محمد احمدی؛ کارشناس ارشد علوم بهداشتی در تغذیه، مدیر کارگروه تغذیه انجمن تحقیقات طب سنتی
نام علمی آن، Vitis vinifera می‌باشد و در بین میوه‌ها، قدمتی بیش از نخل دارد. جالب است بدانید که تا کنون حدود 8 هزار نوع انگور پرورشی در سرتاسر جهان دیده شده است.
تمامی قسمت‌های درخت این میوه باارزش و در تمامی مراحل رشد، دارای خاصیت قابل توجّه است.
از پوست درخت و برگ آن گرفته تا غوره و آبغوره، انگور، کشمش، شیره و سرکه آن! [که برای هرکدام از این قسمت‌ها باید جداگانه صحبت شود.]
بهترین نوع آن: انگوری است که رسیده، سفید، شیرین، بزرگ دانه، دارای پوست نازک و تخم کوچک باشد.
در طبّ سنّتی ایران، برای تعیین طبع هر دارو، برداری رسم می‌کنند که دو محور دارد: یکی مربوط به گرمی و سردی و دیگری مربوط به تری و خشکی است.
هر کدام از این کیفیات چهارگانه دارای چهار درجه و هر درجه دارای 3 قسمت (اوّل، وسط و آخر) می‌باشد.
انگور میوه‌ای است که طبیعت رسیده آن، در آخر درجه اوّل، گرم و تر است و گفته‌اند بسیار شیرین آن تا درجه دوم، گرم و تر است.
بنابراین جزء بهترین مواد غذایی برای تغذیه انسان است. [چون موافق طبع و مزاج و ارواح و قوای آدمی است.] هرغذایی که این ویژگی را داشته باشد؛ یعنی در محدوده گرمی و تری معتدل باشد، می‌تواند در درازمدّت و بدون ایجاد عارضه مصرف شود. همین ویژگی است که انگور را تبدیل به غذایی خون‌ساز می‌کند. [مزاج خون هم گرم و تر است.]
علاوه بر طبیعت گرم و تر آن، انگور خون صالحی نیز تولید می‌کند و اصطلاحاً غذایی صالح الکیموس است.
همچنین تصفیه‌کننده خون نیز هست و بنابر نظر زکریّای رازی، خون تولیدی از آن، از خون تولیدشده توسّط خرما بهتر است.
انگور و کارکردن صحیح روده‌ها
اول و مهم‌تر از همه، همان تولید کردن خون صاف و صالح است که در واقع برای حفظ سلامتی به آن نیاز داریم.
انگور ملین و جالی طبع است؛ یعنی باعث کارکردن صحیح روده‌ها شده و از یبوست پیشگیری می‌کند.
برای دفع مواد سوداوی و اخلاط محترقه (سوخته) مناسب است. باعث چاق شدن بدن و تناسب اندام می‌شود و چربی محافظ کلیه (پیه گُرده) را می‌افزاید.
انگور مدر و خردکننده سنگ‌های کلیوی، کاهنده چربی خون، برطرف کننده غم و اندوه و آرام‌بخش (بخاطر وجود پتاسیم و فسفات و به زبان طبّ سنتی دفع مواد سوداوی)، رفع کننده کم‌خونی (به علت وجود فراوان املاحی چون آهن، منگنز و منیزیم)، مؤثر در درمان پرفشاری خون (بخاطر داشتن مقدار زیادی پتاسیم و منیزیم و نیز مدر بودن)، نرم‌کننده سینه، جلواندازنده بلوغ دختران و بازکننده قاعدگی است.
همچنین به شکل کشمش، تقویت کننده کبد، مقوی اعصاب، محرک نیروی جنسی در افراد سردمزاج(مبرودین)، دورکننده سستی از بدن، کاهنده خشم و هیجان زیاد، خوشبوکننده نَفَس و شاداب‌کننده پوست می‌باشد.
نکاتی راجع به مصرف انگور
- معمولاً اگر در مقادیر کم و با فاصله از غذا خورده شود، کسی از آن متضرر نمی‌شود.
ولی با این حال، انگور می‌تواند در معده‌های سرد و ریحی (باددار)، ایجاد نفخ و احساس کشیدگی و درد کند که این افراد باید اولاً انگور را با نان و هندوانه و آب یخ نخورند. [آب یخ باعث فساد انگور و موجب بروز بیماریهایی مثل استسقا می‌گردد.]
به عنوان مُصلح می‌توان از زیره یا رازیانه (پودرشده) استفاده کرد.
- افراط در خوردن انگور برای زنان باردار خوب نیست.
- گاهی افراد گرم با خوردن انگور، احساس داغی و تب در بدن خود می‌کنند که برای رفع این حالت باید مقدار کمی سکنجبین بنوشند یا اندکی ترشی بمکند.
- ترکیبات آب انگور در بعضی از موارد، بسیار شبیه مواد مغذی موجود در شیر مادر است؛ بنابراین در تغذیه کودکان می‌توان از آن بهره برد.
همچنین آب آن باعث افزایش شیر مادران شده و رافع خستگی و فشارهای عصبی است.
دیگر خواص آن: افزاینده ادرار، درمان‌کننده کم‌خونی، درمان‌کننده نقرس، پاک کننده خون و نرم‌کننده سینه.
- گفته شده است که انگور تازه چیده شده را نباید مصرف کرد و بهتر است 2-1 روز بعد از چیده شدن، تناول شود.
رژیم انگور
اجرای 2 هفته‌ای این رژیم در طول یک سال، بدن را از سموم پاکسازی کرده، از انواع سرطان‌ها پیشگیری کرده و منجر به شادابی پوست و حفظ تناسب اندام و رفع چاقی بویژه چربی‌های زائد شکم می‌شود.
همچنین برای کهنسالان، دانشمندان، اهل تفکر و اهل هنر، دارای فواید متعددی است.
اگر هم قادر به اجرای آن نیستید، در فصلی که انگور در بازار هست، روزی 1 خوشه انگور (در حدود 250-200 گرم) با فاصله 3 ساعته از غذای اصلی میل کنید تا خواص بی‌شمار آن عائد شما شود.
شرح رژیم انگور
1) حذف کامل غذا در شبانه‌روز: در طی 15-3 روز بسته به توان فرد قابل اجرا می‌باشد.
در طول این مدّت، نباید هیچ غذای دیگری میل شود؛ بویژه گوشت که ناسازگاری شدیدی با این رژیم دارد.
باید تا حدّی انگور خورده شود که گرسنه نمانید. این رژیم سرطان‌های نهفته در بدن را ازبین می‌برد.
2) حذف دو وعده غذایی: می‌توان یک وعده غذای ساده و عاری از گوشت و چربی میل کرد و در دو وعده دیگر، مقدار زیادی انگور به عنوان غذا خورد. در این‌جا نیز توجّه به ناسازگاری‌های غذایی ضروری است.
3) حذف یک وعده غذایی: در این شکل رژیم، فقط صبحانه حذف شده و به جای آن، از صبح تا ظهر در تناوب، مقدار زیادی (در حد 3-1 کیلوگرم بسته به افراد متفاوت) انگور میل می‌شود.
این حجم انگور باعث لینت مزاج شده و برطرف کننده چربی‌های زائد شکم بوده، لاغرکننده و موجب تناسب اندام است.
در وعده ظهر و شب نیز غذای سبک و لطیف میل شود.
