دکتر لادن ناظمی - عضو آکادمی زیبایی از آمریکا
تحریریه زندگی آنلاین : لکه‌های پیری که گاهاً به آن‌ها لکه‌های کبدی نیز گفته می‌شود یکی از معضلات و مشکلات پوستی است که گاهی اوقات به سبب برخی عوامل داخلی در بدن یا عوامل و شرایط محیطی و بیرونی به وجود می‌آیند. این لکه‌ها اغلب بعد از افزایش سن (حدوداً 50 سالگی) روی پوست صورت، سر و روی دست‌ها ایجاد شده و زیبایی آن را کم می‌کنند. لکه‌های پیری می‌توانند به صورت انفرادی یا دسته‌ای بروز دهند. این لکه‌ها از نظر اندازه متفاوت بوده و قطر آن‌ها بین 2/0 تا 2 سانتی‌متر متغیر است. لکه‌های پیری با این که بیشتر در افراد دارای سن 40 سال یا بیشتر بروز دارد؛ اما می‌توانند در افراد جوان‌تر پدیدار شوند که به طور متداول دچار سوختگی ناشی از نور آفتاب یا دستگاه‌های برنزه می‌شوند. این لکه‌ها می‌توانند بر روی پوست هر فردی شکل گرفته اما در افراد دارای پوست روشن‌تر به دلیل حساسیت بیشتر به نور خورشید رواج بیشتری دارند. این لکه‌ها هیچ‌گونه مشکل خاصی برای فرد به وجود نمی‌آورند و دردناک نیستند؛ اما وجود آن‌ها روی پوست می‌تواند موجب کاهش اعتماد به نفس و زیبایی فرد به خصوص در زنان شود.
بیشتربخوانید:
علت بروز لکه‌های پیری
لکه‌های پیری در نتیجه تولید بیش از حد ملانین در بدن به وجود می‌آیند. ملانین، رنگ‌دانه ای است که به پوست رنگ می‌دهد. هنگامی که پوست در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، بدن جهت محافظت از پوست در برابر اشعه‌های فرا بنفش خورشید ملانین بیشتری تولید می‌کند. هر چه ملانین تولیدی بیشتر باشد، رنگ پوست تیره‌تر می‌شود. لکه‌های پیری هنگامی پدیدار می‌شوند که ملانین‌های اضافی در پوست در کنار هم تجمع کنند.
علائم لکه‌های پیری
در بررسی لک پوست و کبد و این موضوع که لکه‌های کبدی به چه شکل هستند، می‌توان به یکسری علائم رایج و شایع اشاره کرد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
این نوع لکه‌ها بیشتر بر روی صورت، دست‌ها، گردن یا بازوهای شما ظاهر می‌شوند.
لکه‌های کبدی در اغلب موارد به رنگ قهوه‌ای تیره یا خرمایی هستند.
تجمع رنگ در یک نقطه، شبیه به تکه‌ای از کک و مک است.
این لکه‌ها از نظر شکل ظاهری شبیه تکه‌های صاف، دایره‌ای یا بیضی‌شکل هستند.
لکه‌های کبدی در مقایسه با اندازه یک کک مک، حدود 10 الی 15 میلی‌متر عرض دارند.
جالب است بدانید که این عارضه پوستی با هیچ نوع علامت ناراحت‌کننده‌ای مانند درد، سوزش یا خارش همراه نیستند و علائم اولیه آن به ظاهر و تأثیر بر درخشندگی و یکدستی رنگ پوست مربوط می‌شود.
بیشتربخوانید:
افراد در معرض لکه‌های پیری
لکه‌های صورت کبدی معمولاً در افراد بالای 50 سال بروز می‌یابد. البته سایر افراد نیز در معرض این عارضه قرار دارند. در موارد زیر احتمال ابتلا به لکه‌های سنی یا کبدی بیشتر است:
افرادی که پوست روشن دارند.
افرادی که سابقه آفتاب سوختگی شدید دارند.
افرادی که روزانه زمان زیادی را در معرض نور مستقیم خورشید می‌گذرانند.
افرادی که اغلب اوقات در حال آفتاب گرفتن هستند.
مناطق ایجاد لکه‌های پیری
لکه‌های پیری معمولاً در نواحی از پوست بروز می‌دهند که در معرض نور خورشید هستند. از جمله این نواحی می‌توان نمونه‌های زیر را نام برد:
صورت
پشت دست‌ها
شانه‌ها
کمر
بازوها
روی پاها
بیشتربخوانید:
پیشگیری از لکه‌های پیری
لکه‌های کبدی همیشه قابل پیشگیری نیست با این حال چندین روش وجود دارد که می‌توانید شانس ابتلا به آن‌ها را کاهش دهید:
از قرار گرفتن در معرض تابش خورشید بین 10 صبح و 3 بعد از ظهر، هنگامی که پرتوهای خورشید شدید است، بپرهیزید.
هر روز ضد آفتاب استفاده کنید. این ماده باید حداقل 30 درجه از ضریب حفاظت از آفتاب (SPF) برخوردار باشد و دارای حفاظت در برابر UVA و UVB باشد.
حداقل 30 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. هر دو ساعت یک‌بار مجدداً تکرار کنید و اگر در حال شنا یا تعریق هستید در فواصل کوتاه‌تری از محصولات ضد آفتاب استفاده کنید.
لباس‌های محافظ مانند کلاه، شلوار و پیراهن آستین بلند بپوشید. این‌ها به محافظت از پوست شما در برابر اشعه ماوراء بنفش کمک می‌کند.
تشخیص این عارضه پوستی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
بررسی چشمی. پزشک معمولاً با نگاه کردن به پوست می‌تواند لکه‌های کبدی را تشخیص دهد؛ اما اینکه نوع لکه‌ها به درستی تشخیص داده شود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. شیوه درمان هر کدام از لکه‌های پوستی متفاوت بوده و در صورت تشخیص اشتباه ممکن است روند درمان طولانی‌تر شود.
نمونه‌برداری پوستی. پزشک ممکن است آزمایشات دیگر مثل نمونه‌برداری پوستی را برای تشخیص دقیق‌تر لکه‌های پوستی توصیه کند. این نمونه‌برداری می‌تواند به تشخیص بیماری‌های دیگر پوستی مثل lentigo maligna یک نوع سرطان پوستی کمک کند.
درمان لکه‌های پیری صورت
اگر بخواهید لکه‌های کبدی به وجود آمده کم رنگ‌تر شده و کمتر به چشم بیایند، درمان‌هایی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای روشن کردن یا برطرف کردن این لکه‌ها استفاده کنید. از آنجا که رنگ‌دانه ها در پایه اپیدرم پوست، بالاترین لایه پوست قرار گرفته اند، هر نوع درمانی که به منظور روشن شدن لکه‌های کبدی مورد استفاده قرار گیرد باید قدرت نفوذ به این لایه پوستی را داشته باشد. درمان لکه‌های کبدی شامل موارد زیر می‌شود:
داروها: استفاده از کرم‌های سفید کننده (هیدروکوئینون) ها به تنهایی یا همراه با رتینوئیدها و استروئید خفیف می‌تواند به محو شدن تدریجی لکه‌ها بعد از گذشت چند ماه از درمان کمک کند. این درمان‌ها ممکن است باعث خارش پوستی ، قرمزی، سوزش یا خشکی موقت پوست فرد شود.
لیزر: برخی از روش‌های درمانی لیزر می‌تواند بدون آسیب زدن به سطح پوست، سلول‌های تولید کننده ملانین (ملانوسیت ها) را از بین ببرد. این شیوه‌های درمانی برای اثرگذار بودن معمولاً باید چندین جلسه ادامه داشته باشند.
بیشتربخوانید:
انجماد (کرایوتراپی): در این روش نیتروژن مایع را به مدت 5 ثانیه یا کمتر بر روی لکه‌های به وجود آمده روی پوست قرار خواهند داد. این نیتروژن رنگ‌دانه‌های اضافه پوست را از بین برده و با بهبود یافتن محل انجماد، پوست ظاهر روشن‌تری پیدا خواهد کرد. در صورتی که این لکه‌ها به صورت گروهی بر روی پوست به وجود آمده باشند ممکن است از اسپری انجماد برای درمان هم‌زمان لکه‌ها استفاده کرد.
درم ابریژن: در این شیوه با استفاده از یک برس چرخاننده لایه سطح پوست ساییده خواهد شد. با جایگزین شدن پوست جدید ممکن است این لکه‌های کبدی از بین رفته یا کمرنگ شده باشد. البته در صورت برطرف نشدن لکه، ممکن است نیاز به تکرار شیوه درمانی باشد. عوارض جانبی احتمالی این شیوه درمانی شامل قرمزی موقت، تورم و بروز زخم‌های پوستی است. همچنین درمان کامل و محو شدن لکه ممکن است ماه‌ها به طول بیانجامد.
میکرودرم: میکرودرم ابریشن نسبت به روش درم ابریژن، نیمه تهاجمی به حساب می‌آید. در این روش از کریستال‌های درجه‌ی پزشکی استفاده می‌کند. این کریستال‌ها با استفاده از یک سیستم قوی مداربسته و کمک دست، در سرتاسر سطح بیرونی پوست با یک سرعت اولیه‌ی زیادی خالی می‌شوند. کریستال‌ها بیرونی‌ترین لایه‌ی پوست را پوسته پوسته می‌کنند که این کار باعث می‌شود سلول‌های پوستی که نرم، صاف و پذیرای مواد مغذی هستند در معرض زیست قرار گیرند.
لایه‌بردارهای شیمیایی: در این روش از محلول شیمیایی برای از بین بردن لایه‌های رویی پوست استفاده خواهد شد. بعد از لایه‌برداری پوست، لایه‌های جدید پوستی نرم و روشن‌تر جایگزین لایه‌های لک‌دار قبلی خواهد شد.
