رماتیسم مفصلی، بیماری التهاب مفاصل است. این بیماری بر اثر اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن روی میدهد. دردناک شدن مفاصل، از مهمترین نشانههای رماتیسم مفصلی است که بعد از بروز دردهای ناخوشایند و در صورت درمان نشدن به تغییرشکل و کاهش توانایی منجر میشود.
امروزه درمانهای متفاوتی برای این بیماری مزمن وجود دارد. ابتداییترین درمانی که برای رماتیسم مفصلی در نظر گرفته میشود، بیوتراپی یا «زیستدرمانی» است. در سالهای اخیر، درمان رماتیسم مفصلی به میزان قابل توجهی پیشرفت کرده است، اما این بیماری خود ایمنی قابلیت تغییر تدریجی را داشته و از این رو تلاشهای محققان برای یافتن روشهای بیوتراپی یا زیستدرمانی نوین باید به طور مداوم ادامه داشته باشد.
حمله به مفاصل
رماتیسم مفصلی، بیماری خود ایمنی است که دردهای التهابی سختی را در سطوح مفاصل ایجاد میکند. در بیشتر موارد بیماران از بروز دردها در نواحی دست، مچ و پا شکایت میکنند. این بیماری به واسطه رشد غیرقابل مشاهده تغییر میکند و همانطور که اشاره شد تغییر شکل مفاصل را با خود به همراه دارد؛ تغییر شکلی که میتواند به تخریب غیرقابل برگشت و در نهایت از کار افتادگی مفاصل منتهی شود. برای پیشگیری از رسیدن بیماری به این مرحله، تشخیص بموقع و درمان موثر ضروری است.
بیوتراپی و رماتیسم مفصلی
روش درمانی بیوتراپی از سال 2000 متداول شده است. این اصطلاح به معنای استفاده از داروهایی است که بر بافتهای ژنتیک تأثیر داشته و مهمترین خاصیت آن هدف قرار دادن پروتئینهای التهابزاست. پروتئینهایی مانند سیتوکینها باعث از بین رفتن مفاصل میشود. مشهورترین دارویی که در شیوه اخیر مورد استفاده قرار میگیرد، آنتی ـ تی. ان. اف است. بیوتراپی در افرادی مورد استفاده قرار میگیرد که درمانهای بنیادین برایشان موثر واقع نشده است. داروهای یادشده در چارچوب درمان بیمارستانی و پس از آزمایشهای کامل و به همراه متوترکسات تجویز میشود. بیماران باید تحت مراقبت و پیگیریهای بالینی سه ماههای قرار گیرند که توسط متخصصان رماتیسم انجام میشود؛ تغییر در دردها و تورم مفاصل، معاینات بیولوژیک، رادیولوژی و عفونی از دیگر بررسیهایی است که باید در دوره زمانی یاد شده مورد توجه قرار بگیرد.
اثربخشی اثباتشده بیوتراپی
هر چه تشخیص بیماری زودتر صورت گیرد، عفونت بیشتر تحت کنترل درمیآید. تغییرات مثبت در علائم بیماری (دردها و تورم ها) حائز اهمیت است، پیشگیری از تخریب بافت استخوانی نیز از دیگر علائم درمان بیماری است. 70 درصد از بیمارانی که در مقابل متوترکسات مقاوم شدهاند پس از بهرهگیری از شیوه بیوتراپی و به طور کامل از درد رها شدهاند، 30 درصد دیگر نیز به بهبود نسبی دست یافتهاند تا حدی که توانایی بازگشت به زندگی فعال را به دست آوردهاند.
بیوتراپی در آینده
این نکته را نباید از یاد برد که تمام بیماران در مقابل داروهای آنتی ـ تی. ان. اف پاسخ یکسانی نمیدهند. به همین دلیل شیوههای بیوتراپی نوینی ارائه میشود که برای 20 تا 30 درصد از افراد مقاوم به آنتی ـ تی. ان. اف مورد استفاده قرار میگیرد. در نتیجه، پژوهشگران به فعالیتهای خود ادامه میدهند تا سلولهایی را که عامل اصلی از بین رفتن مفاصل است، بیابند.امروزه آینده بیماران مبتلا به رماتیسم مفصلی نشستن روی صندلی چرخدار نیست. شایان ذکر است که پیشرفتهای قابل توجهی نیز در زمینه جراحی رماتیسم مفصلی حاصل شده است