برگزاری نشستی برای تقویت جریان ادبی کشور

به گزارش مشرق، نشست محفل ادبی کتابخانه ملّی با حضور 26 نفر از نویسندگان، شاعران و منتقدان ادبی برگزار شد.

در این محفل ادبی تعدادی از شاعران به شعرخوانی پرداخته و برخی از نویسندگان نیز کتاب‌های تازه منتشر شده خود را معرفی کردند. اشاره به آثار و خدمات برخی از مؤلفان و فعالان فرهنگ و ادب کشور از برنامه‌های دومین محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران بود. گزارش حاضر خلاصه‌ای از صحبت های برخی از حاضران در محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران است.

* محفل ادبی کتابخانه ملّی به دنبال تقویت جریان ادبی کشور است

علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، در دومین محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران بیان کرد: طرح برگزاری محفل ادبی با مشورت مدیران فرهنگی طرح‌ریزی شده و صرفاً برای نقد و بررسی کتاب‌ها نیست، امیدواریم نقش موثری در تقویت جریان ادبی کشور برداریم و کمک کنیم فعالیت‌های حوزه فرهنگ و ادب در رسانه‌ها جایگاه بهتری داشته باشند.

وی افزود: کمک به جریان نقد سالم، کمک به رشد نیروهای جوان در حوزه فرهنگ و ادب و کمک به رفع مشکلات آثار ادبی ازجمله اهداف برپایی محفل ادبی در کتابخانه ملّی ایران است. امیدواریم با همکاری اهالی فرهنگ و ادب، اثرگذاری محفل ادبی کتابخانه ملّی را بیشتر کنیم.

مختارپور عنوان کرد: بنا داریم نشست بعدی محفل ادبی را در اردیبهشت‌ماه و در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار کنیم.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با اشاره به برخی از کتاب‌های معرفی شده در محفل ادبی، گفت: مرضیه محمدزاده جزو معدود نویسندگانی است که نوشته‌های خود را بصورت مستند کار کرده و معمولاً از چندین منبع دست اول برای ارجاع مطالب، استفاده کرده است، برخی از نوشته های ایشان به موضوعاتی اختصاص دارد که کمتر به آن‌ توجه شده است؛ ازجمله کتاب ام سلمه که به زندگی همسر رسول الله(ص) و کتاب دوزخیان جاوید که به سرگذشت سپاه مقابل سیدالشهدا (ع) پرداخته است.

* محفل ادبی کتابخانه ملّی در راستای اعتلای فرهنگ و ادب کشور گام برمی‌دارد

حجت‌الاسلام محمدرضا زائری رئیس اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملّی ایران، در دومین محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران گفت: محفل‌های ادبی زیادی در کشور برگزار می‌شود، اما تلاش داریم محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران از لحاظ محتوا و شکلی متفاوت‌تر از محافل ادبی دیگر بوده و کمکی در راستای اعتلای حوزه فرهنگ و ادب انجام دهیم.

زائری در ادامه پیش از معرفی کتاب افزود: دکتر محمدزاده نویسنده کتاب 《ام‌سلمه همدم وحی》 در خانواده‌ای ادیب و فرهنگی پرورش یافته که این اثر برگرفته از پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد نویسنده است، تولید و نشر آثاری درخصوص حضرت ام سلمه از تاکیدات مقام معظم رهبری بوده که توسط نویسنده این کتاب اجابت شده است.

رئیس اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملّی ایران اشاره کرد: دانشنامه شعر عاشورایی، دیگر اثر برجسته مرضیه محمدزاده می‌باشد که حاصل تلاش‌های چندین ساله این محقق است و از رساله مقطع دکتری ایشان استخراج شده است.

* شخصیت ام سلمه در نگاه پژوهشگران مغفول مانده است

مرضیه محمدزاده نویسنده و پژوهشگر تاریخ اسلام در معرفی کتاب 《ام سلمه همدم وحی》 عنوان کرد: حضرت ام‌سلمه از دیدگاه شیعیان بعد از حضرت خدیجه، دومین بانوی همدم رسول الله(ص) محسوب می‌شود و از دیدگاه اهل تسنن نیز جزو راویان حدیث و فقیه محسوب می‌شوند. حضرت ام‌سلمه عمری طولانی و بابرکت داشته و علاوه بر رسول‌الله محضر 5 امام را درک کرده‌اند.

وی اضافه کرد: تمامی مطالب و روایت تاریخی مهاجرت مسلمانان از زبان ام سلمه بیان شده است و ایشان بانوی باسواد و ادیبی بوده‌اند که در غزوات همراه رسول خدا بوده و طرف مشورت رسول الله بوده و تدبیر و درایت ایشان مورد تحسین پیامبر(ص) قرار گرفته است.

محمدزاده گفت: ام سلمه بعد از رسول خدا نیز همواره در کنار اهل بیت(ع) بوده و با مطالعه زندگانی این بانو، تاریخ صدر اسلام را می‌توان درک کرد، بیش از 500 حدیث نبوی از ایشان نقل شده‌است که بیشتر این احادیث در حوزه زنان و خانواده می‌باشد. با توجه به جایگاه و نقش ام سلمه در تاریخ اسلام، ایشان مظلوم واقع شده و کمتر مورد توجه پژوهشگران و نویسندگان واقع شده‌اند.

* حکیم سنایی وارد کننده عرفان شیعی به شعر فارسی است

سعید یوسف نیا نویسنده کتاب «خورشید شبگرد» اشاره کرد: سنایی غزنوی شاعری جریان‌ساز است که شعر فارسی را می‌توان به دوران قبل و بعد از وی تقسیم کرد، حکیم سنایی غزنوی شاعری است که برای اولین بار شعر را با عرفان آمیخته و به خصوص عرفان شیعی را در شعر جای داده است.

وی تصریح کرد: سنایی غزنوی شعر را از دربار پادشاهان خارج می‌کند و مدح را کنار گذشته و مفاهیم فراتری به شعر وارد می‌کند، ادامه دهنده شعر غزنوی را می‌توان عطار دانست، بعد از عطار نیز مولوی ادامه دهنده راه عطار و سنایی می‌باشد.

یوسف‌نیا تأکید کرد: شاعران راز و اسرار را وارد شعر کرده اما با پیشرفت فناوری دیگر راز و اسرار کمرنگ شده و موجب شده است ستارگان، آسمان و دیگر پدیده‌ها برای ما غریب و جذاب نیست، اما اکنون وظیفه شاعر، آشنایی زدایی است تا باردیگر نگاه جدیدی به پدیده‌ها داشته باشیم و شعر حلاوت جدیدی داشته باشد.

کتاب خورشید شبگرد دربردارنده‌ی گزیده‌ای از سروده‌های سعید یوسف نیا، در قالب‌ اشعار نو، غزل و ترانه است.

* گرامیداشت یاد و خاطره سیروس طاهباز در جمع ادیبان کتابخانه ملّی

وجیهه سامانی نویسنده کتاب خواب باران در ادامه محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران گفت: سیروس طاهباز متولد 1318 و درگذشته 25 اسفند 1377 بوده که در خانه نیما یوشیج در روستای یوش به خاک سپرده شده است. وی تمام عمر خود را صرف جمع‌آوری و نشر شعرهای نیما یوشیج کرده است. این نویسنده ترجمه‌های متعددی را نیز در کارنامه خود دارد و در دهه 70 کلاس‌های داستان نویسی برگزار می‌کرد.

سامانی با ذکر خاطره ای به توجه مرحوم طاهباز به استعدادهای جوان اشاره کرد و گفت: طاهباز تلاش زیادی برای گسترش ادبیات ایران انجام داده است و تلاش پدرانه‌ای در تربیت شاگردان خود داشتند.

* رمان «سلمان ما» روایت جایگاه ممتاز سلمان فارسی نزد پیامبر است

رضا کاشانی اسدی نویسنده رمان «سلمان ما» در این محفل ادبی مطرح کرد: سلمان ما براساس زندگی سلمان فارسی تالیف و از سوی انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر شده است. این رمان درباره ابعاد مختلف شخصیت سلمان فارسی است که پس از جست‌وجوی فراوان، اسلام را به‌عنوان دین خود انتخاب کرد.

کاشانی عنوان کرد: اثر حاضر در 3 فصل تدوین شده و روایتگر مراحل مختلف زندگی این شخصیت تاریخی از دوران کودکی تا زمان رحلت ایشان است. سلمان فارسی جایگاه ممتازی در بین صحابه داشته است، تا جائیکه تعبیر منّا اهل البیت برای وی به کار برده شده که برای هیچ‌کدام از صحابه به کار نرفته است.

بررسی غزل فارسی از رودکی تا امروز در کتاب «غزل اجتماعی معاصر»

مهدی مظفر ساوجی نویسنده و مترجم دیگر سخنران این محفل گفت: کتاب غزل اجتماعی معاصر ریشه در گفتگوهای متعدد نویسنده با استاد شفیعی کدکنی دارد که غزل فارسی را از رودکی تا به امروز مورد بررسی قرار داده است.

این کتاب از چندین مقاله تشکیل شده که غزلیات شاعران دوران معاصر از مشروطه تا سال 1400 از لحاظ اجتماعی بررسی شده است.

* معرفی کتاب‌هایی از نویسندگان حاضر در محفل ادبی

طیبه شامانی نویسنده کتاب کوچک‌مرد در محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران گفت: کتاب کوچک مرد را انتشارات مکتب حاج قاسم منتشر کرده است. این کتاب درخصوص شهید سردار حاج قاسم سلیمانی نوشته شده و گوشه‌هایی از زندگی حاج قاسم سلیمانی را برای کودکان تبیین کرده است. در این کتاب، یک سال از زندگی حاج قاسم وقتی ایشان حدوداً 12 سال داشته، برای کودکان شرح داده شده است.

شامانی تصریح کرد: کتاب کوچک مرد در قالب قصهٔ منظوم نوشته شده و یک قصهٔ دنباله‌دار است. حاج قاسم زمانی که حدوداً 12 سال داشته است، متوجه می‌شود که مشکلی در خانواده به وجود آمده است. ایشان برای رفع آن مشکل اقدام می‌کند و از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند.

در ادامه حجت‌الاسلام حمید سبحانی صدر اظهار کرد: بنده در حوزه تاریخ اسلام و تاریخ معاصر اقدام به شرح حال نگاری علما می‌کنم، در شرح حال نویسی باید توجه کرد که گسستی بین نسل فعلی و نسل گذشته در حال رخ دادن است، از این رو تاریخ نگاری و توجه به شرح حال گذشتگان مهم است.

سبحانی صدر ادامه داد: کتاب 《در مسیر نهضت》 روایت تاریخ 200 ساله مبارزات علمای تهران است که شرح حال علمای تهران پیش از این در کتابی دیگر چاپ و منتشر شده بود.

همچنین الهام نجمی شاعر به معرفی یک کتاب متفاوت پرداخته و توضیح داد: کتاب《حاج قاسمی که من می شناسم》 خاطراتی از حجت‌الاسلام علی شیرازی نماینده سابق ولی فقیه در سپاه قدس پیرامون اقدامات و رفتار حاج قاسم سلیمانی است. حجت‌الاسلام علی شیرازی در «حاج قاسمی که من می‌شناسم» خاطرات نزدیک به چهل سال رفاقت با شهید حاج‌قاسم سلیمانی را در گفتگو با سعید علامیان بازگو کرده است.

این کتاب علاوه بر بررسی شخصیت حاج قاسم سلیمانی و برخی از مفاهیم مانند شهادت، رشادت، وطن پرستی را برای نسل های جدید تبیین کرده است.

*عاشقانه روستایی

در ادامه این محفل ادبی، قادر طراوت پور گفت: کوهزاد مجموعه شعر عاشقانه با رویکرد شعر روستایی است که توسط انتشارات شهرستان ادب منتشر شده است، سبک شعر روستایی در بین عموم محبوب است، اما بیشتر شاعران شعر عاشقانه شهری می‌سرایند و کمتر به شعر عاشقانه روستایی توجه شده است.

یکی از دستاوردهای سده اخیر در شعر فارسی، تولد شعر نیمایی بود انسان‌های بزرگی در این حوزه ظاهر شده‌ و نقش آفرینی کردند.

بر اساس پژوهشی که در این حوزه انجام داده‌ام شاعران نیمایی 80 درصد از دستاوردها و عصاره شعر کلاسیک را به کار گرفته‌اند، امروز روزی است که شاعران شعر کلاسیک معاصر می توانند از دستاوردهای شعر نیمایی استفاده کنند.

* گشت و گذار متفاوت با استانبولچی

معصومه صفایی‌راد نویسنده کتاب 《استانبولچی》ضمن معرفی کتاب خود بیان کرد: در این کتاب تجربیات خود و همسرم را از حضور در دهه نخست محرم در شهر استانبول، به مخاطبان عرضه کردیم.

گفتنی است در این ده روز صفایی راد و شفیعی که عکاس است و اتفاقاً عکس های کتاب هم به دست او گرفته شده، به اماکن مختلف در استانبول سر زدند و در عزاداری های مردم استانبول که با سبک و سیاقی متفاوت انجام می شود، شرکت کرده اند.

استانبولچی سال 1401 توسط سوره مهر در قطع رقعی و 296 صفحه منتشر شده است.

* کتاب سروده شده در یک روز!

سید مسعود علوی نویسنده کتاب «با کمال افتخار ایرانی‌ام» گفت: تمام اشعار این کتاب تقریباً در یک شب سروده شده است، این مجموعه برخاسته از عشق به میهن و کشور محبوب ایران است.

مجموعه «با کمال افتخار ایرانی‌ام» ازسوی انتشارات فرادید منتشر شده است.

* شعرخوانی شاعران در محفل ادبی کتابخانه ملّی

در دومین نشست محفل ادبی کتابخانه ملّی، مریم عربلو، رباب کلامی، صبا فیروزی، عبدالرحیم سعیدی راد، لیلا حضرتی، سید احمد معصومی نژاد و سمانه رحیمی به شعرخوانی و معرفی کتاب پرداختند.

همچنین صهبا شاعری از نونهالان شاعر نیز در این محفل به شعرخوانی پرداخت.

پخش کلیپ گرامیداشت یاد و خاطره درگذشتگان و تبریک به متولدان اسفندماه بخش دیگری از دومین نشست محفل ادبی کتابخانه ملّی ایران بود.