. بنابراین، تداوم فعالیت این پروژه تضمین شده است.
عدم‌‌‌امکان مزایده 6هزار محدوده معدنی
معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در سخنانی جداگانه، با بیان اینکه در طول سال تنها حدود یک‌درصد از درخواست‌‌‌های اکتشافاتی ما می‌‌‌تواند مجوز بگیرد، گفت: حجم زیادی از تقاضاهای اکتشافات به علت عدم‌موافقت برگشت می‌‌‌خورد. رضا محتشمیپور با بیان اینکه بیشترین دغدغه ما نقشه‌‌‌ها و داده‌‌‌های اکتشافاتی است، خواستار حمایت نمایندگان مجلس از این حوزه شد و اظهار کرد: در مساله محیط‌زیست و منابع طبیعی باید به نقطه اعتدال برسیم. وی با تاکید بر اینکه در این دو حوزه دغدغه‌‌‌هایی داریم که باید با کمک مجلس حل شوند، افزود: در مجموع پروانه اکتشافاتی که در کشور صادر شده، 13درصد از مساحت کل کشور است و اکتشافات بیشتر در سطح انجام می‌شود و رتبه خوبی در این زمینه نداریم.
محتشمیپور ادامه داد: در حال حاضر 19هزار محدوده معدنی در لایه مزایده قرار دارند که 6هزار از این محدوده‌ها به علت مسائل زیست‌‌‌محیطی و منابع طبیعی امکان مزایده ندارند و 5هزار محدوده هم در نخستین نوبت به مزایده رفته‌اند. وی یادآوری کرد: 13هزار محدوده معدنی نیز داریم که تمامی مجوزهای زیست‌‌‌محیطی و منابع طبیعی را دارند و باید دوباره فعال شوند. محتشمیپور به برداشت 617میلیون تن ماده معدنی و صادرات 5/ 4میلیون تنی سال گذشته کشور اشاره و تصریح کرد: در بخش محصولات فرآوری‌شده از جمله کنسانتره نیز همین میزان صادرات انجام می‌شود و از نظر وزنی عمده صادرات مربوط به هماتیت با خلوص زیر 40درصد است.
معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: حدود 60 تا 70درصد موادی را که صادر می‌شود، وارد و در کشور فرآوری می‌‌‌کنیم. وی از کمبود ماشینآلات در این حوزه خبر داد و افزود: مجوزهایی که امسال تا ابتدای آذرماه برای ورود ماشینآلات در کشور صادر کردیم، بیش از دوبرابر سال گذشته و افزایش تولید ماشینآلات ساخت داخل نیز 50درصد افزایش یافته است. محتشمیپور تصریح کرد: در سه‌ناحیه خراسان‌جنوبی، کردستان و آذربایجان‌غربی اقداماتی در حوزه اکتشافات آغاز شده است. در خراسان‌جنوبی و کردستان به اتمام رسیده و در آذربایجان غربی در مرحله تلفیق نقشه‌‌‌های نهایی است.
او با اشاره به اینکه امسال برای نخستین بار اطلاعات و عملکرد معادن کشور الکترونیکی شد، گفت: در کل کشور حدود 2هزار محدوده معدنی که دارای نقص اطلاعاتی بودند، با الکترونیکی شدن پرونده آنها به 300محدوده رسیدند. محتشمیپور انرژی را مهم‌ترین عنصر در فرآوری مواد و بخش معادن دانست و بیان کرد: مشخص نیست در آینده چنین انرژی برای تبدیل مواد معدنی به محصولات در اختیار داشته باشیم و ظرفیت توسعه زنجیره فولاد به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش معدنی به شکل گذشته وجود ندارد و باید روی تولید آلیاژی کار کنیم. معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معادن و تجارت با تاکید بر اینکه باید به طور جدی روی توسعه فرآوری‌‌‌های جدید تمرکز کنیم، افزود: دانشگاه‌‌‌ها در این حوزه باید به کمک ما بیایند.
محتشمیپور با اشاره به جمع‌‌‌آوری مقررات بخش معدن در ابتدای امسال، مطرح کرد: برنامه وزارت صمت این است که سالانه بخشنامه جامعی منتشر و سال آینده نسخه جدید را صادر کند. وی تصریح کرد: سطح فناوری را در بخش معدنی، فرآوری و اکتشافات باید ارتقا دهیم و از ظرفیت دانشگاه‌‌‌ها استفاده کنیم. معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معادن و تجارت، ساماندهی وضع مقررات، ساماندهی اطلاعات، فعال‌کردن سامانه اطلاعات معدنی (کاداستر) و الکترونیکی کردن عملکرد معادن را از جمله محورهای مهمی دانست که طی یک‌سال گذشته توسط وزارت صمت دنبال شد و افزود: توسعه اکتشافات با محوریت دولت، برنامه دیگر این بخش است.
