سلامت، مرتب‌بودن و سفیدی دندان‌ها به‌دلیل نقشی که در زیبایی و اعتمادبه‌نفس ما دارد، همیشه موردتوجه بوده است. می‌توان به‌جرأت گفت که همه ما از اصول اولیه بهداشت دهان و دندان ازجمله مسواک‌زدن، نخ‌دندان کشیدن و معاینه دوره‌ای هر 6 ماه یک‌بار آگاه هستیم؛ اما حفظ سلامت دندان‌ها، به‌خصوص در درازمدت می‌تواند به انتخاب‌ها و سبک زندگی ما بسیار مرتبط باشد. به همین منظور باید از عادات بد به خوبی آگاه باشیم تا به دندان‌های خود صدمه وارد نکنیم.
بیشتربخوانید:
جویدن ناخن‌ها بلای جان دندان‌ها
این عادت عصبی می‌تواند دندان‌ها را شکسته و روی فک تاثیر بگذارد و همچنین دهان شما را در معرض باکتری‌های زیر ناخن قرار دهد. برای کاهش ناخن جویدن، ناخن‌های خود را با لاک‌های تلخ رنگ کنید یا تکنیک‌های کنترل استرس (مانند دارو و ورزش) را تمرین کنید.
استفاده از دندان به عنوان ابزار ممنوع!
هنگامی که از دندان‌های خود برای چیزی غیر از آنچه برای آن طراحی شده‌اند استفاده می‌کنید، مانند استفاده از دندان‌های خود برای باز کردن در بطری یا بریدن برچسب قیمت، در معرض خطر ترک خوردن تصادفی دندان‌ها یا آسیب دیدن فک قرار می‌گیرید. وظیفه دندان‌های شما جویدن غذا و زیباترکردن لبخندتان است، نه بازکردن بسته‌بندی مواد غذایی. برای این کار وسایل بهتری مثل چاقو، قیچی و غیره وجود دارند که باعث صدمه‌دیدن دندان‌های شما هم نمی‌شوند. البته ممکن است فکر کنید بازکردن یک بسته چیپس یا هر بسته‌بندی دیگری با دندان سریع‌تر است و ضرری هم ندارد، اما بد نیست که بدانید همین کار می‌تواند باعث ترک‌خوردن یا شکستن لبه‌های دندان‌های شما شود، که مسلماً ارزش‌اش را ندارد.
بیشتربخوانید:
جویدن تکه های یخ
سفتی و دمای سرد یخ می‌تواند باعث شکستگی دندان‌ها و آسیب به پرکردگی‌ها و سایر ترمیم‌های دندانی شود. برای دوری از این عادت، نوشیدنی خود را با نی بنوشید یا از نوشیدنی‌های خنک بدون یخ استفاده کنید.
دندان‌غروچه ممنوع!
دندان قروچه می‌تواند در طول روز یا هنگام خواب اتفاق بیفتد و معمولاً ناشی از استرس و اضطراب است. بسیاری از ما در هنگام مواجه‌شدن با شرایط سخت یا در فشارهای عصبی شدید شروع به ساییدن دندان‌ها به هم یا همان دندان‌غروچه می‌کنیم. هرچند برخی از افراد این عادت را به ارث می‌برند، اما در بیشتر مواقع فشارهای روانی عامل اصلی آن محسوب می‌شوند. یک مشکل دیگر این است که بسیاری از افراد در زمان بیداری دندان‌غروچه نمی‌کنند و این اتفاق در زمان خواب می‌افتد که باعث می‌شود نسبت به آن بی‌توجه باشید. ساییدن دندان‌ها به همدیگر به‌خصوص در مواقعی که حواس‌تان نیست و فشار بیشتری وارد می‌کنید، می‌تواند باعث مشکلات زیادی ازجمله ترک‌خوردن و شکستگی دندان‌ها، ساییدگی و فرسوده‌شدن مینای دندان و درد در ناحیه فک و صورت شود.
اگر مطمئن نیستید که در خواب دندان‌قروچه می‌کنید یا نه، می‌توانید به عوارض آن ازجمله لق‌شدن دندان‌ها، درد گردن، گوش و سردردهای خفیف، خستگی و درد در ناحیه فک و شنیدن صدای تق وقتی دهان‌تان را باز می‌کنید، توجه کنید. برای درمان این مشکل حتماً باید با یک دندانپزشک مشورت کنید. اما درمان‌های معمول عبارت‌اند از (گذاشتن گارد دندان، تنظیم زاویه تماس دندان‌ها، تلاش برای رفع یا کاهش منابع استرس و استفاده از دارو برای شل‌کردن عضلات درگیر). علاوه بر آن؛ دندان قروچه می‌تواند دندان‌های شما را فرسوده کند و آنها را در معرض پوسیدگی قرار دهد. پس حتما با پزشک خود در مورد محافظ دهان، بوتاکس درمانی یا تمرینات کاهش استرس صحبت کنید.
بیشتربخوانید:
خوردن میان وعده‌های مکرر
هنگامی که غذا می‌خورید، باکتری‌های حفره‌ساز بر روی ذرات غذای باقی مانده در دهان شما جمع می‌شوند و سپس اسید تولید می‌کنند که مینای دندان را فرسایش می‌دهد و منجر به پوسیدگی می‌شود. به جای میان وعده‌های مکرر، وعده‌های غذایی متعادل و غنی از پروتئین بخورید و مقدار زیادی آب بنوشید تا ذرات باقی مانده غذا را بشویید.
گاز گرفتن و جویدن اجسام خارجی (مداد و خودکار)
بسیاری از ما هنگام تمرکز روی یک کار دشوار، نوک مداد یا دسته عینک خود را جویده‌ایم. این کار فشار زیادی به دندان وارد می‌کند و می‌تواند باعث ترک خوردن یا جابجایی دندان‌ها شود. این اشیاء همچنین می‌توانند حامل میکروب‌هایی باشند که می‌توانند منجر به عفونت در دهان شما شوند. پس به جای جویدن اجسام بی‌جان، آدامس یا سبزیجات بدون قند بجوید تا ذهن خود را مشغول نگه دارید. درصورتی‌که این عادت برای شما به‌صورت دائمی درآمده، شاید بد نباشد جایگزین مناسبی برای آن پیدا کنید. برای مثال جویدن آدامس‌های بدون قند ضمن این‌که به دندان‌های شما آسیبی وارد نمی‌کند، با افزایش بزاق دهان باعث شست‌وشوی بهتر دندان‌ها و محیط داخل دهان هم می‌شوند.
مسواک زدن شدید ممنوع!
مسواک زدن شدید دندان‌ها می‌تواند لثه‌ها را تحریک کند، باعث عقب‌رفتگی لثه‌ها، فرسایش مینای دندان و حساسیت دندان‌ها شود. برای جلوگیری از مسواک زدن بیش از حد سفت، مسواک با موهای نرم انتخاب کنید و مطمئن شوید که مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یا زمانی که موها علائم ساییدگی دارند، تعویض کنید.
مکیدن انگشت شست برای کودکان ممنوع!
کودکانی که پس از رشد دندان‌های دائمی خود (حدود 5 تا 6 سالگی) به مکیدن انگشت شست می پردازند، در معرض خطر تغییر دائمی ساختار دندان و فک خود هستند. مشغول نگه داشتن دست‌های فرزندانتان یکی از راه‌هایی است که به آنها کمک می‌کند تا از شست خود جدا شوند تا دندان‌هایشان به طور طبیعی رشد کند.
سیگار کشیدن ممنوع
سیگار نه تنها بر قلب و ریه‌های شما تأثیر می‌گذارد، بلکه به سلامت دهان و دندان شما نیز آسیب می‌رساند. سیگار شما را در معرض خطر بیشتر بیماری لثه قرار می‌دهد و همچنین باعث تغییر رنگ دندان، بوی بد دهان، از دست دادن چشایی، پوسیدگی دندان، از دست دادن دندان و سرطان دهان می‌شود. دندانپزشک شما می‌تواند برای کاهش اثرات سیگار با شما همکاری کند، اما ترک بهترین راه حل است.
آب‌نبات‌های سرماخوردگی را با احتیاط مصرف کنید
یکی از محبوب‌ترین روش‌های درمانی برای کاهش درد گلو یا عوارض سرماخوردگی، خوردن آب‌نبات‌های سرماخوردگی است؛ اما نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید، این است که آب‌نبات‌های سرماخوردگی در کنار داشتن ترکیبات دارویی، حاوی مقادیر زیادی شکر هستند و در دهان شما محیط مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری‌های مضر فراهم می‌کنند؛ بنابراین اگر مشتری این آب‌نبات‌ها هستید، حداقل تلاش کنید از انواع بدون شکر آن استفاده کنید.
بدتر از شکر
بیشتر ما از تأثیر مخرب شکر بر دندان و فساد آن اطلاع داریم، اما واقعیت این است که برخی از خوراکی‌های شکری بدتر از بقیه هستند! شیرینی‌هایی که به دندان می‌چسبند، می‌توانند لای دندان‌های شما گیر کنند و بزاق دهان هم نمی‌تواند آنها را پاک کنند. به همین دلیل هم تأثیر این دسته از خوراکی‌های قندی در فساد دندان بیشتر از سایر انواع آن است. پس بهتر است تا حد ممکن سراغ خوراکی‌هایی مثل (پاستیل‌های قندی، کارامل، باقلوا، مسقطی، انجیر و سایر انواع خشکبار یا خوراکی‌های ژله‌ای) نروید یا از انواع بدون شکر آنها استفاده کنید. البته مقاومت در برابر این خوراکی‌های دوست‌داشتنی شاید کمی سخت باشد، پس اگر تسلیم شدید، کمتر از یک ساعت بعد از خوردن، حتماً دندان‌های خود را شست‌وشو دهید و نخ دندان بکشید.
نوشابه، قاتل دندان
درباره مضرات نوشابه‌های گازدار زیاد شنیده‌اید، اما شاید خیلی از شدت تأثیرات این نوشیدنی‌ها بر دندان‌ها اطلاع نداشته باشید. طبق تحقیقات انجام‌شده، خوردن نوشابه تأثیری مشابه مصرف مواد مخدری مثل شیشه بر دندان‌ها می‌گذارد. همچنین وجود موادی مثل اسیدسیتریک باعث می‌شود تا تخریب مینای دندان و لثه‌ها با شدتی بیشتر اتفاق بیفتد. اگر نمی‌توانید از این نوشیدنی‌های مضر دل بکنید، حداقل این چند نکته را در نظر داشته باشید:
• مقدار نوشابه مصرفی را کاهش دهید و تا حد ممکن آب را جایگزین کنید.
• تا جایی که ممکن است با نی نوشابه بخورید تا از تماس آن با دندان‌ها جلوگیری شود.
• بعد از خوردن نوشابه کمی آب در دهان خود بگردانید تا اسید موجود در دهان کاهش پیدا کند.
• حداقل 30 دقیقه صبر کنید و سپس با یک مسواک نرم دندان‌ها را شست‌وشو دهید تا از تخریب بیشتر مینای دندان خود جلوگیری کنید.
