راز عبور بودجه از خوان اول

 بررسی لایحه بودجه 1402 از روز شنبه در کمیسیون‌های تخصصی مجلس آغاز شده است. در همین زمینه با 6 نماینده عضو 5 کمیسیون تخصصی مجلس در زمینه ارزیابی و برآورد اولیه آنها از گستردگی و دامنه اصلاحات در لایحه بودجه 1402 به گفت‌و‌گو نشستیم. نمایندگان مجلس در کمیسیون‌های تخصصی به دنبال اصلاحاتی در لایحه بودجه 1402 هستند تا این بودجه در کشور قابلیت اجرا داشته باشد. یکی از انتقادات نمایندگان کم‌توجهی به بخش کشاورزی و صنعت در لایحه بودجه 1402 است. اگر چه کلیات لایحه بودجه 1402 نسبت به بودجه 1401 حدود 40 درصد رشد داشته، اما بودجه بخش کشاورزی تنها 17 درصد افزایش داشته است.

حذف بخشی از تبصره 8 در کمیسیون برنامه

مهرداد گودرزوند‌چگینی، نایب رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، به نظر کمیسیون برنامه درخصوص لایحه بودجه 1402 اشاره کرد و گفت: کمیسیون برنامه‌وبودجه با گرفتن عوارض از مردم و افزایش قیمت‌ها مخالف است. در بحث صادرات کشاورزی در لایحه بودجه 1402 عوارضی را در نظر گرفتند به بهانه اینکه آب‌بر است. این در حالی است که باید از کشت این محصولات جلوگیری شود. در این راستا در کمیسیون برنامه‌وبودجه به حذف بخشی از تبصره 8 که در خصوص عوارض است، رای دادیم.  او تاکید کرد: افزایش حقوق را در جلسه این هفته کمیسیون برنامه‌وبودجه بررسی کردیم. به نظر می‌رسد با توجه به تورم 40 درصدی، حقوق‌ها نیاز به تناسب‌سازی دارند. البته ملاک افزایش40 درصدی حقوق نیست، اما افزایش 15 تا 25 درصد متناسب با نرخ تورم نیست و باید تغییراتی در این زمینه صورت بگیرد.  نایب رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس تصریح کرد: در خصوص تحقق درآمدهای نفتی باید بررسی بیشتری صورت بگیرد. اختیار تهاتر نفتی به وزارت نفت و برخی از دستگاه‌ها داده شده است که نیاز به بررسی بیشتری دارد. باید هم درآمدهای بودجه محقق شود و هم مسیر بودجه درست شود. برنامه هفتم هنوز به مجلس نرسیده، اما سیاست‌ها مشخص است و باید بر اساس آن عمل کرد.  گودرزوند‌چگینی ادامه داد: بخشی از لایحه بودجه 1402 در خصوص افزایش آب‌بهای کشاورزی است که به نظر نمی‌رسد منطقی باشد. کشور نیاز به کشاورزی دارد و این بخش باید اصلاح شود. باید در لایحه بودجه به انرژی‌های تجدید‌پذیر توجه ویژه شود. در تبصره(1) موردی که در خصوص گاز‌رسانی به روستاهای کم‌برخوردار بود، حذف شده و این مورد به صورت کلی آورده شده است که باید توجه شود. این نماینده مجلس گفت: در کمیسیون برنامه‌وبودجه بخش‌هایی از تبصره‌ها را حذف کردیم و بخش‌هایی را اضافه کردیم تا به بودجه‌ای برسیم که قابلیت اجرا داشته باشد.

کمیسیون صنایع چه اصلاحاتی را دنبال کرد؟

همچنین علی‌اکبر کریمی، نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به روند بررسی لایحه بودجه 1402 در کمیسیون متبوعش اشاره کرد و گفت: در کمیسیون صنایع و معادن در خصوص تغییر و تحولاتی در حوزه ارتباطات و حوزه صنعت و معدن لایحه بودجه 1402 بحث شده است. از روز شنبه کمیسیون صنایع جلساتی را در خصوص لایحه بودجه 1402 آغاز و تا سه‌شنبه جلسه برگزار کرد  و در نهایت جمع‌بندی‌مان را به کمیسیون تلفیق اعلام کردیم.  همچنین ‌الله‌وردی‌دهقانی، عضو دیگر کمیسیون صنایع و معادن با انتقاد از لایحه بودجه 1402، گفت: بودجه عمومی منهای شرکت‌های دولتی، حدود 2100 همت است. 470 همت کسری بودجه داریم و حدود 477 همت هم بودجه پروژه‌های عمرانی است. بنابراین با بودجه 1402 تنها جریان جاری کشور را اداره می‌کنیم و نباید انتظار داشته باشیم اتفاق خاصی در عرصه صنعت، معدن، سازندگی و توسعه بیفتد.  او ادامه داد: کمیسیون صنایع و معادن در رابطه با صنعت و توسعه معادن که یکی از ظرفیت‌های بزرگ کشور است، پیشنهادهایی را ارائه خواهد کرد. این پیشنهاد جهت توسعه صنایع پایین‌دستی، معادن، استفاده بهینه از سرمایه‌ها، جلوگیری از خام‌فروشی و فروش کالاهای واسطه‌ای است. 

دهقانی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در ادامه گفت: شهرستان‌ها و مناطقی که معادن در آنها واقع شده، محروم هستند و ما به دنبال این هستیم که توزیع عادلانه ثروت، توسعه و اشتغال صورت بگیرد. این عضو کمیسیون صنایع مجلس با بیان اینکه لایحه بودجه 1402 قطعا نیاز به تغییر دارد، تاکید کرد: نظام بودجه‌ریزی درست نیست. از سوی دیگر تغییر اساسی در لایحه بودجه 1402 نمی‌توان داد چون لایحه بودجه را دولت تنظیم می‌کند و در آن هزینه و درآمد را پیش‌بینی می‌کند. در نتیجه نمی‌توان تغییر جدی در لایحه بودجه ایجاد کرد. در مجلس تنها می‌توانیم 10 درصد در لایحه بودجه تغییر ایجاد کنیم. دهقانی گفت: تغییراتی که در کمیسیون صنایع و معادن مد‌نظر است در راستای حمایت از تولید و متعادل کردن بازار و جلوگیری از خام‌فروشی و گرانی محصولات تولیدی کشور است تا بر مردم فشار کمتری بیاید. او تصریح کرد: در جلسه روز شنبه کمیسیون صنایع در خصوص حقوق معادن بحث شد. طبق قانون باید 15 درصد حقوق معادن به محل معدن برگردد که این اتفاق نمی‌افتد. سال گذشته ما این مورد را مصوب کردیم اما دولت جدول را تغییر داده و بهانه‌های مختلفی آورده و 15درصد را به محل معادن برنگرداند. از میان پیشنهادهایی که نمایندگان به کمیسیون صنایع ارائه می‌دهند حدود 10 پیشنهاد تایید و به عنوان پیشنهاد کمیسیون صنایع به کمیسیون تلفیق ارائه می‌شود که البته مشخص نیست سرنوشت این پیشنهادها چه می‌شود.

کمیسیون اقتصادی چه در سر دارد؟

محمد صفایی‌دلوئی، رئیس کمیته مالیات کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به بررسی لایحه بودجه 1402 در کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اصلاحاتی در لایحه بودجه 1402 مدنظر کمیسیون اقتصادی مجلس است. اشکالاتی در تبصره‌های لایحه بودجه 1402 وجود دارد. در این تبصره‌ها مسوولیت را به وزارتخانه‌های غیر‌تخصصی داده‌اند که باید مسوولیت به حوزه تخصصی برگردد. برخی دستگاه‌های غیر‌تخصصی مانند وزارت کار مسوول تبصره 18 و 16 شده‌اند درحالی‌که این تبصره‌ها باید زیر نظر وزارت اقتصاد باشند چون بانک‌ها زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی هستند. بنابراین این موارد اصلاح خواهد شد. او ادامه داد: بیش برآوردی در درآمدها و هزینه‌ها پیش‌بینی شده است که به نظر می‌رسد این درآمدها و هزینه‌ها تعدیل و در برخی موارد جابه‌جا خواهد شد. به گفته صفایی، کمیسیون اقتصادی پیشنهادهایش را برای اصلاح بودجه آماده کرده و کار کمیسیون اقتصادی در مورد لایحه بودجه 1402 به پایان رسیده است.

بهینه‌سازی در دستور کار کمیسیون انرژی

رمضانعلی سنگدوینی، رئیس کمیته گاز و پتروشیمی کمیسیون انرژی، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با بیان اینکه نگاه کمیسیون انرژی این است که باید تغییراتی در لایحه بودجه 1402 اتفاق بیفتد، گفت: سقف لایحه بودجه 1402 را نباید افزایش داد. اما اگر کمیسیون تلفیق منابع جدیدی را پیدا کرد که دولت آن منابع را ندیده، می‌تواند سقف بودجه را افزایش دهد و مصارف آن را هم مشخص کند. برخی از تبصره‌ها و مواد آن را دولت حذف کرده است که باید کمیسیون تلفیق در این راستا وارد شود و این موارد را به بودجه برگرداند.

او تاکید کرد: دولت در بحث بهینه‌سازی مصرف سوخت در لایحه بودجه 1402 برنامه ندارد و این مورد را ندیده است. این در شرایطی است که در سال جاری ما با بحران گاز روبه‌رو بودیم. بر اساس گزارشی که از یک شرکت دانش‌بنیان در خصوص بحث صرفه‌جویی دارم، دولت با بهینه‌سازی مصرف سوخت می‌تواند تا 120 مترمکعب در مصرف گاز صرفه‌جویی داشته باشد. اما دولت در لایحه بودجه 1402 برنامه‌ای در این زمینه ندارد.

رئیس کمیته گاز و پتروشیمی کمیسیون انرژی ادامه داد: دولت کنتور هوشمند گاز را هم در لایحه بودجه 1402 ندیده است. این در شرایطی است که با کنتور هوشمند ظرف مدت 5 تا 10 سال می‌توانیم از هدر‌رفت گاز یا سرقت گاز در بخش صنعت و خانگی جلوگیری کنیم. کمیسیون تلفیق باید در این زمینه وارد شود. در کمیسیون انرژی در این خصوص بحث کرده‌ایم و در زمینه بهینه‌سازی پیشنهادهایی را ارائه دهیم.

سنگدوینی گفت: می‌توانیم در مصرف بنزین صرفه‌جویی کنیم و درآمدهای زیادی را در این بخش داشته باشیم. همچنین در بخش درآمدی اگر ما بهینه مصرف کنیم می‌توانیم گاز را هم صادر کنیم. در حوزه نفت و گاز از ذخیره‌سازی عقب هستیم و می‌توانیم ذخیره‌سازی کنیم و در تابستان ذخیره و در زمستان برداشت کنیم.  او ادامه داد: ما می‌توانیم مردم را منتفع و اعلام کنیم اگر مردم بنزین، گازوئیل و گاز را صرفه‌جویی کنند یک بخش از آنچه صرفه‌جویی کردند برای آنهاست. به گفته سنگدوینی، در کمیسیون انرژی روز سه‌شنبه جمع‌بندی در خصوص لایحه بودجه 1402 به پایان رسید.

اصلاح سهم 17درصدی کشاورزی در بودجه

همچنین غلامرضا نوری‌قزلجه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، با انتقاد از عدم‌توجه دولت به بخش کشاورزی در لایحه بودجه 1402، گفت: اگر میزان توجه دولت به کمیسیون کشاورزی را با عدد و رقم بسنجیم کمتر از 50 درصد سایر بخش‌ها به بخش کشاورزی توجه شده است. او ادامه داد: منابع بودجه در لایحه بودجه 1402 حدود 50 درصد افزایش داشته، اما در حوزه کشاورزی در مجموع 17درصد افزایش داشته است. بنابراین به این بخش کم‌توجهی شده است. در کمیسیون کشاورزی و کمیسیون تلفیق باید به بخش کشاورزی توجه بیشتری شود. تغییر در لایحه بودجه سختی‌هایی دارد.

این عضو کمیسیون کشاورزی تاکید کرد: اعضای کمیسیون کشاورزی در خصوص میزان توجه دولت در لایحه بودجه 1402 به بخش کشاورزی گله‌مند بودند. اعضای کمیسیون کشاورزی در حال تنظیم یکسری پیشنهادها هستند. اگر این‌گونه بی‌توجهی شود آثار آن را در امنیت غذایی و تولید محصولات خواهیم دید.

به گفته نوری‌قزلجه، کمیسیون کشاورزی به دنبال تقویت منابع حوزه کشاورزی است که این اصلاحات در هنگام بستن لایحه آسان بود، اما در حال حاضر سخت‌تر است، اما به دنبال تقویت منابع این بخش هستیم. او ادامه داد: روز سه‌شنبه کار کمیسیون کشاورزی در زمینه بررسی لایحه بودجه 1402 به پایان رسید و پیشنهادها به کمیسیون تلفیق ارجاع شد.