رویارویی بودجه‌ای مجلس و دولت

اولویت پارلمان چیست؟

 جعفر قادری، نماینده شیراز و عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به تصمیم هیات رئیسه مجلس برای عدم اعلام وصول لایحه بودجه پیش از ارائه لایحه برنامه هفتم، گفت: رئیس مجلس تاکید دارد که ابتدا لایحه برنامه هفتم باید در مجلس بررسی شود، اما دولت آمادگی ارائه لایحه برنامه هفتم را ندارد. بنابراین به نظر می‌رسد طول می‌کشد تا دولت لایحه برنامه هفتم را به مجلس تقدیم کند.  او خاطرنشان کرد: منطقی است که ابتدا لایحه بودجه 1402 در مجلس رسیدگی شود و وقتی که دولت لایحه برنامه هفتم را به مجلس ارائه می‌کند بررسی بودجه متوقف و بعد از بررسی لایحه برنامه هفتم ادامه لایحه بودجه را رسیدگی کنیم. اما در حال حاضر در مجلس زمان را از دست می‌دهیم و قطعا دولت ناچار می‌شود لایحه چند دوازدهم بودجه را به مجلس ارائه کند. لایحه چند دوازدهم منطقی و معقول نیست.  

این عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس ادامه داد: من نمی‌دانم میان مجلس و دولت چه توافقی انجام شده است، اما روال کنونی ایراد و اشکال دارد. ما باید وقتمان را روی بررسی بودجه بگذاریم و بعد از بررسی لایحه بودجه، آن بخش‌هایی از بودجه که با برنامه هفتم انطباق ندارد را اصلاح کنیم. در حال حاضر زمان برای ما خیلی مهم است. قادری با اشاره به عواقب تاخیر در بررسی لایحه بودجه، تاکید کرد: لایحه بودجه تنها برنامه یک‌ساله دولت نیست، بلکه فعالان اقتصادی، خود‌ را با سیاست‌ها و احکام بودجه تنظیم می‌کنند. تاخیر در تصویب احکام بودجه فعالان اقتصادی را دچار سردرگمی می‌کند. ما نباید برای بررسی بودجه وقت را از دست بدهیم و پس از تصویب بودجه مساله انطباق بودجه با برنامه را دنبال کنیم.  همچنین رمضانعلی سنگدوینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: سال گذشته برنامه ششم توسعه برای یک سال تمدید و بودجه 1401 بر اساس برنامه ششم توسعه تدوین شد.

اما با توجه به اینکه دولت هنوز برنامه هفتم توسعه را به مجلس ارائه نکرده، بودجه 1402 بر اساس چه برنامه‌ای باید پایه‌ریزی شود؟ او ادامه داد: اولویت اول مجلس بررسی برنامه توسعه هفتم است و بعد از آن لایحه بودجه 1402 را بررسی خواهیم کرد. برنامه توسعه ششم با وجود تمدید یک‌ساله در عمل 30 درصد تحقق پیدا کرده است. بنابراین اولویت اول مجلس بررسی برنامه هفتم توسعه و بعد لایحه بودجه 1402 است.  این نماینده مجلس تاکید کرد: دولت باید ابتدا برنامه هفتم توسعه و بعد لایحه بودجه را به مجلس ارائه می‌کرد. لایحه بودجه 1402 باید بر مبنای برنامه هفتم توسعه تدوین شود و در این شرایط، بندهای برنامه در بودجه محقق می‌شود.

برنامه و بودجه چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

 محمد خدابخشی، نماینده الیگودرز و عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به تاخیر دولت در ارائه لایحه برنامه هفتم به مجلس گفت: برنامه ششم توسعه تمام شده است و قانون برنامه ششم را برای یک‌سال تمدید کردیم تا دولت فرصت ارائه لایحه برنامه هفتم توسعه را داشته باشد. یک سال فرصت زیادی بود که دولت روی برنامه هفتم کار کند و هم لایحه برنامه را به مجلس ارائه کند. او ادامه داد: باتوجه به اینکه بودجه سالانه به نوعی برشی از برنامه توسعه است؛ ضرورت دارد که هم‌راستایی میان برنامه و بودجه وجود داشته باشد. بنابراین منتظریم تا دولت هرچه سریع‌تر لایحه برنامه هفتم را تقدیم مجلس کند. باید در مجلس تلاش کنیم قبل از پایان سال هم برنامه و هم بودجه را تصویب کنیم.  

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه تاکید کرد: حدود 70 تا 80 درصد لایحه برنامه هفتم که دولت به مجلس تقدیم می‌کند، تصویب می‌شود. تنها برخی از احکام لایحه برنامه در مجلس تغییر می‌کند. بنابراین اگر دولت لایحه برنامه هفتم را به مجلس ارائه کند مجلس مطابق با برنامه هفتم، بودجه 1402 را مصوب می‌کند. این هم‌راستایی و هماهنگی میان برنامه و بودجه می‌تواند به شکل مناسبی اتفاق بیفتد. خدابخشی اظهار کرد: اما اگر بودجه پیش از لایحه برنامه به تصویب برسد، به احکامی از برنامه که ماهیت بودجه‌ای دارد توجه نمی‌شود. بخش قابل توجهی از لایحه برنامه، احکامی هستند که نیاز به حمایت بودجه‌ای دارند و باید توسط دولت و سازمان برنامه و بودجه تامین اعتبار شوند.  او ادامه داد: اگر ارتباطی میان برنامه و بودجه وجود نداشته باشد، احکامی از برنامه که ماهیت بودجه‌ای دارند مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

بنابراین امکان تحقق هدف‌گذاری‌هایی که برای برنامه هفتم توسعه انجام می‌شود، پایین می‌آید. هماهنگی میان برنامه و بودجه مهم است و تا جایی که اطلاع دارم دولت کارگروه‌هایی را در سازمان برنامه و بودجه تشکیل داده و روی لایحه برنامه هفتم کار می‌کنند. دولت اعلام کرده تا دو یا سه هفته آینده لایحه برنامه هفتم را به مجلس تقدیم می‌کند. ما منتظر هستیم که دولت هرچه سریع‌تر لایحه برنامه هفتم توسعه را به مجلس تقدیم کند.  این عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: علت اینکه هیات رئیسه تصمیم گرفته لایحه بودجه را پیش از دریافت لایحه برنامه هفتم اعلام وصول نکند به دلیل ارتباط میان برنامه و بودجه است. باید برنامه و بودجه با هم هماهنگ باشند و این امر ضروری است. اگر برنامه با بودجه ارتباط نداشته باشد، برنامه چگونه باید محقق شود؟