کارنامه ایران در اسکار

اولین تجربه سینمای ایران در عرصه اسکار فیلم‌های خارجی در سال 1977 (1356 شمسی) با فیلم «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی رقم خورد و پس از 17 سال وقفه و در سال 1994 فیلم «زیر درختان زیتون» به کارگردانی عباس کیارستمی نماینده ایران در شصت‌وهفتمین دوره جوایز اسکار نام گرفت. «بادکنک سفید» از جعفر پناهی در سال 1995 به آکادمی معرفی شد و پس از یک سال وقفه و در سال 1997 فیلم «گبه» محسن مخملباف نماینده ایران در این جوایز سینمایی شد. «بچه‌های آسمان» ساخته مجید مجیدی در سال 1998 به اسکار فیلم‌های خارجی رفت و برای اولین‌بار سینمای ایران توانست به جمع نامزدهای نهایی شاخه بهترین فیلم خارجی اسکار راه یابد و سال بعد آن نیز «رنگ خدا» دیگر ساخته مجید مجیدی به آکادمی معرفی شد.

«زمانی برای مستی اسب‌ها» ساخته بهمن قبادی در سال 2000، «باران» مجید مجیدی (2001)، «من ترانه 15 سال دارم» به کارگردانی رسول صدرعاملی (2002)، «نفس عمیق» ساخته پرویز شهبازی (2003)، «لاک‌پشت‌ها پرواز می‌کنند» از بهمن قبادی (2004)، «خیلی دور خیلی نزدیک» به کارگردانی رضا میرکریمی (2005)، «کافه ترانزیت» از کامبوزیا پرتوی (2006)، «میم مثل مادر» اثر رسول ملاقلی‌پور (2007)، «آواز گنجشگ‌ها» از مجید مجیدی (2008)، «درباره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی (2009) و «بدرود بغداد» از مهدی نادری (2010)، نمایندگان سینمای ایران در دهه نخست هزاره سوم میلادی بودند تا در سال 2011 سینمای ایران با فیلم «جدایی نادر از سیمین»، ساخته اصغر فرهادی، توانست برای اولین‌بار این جایزه مهم را به ویترین افتخارات خود اضافه کند.

در سال‌های 2013، 2014 و 2015 به ترتیب فیلم‌های «گذشته» اصغر فرهادی، «امروز» رضا میرکریمی و «محمد رسول‌الله» مجید مجیدی به اسکار فرستاده شدند و در سال 2016 اصغر فرهادی با فیلم «فروشنده» برای دومین‌بار اسکار فیلم‌های خارجی را برای ایران به ارمغان آورد.  در سال 2017 فیلم «نفس» از نرگس آبیار، 2018 «بدون تاریخ، بدون امضاء» ساخته وحید جلیلوند و در سال 2019 هم فیلم مستند «در جست‌وجوی فریده» ساخته مشترک کوروش عطایی و آزاده موسوی این فرصت را یافتند تا نماینده سینمایی ایران در این رویداد سینمایی باشند اما در دور نخست حذف شدند.

ایران که از سال 1997 در شاخه بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان (بین‌الملل‌) جوایز اسکار حضور تقریبا ثابتی داشته است با کسب دو جایزه به صورت مشترک با کشورهای آلمان، مجارستان، آرژانتین، جمهوری چک، سوئیس و اتریش در رتبه ششم پرافتخارترین کشورها در عرصه اسکار بین‌المللی قرار دارد. ایتالیا (14)، فرانسه (12)، ژاپن (5)، اسپانیا (4)، دانمارک (4)، سوئد (3)، شوروی (3) و هلند (3)، کشورهایی هستند که تعداد جوایز اسکار بین‌المللی بیشتری نسبت به سینمای ایران دریافت کرده‌اند.