در یازدهمین ماه از سال‌جاری حجم صادرات غیرنفتی کشور به یک‌‌‌‌‌‌قدمی 49میلیارد دلار رسید، حال آنکه واردات به محدوده 54میلیارد دلار نزدیک شد. «پیچیدگی اندک و فناوری پایین محصولات صادراتی» در کنار «تنوع اندک محصولات و مقاصد صادراتی و وارداتی» نشان از ادامه همان سیر قبلی در سال1401 دارد.
با این‌حال قوت‌گرفتن جریان تجارت خارجی که اولویت سیاستگذار نیز بوده، موضوعی حائزاهمیت است؛ در واقع به‌رغم نصف‌شدن میزان صادرات کشور در بهمن ماه (نسبت به دی1401)، نکته مثبت کارنامه1401 تجارت خارجی ایران رشد حجم تجارت است که خبر از تداوم حیات دادوستد کالایی کشور با جهان دارد. چین با حدود31 و امارات‌متحده‌عربی با حدود 22میلیارد دلار بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران در 11ماهه منتهی به بهمن 1401 بودهاند. در سمت صادرات این چین، عراق، ترکیه، امارات‌متحده‌عربی و هند هستند که عمده کالاهای ایرانی را خریده‌‌‌‌‌‌اند، حال آنکه واردات کشور عمدتا از 5مبدا امارات‌متحده عربی، چین، ترکیه، هند و آلمان بارگیری شده‌است.
از نکات جالب درباره شرکای تجاری ایران که 6کشور هستند، سهم 75درصدی از مجموع تجارت خارجی کشور است که گویای تمرکز تجارت کشور روی دامنه محدودی از کشورهاست؛ در واقع از مجموع 5/ 103میلیارد دلار تجارت خارجی ایران، 6کشور سهمی معادل 8/ 77میلیارد دلار دارند که این موضوع خبر از آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری اقتصاد ایران از مسیر تجارت خارجی می‌دهد. مرور آمارهای صادرات و واردات کشور در پایان بهمن 1401 نشان می‌دهد در این ماه کل صادرات کشور معادل 5/ 3میلیارد دلار بوده که افتی بیش از 66درصد را نشان می‌دهد. این عدد برای دی1401 بیش از 9میلیارد دلار بوده‌است. از آن‌سو ارزش واردات کشور در این ماه به سطح 1/ 5میلیارد دلار تنزل پیدا کرده‌است.
این عدد برای ماه دی حدود 7/ 5میلیارد دلار بود. به‌طور کلی حجم تجارت خارجی کشور پس از یک ماه توفانی که به یک قدمی 15میلیارد دلار رسید، به محدوده معمول خود بازگشت. کل تجارت خارجی بهمن‌‌‌‌‌‌ماه1401 کشور حدود 5/ 8میلیارد دلار بوده‌است.
کارنامه11ماهه تجارت خارجی ایران
رئیس‌کل گمرک ایران تازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین گزارش از وضعیت تجارت خارجی کشور را تشریح و اعلام کرد: درآمدهای ارزی کشور از محل صادرات غیرنفتی در 11 ماهه سال‌جاری به حدود 49میلیارد دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال‌قبل افزایش 22/ 12درصدی داشته است.
به گزارش تسنیم، محمد رضوانیفر در تشریح جزئیات آمار تجارت خارجی کشور، به میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به‌استثنای نفت‌خام، نفت‌کوره و نفت سفید و همچنین بدون احتساب صادرات از محل تجارت چمدانی اشاره کرد و افزود: در 11ماهه سال‌جاری صادرات غیرنفتی کشور، بالغ بر 111میلیون و 300هزار‌تن و به ارزش 48میلیارد و 800میلیون دلار بوده که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال1400، کاهش 16/ 1درصدی در وزن و افزایش 22/ 12درصدی در ارزش دلاری داشته است.
بنابراین گزارش، معاون وزیر اقتصاد و رئیس‌کل گمرک ایران به میزان واردات کشور در این مدت اشاره کرد و گفت: واردات کشور در این مدت به میزان 33میلیون و 600هزار‌تن به ارزش 53میلیارد و 700میلیون دلار بوده‌است که کاهش 61/ 8درصدی در وزن و افزایش 28/ 15درصدی در ارزش را در مقایسه با مدت مشابه سال‌قبل نشان می‌دهد. رضوانیفر با بیان اینکه متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای صادراتی از 386 دلار در 11 ماهه سال‌گذشته به 439 دلار در 11 ماهه سال‌جاری رسیده است، تاکید کرد: این آمار نشانگر رشد 54/ 13درصدی است و این در حالیست که متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای وارداتی 1597 دلار بوده که نسبت به رقم 1266 دلار در یازده ماهه سال‌گذشته، 14/ 26درصد رشد داشته است.
عمده‌ترین کالاهای صادراتی
رضوانیفر درخصوص وضعیت صادرات کالاهای پتروشیمی گفت: در این مدت 21میلیارد و 700میلیون دلار صادرات کالاهای پتروشیمی صورت‌گرفته‌است که از نظر وزنی 25/ 40درصد و از نظر ارزشی 49/ 44درصد از کل صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهند. همچنین عمده‌ترین کالای صادراتی گاز طبیعی مایع‌شده به ارزش 6میلیارد و 800میلیون دلار بوده که سهمی بالغ بر 97/ 13درصد از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده‌است.
کشورهای عمده خریدار کالاهای ایرانی
رئیس‌کل گمرک ایران در ادامه به تشریح جزئیات بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی کشورمان در این مدت پرداخت و افزود: چین با 13میلیارد و 600میلیون دلار، عراق با 9میلیارد و 400میلیون دلار، ترکیه با 6میلیارد و 900میلیون دلار، امارات‌متحده‌عربی با 5میلیارد و 300میلیون دلار و هند با یک‌میلیارد و 900میلیون دلار بزرگ‌ترین مقاصد کالاهای صادراتی کشورمان بودهاند.
به گفته وی این 5 کشور در مجموع سهمی در حدود 45/ 73درصد از وزن و 79/ 75درصد از کل ارزش صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
کشورهای عمده طرف معامله با ایران
دکتر رضوانیفر درخصوص کشورهای عمده طرف معامله با ایران، به‌جزئیات این بخش پرداخت و افزود: 5 کشور عمده طرف معامله واردات، کشورهای امارات‌متحده‌عربی با 16میلیارد و 500میلیون دلار، چین با 14میلیارد و 200میلیون دلار، ترکیه با 5میلیارد و 600میلیون دلار، هند با 2میلیارد و 600میلیون دلار و آلمان با یک‌میلیارد و 800میلیون دلار بوده‌است. این 5 کشور در مجموع از نظر وزنی 18/ 65درصد و از نظر ارزشی 77/ 75درصد از کل واردات کشور را دارا بودند.
آخرین وضعیت واردات کالاهای اساسی
به گفته رضوانیفر میزان واردات کل کالاهای اساسی در 11ماهه سال‌جاری رقمی بالغ بر 22میلیون و 600هزار‌تن و به ارزش 17میلیارد و 800میلیون دلار بوده که با اختصاص 13/ 67درصد از وزن و 08/ 33درصد از ارزش کل واردات، در مقایسه با مدت مشابه سال‌قبل، کاهش 42/ 16درصدی در وزن و افزایش 33/ 6درصدی در ارزش دلاری داشته است.
وی به عمده اقلام کالاهای اساسی واردشده به کشور اشاره کرد و در تشریح این اقلام گفت: در این مدت اقلام اساسی شامل ذرت، برنج، دانه سویا، گندم، روغن آفتابگردان، جو و کنجاله سویا در فهرست 10قلم اول کالاهای وارداتی کشور قرار گرفته‌اند و در مجموع از نظر وزنی 51/ 56درصد و از نظر ارزشی 67/ 20درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
