پیام دیپلماتیک از نیاوران

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در سومین مجمع گفت‌‌‌وگوی تهران 2022 که دیروز دوشنبه 28 آذر در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد، از آمادگی جمهوری اسلامی برای بازگشت به تعهدات هسته‌‌‌ای خبر داد. وزیرخارجه ایران نیز تاکید کرد که با توجه به حضور مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست بغداد2 به میزبانی اردن فرصت مناسبی است بتوانیم گفت‌‌‌وگوهای برجامی را تکمیل کنیم. دو مقام ایرانی همچنین به موضع‌گیری چین نسبت به جزایر سه گانه ایرانی اشاره و نسبت به رفتار پکن انتقاد کردند. محور سوم و مهم دیگری که در این نشست از سوی حسین امیرعبداللهیان مورد اشاره قرار گرفت، مذاکرات ایران و عربستان بود که وزیرخارجه از آمادگی برای ادامه گفت‌وگوها با برگزاری نشست مشترک وزرای خارجه و دفاع ایران و شورای همکاری خلیج فارس خبر داد.

بر اساس اعلام وزارت امور خارجه، در این مجمع حدود 70 نفر از 36 کشور از میان مقامات سیاسی، مدیران اندیشکده‌‌‌ها و موسسه‌‌‌های پژوهشی، اندیشمندان و پژوهشگران حضور داشته‌اند. عادل عبدالمهدی نخست‌‌‌وزیر پیشین عراق، دنیس مونکاد وزیر خارجه نیکاراگوئه، محمد‌بن عبدالعزیز الخلیفی، معاون وزیر خارجه قطر و کارلوس مارتینز معاون وزیر خارجه ونزوئلا از جمله مهمانان حاضر در این مجمع بودند.

سیگنال هسته‌ای

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران روز دوشنبه در سومین مجمع گفت‌وگوی تهران با اشاره به توانمندی‌‌‌های هسته‌‌‌ای ایران گفت: زمانی که من وزیر خارجه بودم طرف‌‌‌های اروپایی حاضر نبودند با این موضوع که ایران 15 سانتریفیوژ داشته باشد موافقت کنند و صحبت از این می‌کردند که جمهوری اسلامی ایران باید تضمین عینی بدهد که دنبال سلاح هسته‌‌‌ای نمی‌رود.وی با بیان اینکه با مقاومت ایران و همت دانشمندان ایرانی در حال حاضر ما 19‌هزار سانتریفیوژ در چرخش داریم، گفت: با توجه به توانمندی‌‌‌های ایران در زمینه دانش هسته‌‌‌ای و پیشرفت‌‌‌های کشور در این حوزه غربی‌‌‌ها ناچار شدند که با ایران مذاکره کنند و بر اساس ادعای خود موضوع هسته‌‌‌ای ایران را حل کنند.

سیدکمال خرازی با اشاره به روند مذاکرات در طی این سال‌ها گفت: ما امروز در حوزه دانش هسته‌‌‌ای از توانایی بالایی برخوردار هستیم. درصدد تولید بمب هسته‌‌‌ای نیستیم، توانایی داریم ولی قصد تولید بمب نداریم و ما بارها بر این موضوع تاکید کرده‌‌‌ایم که ما از نظر اعتقادی تولید بمب را حرام می‌‌‌دانیم و از نظر راهبردی نیز بر این موضوع تاکید داریم که تولید بمب راهگشا نیست، چرا که اگر ایران به سمت تولید سلاح هسته‌‌‌ای برود طبیعتا کشورهای دیگر در منطقه نیز در یک مسابقه تسلیحاتی قرار می‌‌‌گیرند.

این دیپلمات ارشد ایرانی با تاکید بر اینکه ما داشتن سلاح هسته‌‌‌ای را امنیت آفرین نمی‌‌‌دانیم با تاکید بر اینکه ایران آمادگی دارد که به تعهدات هسته‌‌‌ای خود بازگردد در صورتی‌که طرف‌‌‌های مقابل نیز به تعهداتشان عمل کنند، گفت: در ارتباط با مذاکرات اخیر نیز مساله پادمانی و ادعاهای مطرح شده از سوی آژانس باقی مانده است که البته مطالب مطرح شده مطالب قدیمی است و امیدواریم که سفر اخیر کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران باعث شود که قضیه حل شود.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان سخنران این نشست در مورد روند مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: آمریکا از سویی امروز صحبت از مذاکرات هسته‌ای و رسیدن به گام‌های نهایی توافق می‌کند و از سوی دیگر از ایجاد ناامنی و بی‌ثبات کردن ایران حمایت می‌کند. این سیاست ریاکارانه باید پایان یابد و اگر چنین شود و ایالات متحده واقع بینانه و در مسیری عملی و واقعی به دنبال رسیدن به توافق و بازگشت به تعهدات خود در برجام باشد، جمهوری اسلامی ایران نیز آمادگی دارد از مسیر گام‌های پایانی توافق برای رفع تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات استقبال کند. اکنون ما در مسیر استمرار تبادل پیام‌ها، مشورت و تعامل مستمر با نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستیم.

امیرعبداللهیان افزود: ما در مسیر استمرار تبادل پیام‌ها، مشورت‌ها و تعامل مستمر با نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستیم و روز گذشته (شنبه) معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت‌وگو‌های سازنده و رو به جلویی با همکاران من در سازمان انرژی اتمی داشته است.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه نشست امان با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در این نشست حضور خواهد داشت دیدار و رایزنی می‌کند، گفت: قرار است آقای بورل و آقای مورا نیز در این نشست حضور پیدا کنند. همان‌طور که پیش از این گفته‌‌‌ام هماهنگی‌‌‌ها و گفت‌‌‌وگوهای همکارم آقای باقری با مورا ادامه دارد و تماس‌‌‌های من و گفت‌‌‌وگوهایم با بورل نیز به صورت جدی در جریان است و این فرصت مناسبی است که بتوانیم گفت‌‌‌وگوها را تکمیل کنیم. نشست بغداد 2 برای مشارکت و همکاری قرار است روز سه‌شنبه 29 آذر به میزبانی اردن و با حضور کشورهای منطقه از جمله ایران، عربستان، ترکیه، امارات و دیگر دولت‌های عرب منطقه برگزار شود.

هشدار به چین

محور دیگری که در مجمع گفت‌وگوی تهران مورد تاکید خرازی و امیرعبداللهیان قرار گرفت چین و حضور رئیس‌جمهور این کشور در عربستان سعودی بود. سید کمال خرازی در بخشی از صحبت‌‌‌های خود به سفر رهبر حزب کمونیست چین به ریاض اشاره کرد و گفت: ما از این سفرها و دیدارها استقبال می‌‌‌کنیم. از اینکه در قالب طرح یک جاده یک کمربند سرمایه‌گذاری بیشتری در منطقه انجام شود استقبال می‌‌‌کنیم ولی در جریان این سفر خطایی رخ داد و آن ورود به مباحث سیاسی و تمامیت ارضی ایران بود.

وی با انتقاد از بیانیه مشترک چین و دولت‌های عرب خلیج‌فارس و ادعاهای مطرح شده در آن در مورد تمامیت سرزمینی ایران، گفت: آنها (چینی‌‌‌ها) سعی کردند که این خطا را جبران کنند ولی این خطا به مثابه این بود که ما بیاییم در مورد وضعیت تایوان که جزو خاک چین است اظهارنظر کنیم و قطعا این موضوع مورد خرسندی چینی‌‌‌ها نیست و امیدواریم دیگر چنین خطاهایی از سوی چینی‌‌‌ها رخ ندهد و به صورت کامل خطای صورت گرفته جبران شود.

حسین امیرعبداللهیان نیز در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به بیانیه مشترک چین و شورای همکاری خلیج فارس و انتقاد از مواضع مطرح شده در آن گفت: انتظار نداشتیم بیانیه سال 2014 نشست وزرای خارجه منطقه و چین در مورد جزایر سه گانه ایرانی کپی پیست و تکرار شود و مراتب ناخرسندی و اعتراض خود را از مجاری دیپلماتیک با ارسال یادداشت رسمی به طرف چینی اعلام و ابلاغ کردیم. ضمن تاکید بر تداوم روابط راهبردی با چین به صراحت اعلام کردیم در مسیر حفظ تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.

چشم‌انداز گفت‌وگو با عربستان

سومین محوری که در اظهارات وزیر خارجه ایران در مجمع گفت‌وگوی تهران مورد تاکید قرار گرفت، مذاکرات متوقف شده ایران و عربستان سعودی به میزبانی بغداد بود. حسین امیرعبداللهیان با اشاره به حضورش در نشست امان (بغداد2) که قرار است امروز سه‌شنبه 29 آذر در اردن برگزار شود، گفت: به نظر ما نشست دوم بغداد می‌تواند در ایجاد فضا برای برون‌رفت از چالش‌های موجود در منطقه گامی رو به جلو باشد و پیام مهم این نشست باید تمرکز بر همکاری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای بدون دخالت‌‌‌های بیگانگان باشد. وزیر خارجه ایران با اشاره به برخی دیگر از اهداف برگزاری نشست امان با محوریت موضوع عراق، تصریح کرد: ما همواره از همکاری و تعامل با کشورهای منطقه و خلیج‌فارس استقبال کرده‌‌‌ایم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه این نشست با وزیر خارجه عربستان نیز دیدار و رایزنی خواهد داشت، گفت: گفت‌‌‌وگوها با عربستان در مسیر قبلی خود تداوم پیدا می‌کند و ما در مسیر دیپلماسی رسمی آمادگی داریم که هر زمان که طرف سعودی آمادگی داشته باشد نسبت به بازگشایی سفارتخانه‌‌‌های دو کشور و بازگشت روابط دو کشور به حالت عادی حرکت کنیم. این دیپلمات عالی‌رتبه ایرانی گفت: این طرف سعودی است که باید تصمیم بگیرد که چگونه رویکرد سازنده‌‌‌ای در برابر ایران دنبال خواهد کرد. وزیرخارجه همچنین با اشاره به نگاه ایران به اهمیت ایجاد امنیت در منطقه و نقش کشورهای منطقه در ایجاد امنیت گفت: در همین چارچوب آمادگی داریم که نشست مشترک وزیران امور خارجه و دفاع میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دیگر همسایگان را برگزار کنیم.