زونا میتواند تجربهای بسیار دردناک باشد که تقریبا از هر چهار بزرگسال، یک نفر را در طول زندگی تحت تاثیر قرار میدهد.
عامل این بیماری که به آن هرپس زوستر (herpes zoster) نیز میگویند، ویروس واریسلا زوستر (varicella-zoster) است که سبب آبله مرغان نیز میشود.
این ویروس بسیار شایع است و بیش از 90 درصد از جمعیت جهان آن را دارند. این بیماری معمولا زمانی ایجاد میشود که افراد در کودکی به آبله مرغان مبتلا میشوند اما ویروس از بین نمیرود و در عوض سالها در سیستم عصبی بدن خفته میماند.
این ویروس در حدود یکسوم افرادی که آن را میگیرند، چند سال بعد دوباره فعال و باعث زونا میشود.
در اینجا همه چیزهایی که باید در مورد نشانههای زونا و نحوه درمان آن بدانید، آورده شده است:
نشانههای زونا چیست؟
فرد مبتلا به زونا با بثورات دردناکی مواجه میشود که ممکن است در هر جایی از بدن ایجاد شوند.
نشانههای اولیه زونا میتواند احساس سوزنسوزن شدن یا درد در ناحیهای از پوست و سردرد یا احساس ناخوشی عمومی باشد.
به گفته سازمان خدمات ملی سلامت بریتانیا، اناچاس (NHS)، این بثورات معمولا «شبیه نوار تاول تکیاند که در سمت چپ یا سمت راست بدن شما ایجاد میشوند». آنها به صورت لکههایی روی پوست ظاهر و به تاولهای خارشدار تبدیل میشوند که میتوانند بترکند و مایعی ترشح کنند. بثورات ممکن است قرمز باشند اما در پوست قهوهای یا تیره بهسختی دیده میشوند.
این بثورات ممکن است روی صورت، چشم و اندام تناسلی شما هم ظاهر شوند. اگر در اطراف چشم بروز کردند، ممکن است بینایی یا شنوایی شما را تحت تاثیر قرار دهند و حرکت یک طرف صورت را سخت کنند. به گفته کلینیک مایو، این بیماری در صورت درمان نشدن میتواند به آسیب دائمی چشم منجر شود.
پس از چند روز، تاولها خشک و به پوسته تبدیل میشوند. اگر بثورات در هر دو سمت چپ و راست بدن ظاهر شوند، بعید است که زونا باشند.
چگونه درمان میشود؟
زونا میتواند تا چهار هفته طول بکشد تا بهبود یابد، اما ممکن است در افراد بالای 50 سال، عوارض شدیدتری داشته باشد.
اگر علائم جدی نباشند، بیماران میتوانند برای تسکین درد از پاراستامول [استامینوفن] استفاده کنند و چند بار در روز بثورات را با کمپرس خنک تسکین دهند.
همچنین توصیه میشود برای کاهش خطر این بیماری ناحیه دارای بثورات را تمیز و خشک نگه دارید و لباسهای گشاد بپوشید.
اما مواردی وجود دارد که توصیه میشود با پزشک عمومی خود یا 111 تماس بگیرید.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا بثوراتی گسترده و دردناک دارند یا بثورات در نزدیکی چشمشان ظاهر شدهاند نیز باید با خدمات بهداشتی تماس بگیرند.
آیا زونا مسری است؟
زونا مسری نیست و از شما به دیگری سرایت نمیکند. با این حال، اگر با فردی تماس بگیرید که آبله مرغان نداشته و واکسینه نشده است، ممکن است از شما آبله مرغان بگیرد.
سازمان خدمات ملی سلامت بریتانیا، اناچاس، توصیه میکند از نزدیک شدن به افراد باردار که قبلا آبله مرغان نگرفتهاند، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و نوزادان کمتر از یک ماه خودداری کنید.
آیا واکسنی برای زونا وجود دارد؟
بله، اما در سازمان خدمات ملی سلامت بریتانیا فقط برای افراد 70 سال به بالا در دسترس است. زونا ممکن است برای هر یک نفر از حدود هزار نفر مبتلای بالای 70 سال، کشنده باشد.
تزریق واکسن فقط یک بار لازم است. با این حال، برخی افرادی که به دلایل سلامتی نمیتوانند واکسن معمولی تزریق کنند، به دو دوز نیاز دارند.
تزریق واکسن خطر ابتلا به زونا را کاهش میدهد و اگر آن را بزنید، نشانههای شما ممکن است خفیفتر و بیماری کوتاهتر شود.
اگر قبلا زونا گرفتهاید، همچنان میتوانید برای محافظت از خود در برابر ابتلای مجدد به آن، واکسن بزنید. ممکن است مجبور شوید تا یک سال پس از بهبودی از بیماری صبر کنید تا بتوانید واکسن بزنید.