گفته‌‌‌های مصطفی فاطمی دو پرسش را ایجاد می‌کند، اول اینکه در استان خوزستان چه شهری جزو شهرهای اصلی قرار می‌گیرد که شوش، شوشتر یا آبادان مکمل آن باشند؟ آن‌هم وقتی که اغلب تورهای گردشگری که به مقصد این استان برگزار می‌‌‌شوند دو شهر شوش و شوشتر را به واسطه «سازه‌‌‌های آبی شوشتر» و «چغازنبیل» در فهرست شهرهای مورد بازدید خود می‌‌‌گنجانند. بنابراین به نظر می‌رسد که متولیان گردشگری در معرفی مقاصد مکمل در این استان دچار وارونه‌‌‌سازی شدهاند و شهرهایی را به عنوان مکمل معرفی کرده‌‌‌اند که در واقع مقاصد جذابی هم برای توریست‌‌‌های داخلی و هم خارجی هستند. پرسش دوم این است که از پرندهنگری صحبت می‌شود، کدام شهرها و تالابها مدنظر هستند. هر دو پرسش را «دنیای‌اقتصاد» با کارشناسان این حوزه مورد بررسی قرار داد.
شوش و شوشتر شهرهای اصلی گردشگری خوزستان
مجتبی گهستونی فعال در حوزه گردشگری در این باره به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: شوش و شوشتر جزو شهرهای اصلی استان خوزستان هستند که ما در آنها آثار ثبت شده جهانی را داریم. در کنار آن آبادان هم جزو شهرهای شاخص است. او از بهبهان، ایذه، رامهرمز، اندیکا به عنوان شهرهایی نام می‌‌‌برد که می‌توانند به عنوان شهرهای مکمل باشند و اضافه می‌کند: به عنوان مثال در اندیکا ما به لحاظ جاذبه‌‌‌های تاریخی و طبیعی ظرفیت‌‌‌های فراوانی داریم که گردشگران با سفر به آنها می‌توانند این جاذبه‌‌‌ها را از نزدیک مشاهده کنند.
به نوزادان حیات‌‌‌وحش دست نزنید
رحیم الوندی رئیس اداره حیات وحش اداره‌‌‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان نیز درباره برنامههای پرنده نگری در تالابهای این استان به «دنیای‌اقتصاد» میگوید که در جریان چنین برنامه‌‌‌ای نیست. او می‌‌‌افزاید: فصل مهاجرت پرندگان چندی است که در این استان شروع شده و به نظر می‌رسد امکان پرندهنگری آن‌هم از نوع پرندگان کنار آبزی در نوروز محدود باشد. البته تنها الوندی نیست که در جریان این برنامه قرار ندارد،«دنیای‌اقتصاد» در تماس با برخی فعالان پرندهنگری این استان جزئیات این برنامه را از آنها جویا شد که از آن اطلاع نداشتند و پاسخ را به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان موکول کردند، هر چند پیگیری‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» در این زمینه تاکنون از سوی کارشناسان این اداره همچنان بدون پاسخ مانده است.
یکی از چالش‌‌‌هایی که در سال‌های گذشته خوزستان با ورود گردشگران درگیر آن بوده، به موضوع ورود توریست‌‌‌ها به عرصه‌‌‌های طبیعی بازمی‌گردد. برخی مسافران نوروزی در این عرصه‌‌‌ها برای پخت و پز و... آتش روشن کرده و آن را هنگام خروج از منطقه به حال خود رها می‌کنند. الوندی با بیان این مطلب به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: فصل گرم خوزستان زودتر از شهرهای مرکز و شمالی در این استان فرامی‌‌‌رسد. در نوروز که با سفر انبوه مسافران به استان خوزستان مواجهیم، بارها دیده‌‌‌ایم که گردشگر یا به شکل سهوی آتش را خاموش نکرده یا از چوب‌‌‌های جنگلی برای روشن کردن آتش استفاده کرده است. توصیه ما به گردشگران این است که به واسطه فراوان بودن گازهای پیک‌‌‌نیک، از این وسیله به جای روشن کردن آتش استفاده کنند تا به این ترتیب برداشت از جنگل محدود شود یا حتی اگر می‌‌‌خواهند آتش روشن کنند، صدمه‌‌‌ای به درختان نزنند.
به گفته رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط‌زیست خوزستان گردشگران باید برای ورود به مناطق حفاظت شده با محیط بانان هماهنگ باشند. او درباره چرایی این امر بیان می‌کند: فروردین ماه فصل جوجه‌‌‌آوری پرندگان و زادآوری سم‌داران است. همین موضوع زیستگاه‌‌‌های این استان را با حساسیت بالایی مواجه می‌کند. گردشگرانی که به این استان سفر می‌کنند باید مطلع باشند که به تخم پرندگان یا جوجه‌‌‌ها دست نزنند و آنها را لمس نکنند. او اضافه می‌کند: در سال‌های گذشته بارها با این چالش مواجه شد‌‌‌ه‌‌‌ایم که گردشگران تخم پرنده، جوجه یا نوزاد حیوانات دیگر را می‌‌‌بینند و به تصور اینکه از سوی والدین‌شان رها شدهاند، آنها را به ما تحویل می‌دهند. این در حالی است که بعضی گونه‌‌‌های پرنده آشیانه ندارند و روی زمین در کنار رودخانه یا شنزار تخم می‌‌‌گذارند. با خروج این حیوانات یا تخم‌‌‌ها از لانه، عملا این نوزادها امکان زندگی طبیعی را از دست می‌دهند. الوندی میگوید: گردشگران همچنین در صورت مواجه شدن با حیوانات وحشی با ادارات شهرستان تماس بگیرند تا محیط‌‌‌بانان به منطقه اعزام شوند.
زیرساخت‌‌‌های پرنده نگری مهیا نیست
ایمان ابراهیمی کارشناس پرنده نگری نیز به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: پیش از توسعه و ترویج برنامههای پرندهنگری، فراهم کردن بستر‌های اجتماعی و تجهیزاتی لازم ضروری است. او می‌‌‌افزاید: استان خوزستان در کنار آنکه تالابهای مهمی دارد، سالانه میزبان ده‌ها‌هزار پرنده مهاجر است که ظرفیت بسیار بزرگی برای توسعه پرنده نگری است اما اغلب این تالابها در حال حاضر آماده میزبانی از گردشگران برای پرندهنگری نیست. به جز تالاب شادگان در این تالابها وجود تاسیسات مختلف، نبود مسیر مشخص پرنده نگری، آشنا نبودن جامعه محلی با این فعالیت و عدم‌آگاهی برخی ارگان‌ها نسبت به حضور احتمالی چنین گردشگرانی مانع از آن می‌شود که گردشگران با رضایت خاطر بتوانند به پرنده نگری بپردازند. از سوی دیگر زمان اوج حضور پرندگان در خوزستان رو به اتمام است و گرمای هوا و رفتن پرندگان مهاجر زمستانه از این استان باعث می‌شود زمان کنونی زمان مناسبی برای پرندهنگری در تالابهای خوزستان محسوب نشود.
