پس از توافق ایران و آژانس در هفته‌های گذشته، توافق جدید ایران و عربستان و واکنش‌های جهانی به آن، بازارهای دلار، سکه و طلا را کاهشی کرد. این موضوع نشان می‌دهد که اهمیت توسعه روابط فرامرزی برای اقتصاد ایران تا چه حد حیاتی است که حتی خبر توافق پیش از عملی شدن آثار آن می‌تواند انتظارات را در بازار دلار تغییر دهد. دومینوی اخبار مثبت دیپلماتیک، توانست انتظارات را در بازارها به‌شدت کاهشی کند و این روند باعث شد که حتی دلار فردایی به کانال 44 هزار تومانی سر بزند. اقتصاددانان در ماه‌های اخیر تاکید کردند که در حال حاضر اخبار مثبت سیاسی، اثرگذاری محکم‌تری از هر نوع سیاستگذاری اقتصادی دارد.
در دو هفته اخیر دو توافق صورت گرفته نشان داد که بازار در عطش خبرهای مثبت مانده بود. فعالان بازار می‌دانند که توسعه دیپلماسی، جاده باز‌کن تجارت است. در نتیجه با بهبود تجارت جریان ورود و خروج ارز تسهیل خواهد شد و انتظار کمبود منابع ارزی، کمرنگ خواهد شد. پس از توافق ایران و عربستان، برخی از فعالان اقتصادی از عرضه بیشتر درهم و سفر مجدد سیاستگذاران پولی کشور به کشورهای حاشیه خلیج فارس خبر دادند. گسترش تعاملات بین‌المللی در سایه توافق‌های صورت گرفته، با توجه به نقش محوری چین به عنوان دومین اقتصاد کشور، خبری است که معامله‌گران و فعالان اقتصادی نمی‌توانند به راحتی از آن عبور کنند. در کنار توافق‌های صورت گرفته، مدیریت روابط با کشورهای مهم دیگر و کاهش ریسک‌های سیاسی می‌تواند مسیر خوش‌بینی اقتصادی را هموارتر کند. در این شرایط، سیاستگذار نیز باید با بهره‌گیری از هدف‌گذاری مناسب و مدیریت جریان ارزی، از جزر و مد شدید و غیرقابل پیش‌بینی شدن شاخص‌های بازار جلوگیری کند. در حقیقت پیش‌بینی‌پذیر بودن و ثبات بازارها، برای فعالان اقتصادی، دارای اهمیت دو چندانی است. بنابراین فرصت پیش آمده برای سیاستگذار ارزی، می‌تواند شرایطی را مهیا کند که بتواند با هدف‌گذاری جدید، بازار را شفاف‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر از گذشته کند.
نبض بازار تند می‌زند
افت نرخ شاخص ارزی در نخستین روز کاری هفته شدت بیشتری به خود گرفت و فعالان بازار تهران در این روز شاهد بازگشت نرخ دلار آمریکا به سطوح قیمتی کانال 45 هزار تومانی بودند. در بازار فردایی دلار نیز قیمت 44 هزار تومانی در معاملات مشاهده شد. پمپاژ اخبار مثبت در زمینه روابط سیاسی با کشورهای همسایه، گشایش‌های ارزی و تسهیل فرآیند ارزآوری به کشور را می‌توان از جمله دلایل تغییر سمت و سوی انتظارات معامله‌گران بازار در روز‌های اخیر بازار دانست. اما به عقده تحلیلگران ارزی انتشار خبر توافق ایران و عربستان در ساعات عصرگاهی روز جمعه را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین سوخت ترن کاهشی دلار دانست. به عقیده تحلیلگران این امر علاوه بر کاهش احتمالات موجود نسبت به ایجاد مناقشه با کشورهای خارجی می‌تواند فرآیند تامین ارز کشور را نیز تقویت کند که این امر به کاهش نرخ ارز منجر خواهد شد. در نهایت قیمت هر برگ اسکناس دلار در معاملات غیررسمی روز گذشته با کاهش قیمت چشمگیر 4 هزار و 400 تومانی نسبت به نرخ روز‌های پایانی هفته گذشته به رقم 45هزار و 600 تومان رسید. این در حالی است که روند کاهشی قیمت‌ها در معاملات بازار سکه و طلا نیز مانند بازار ارز شیب تندی داشت. هر قطعه سکه طلا طرح جدید در پایان معاملات روز گذشته با کاهش قیمت 2 میلیون و 800 هزار تومانی نسبت به نرخ روز پیشین به رقم 23 میلیون و 900 هزار تومان رسید.
اخبار مثبت؛ مسیریاب معامله‌گران
در حالی که بازار دلار و سکه به نوعی به عنوان پیش‌نگر سایر بازارها عمل می‌کند، دومینوی اخبار مثبت از توافق‌ها باعث شده دلار روند نزولی را ادامه دهد. حتی این احتمال وجود دارد که بازار دلار و سکه با یک خبر سورپرایزی دیگر نیز همراه شود. در هفته دوم اسفند ماه بود که رافائل گروسی، مدیر آژانس بین‌المللی انرژی در سفر خود به ایران از افزایش سطح همکاری‌های ایران و آژانس خبر داد و سبب بازگشت نرخ دلار از قله تاریخی خود شد. پس از آن نشست شورای حکام نیز بدون صدور قطعنامه جدید علیه ایران برگزار شد تا انتظارات فعالان بازار دستخوش تغییر شود. اما شوک کاهشی اصلی وارد شده به نرخ ارز را می‌توان خبر انعقاد قرارداد و تفاهم‌نامه میان ایران و عربستان در روز جمعه 19 اسفند دانست. احتمالات نسبت به وقوع مناقشات میان کشورهای یک منطقه با افزایش سطح نا‌اطمینانی‌ها در بازار می‌تواند زمینه‌ساز افزایش تمایل افراد نسبت به انتقال دارایی‌های خود به بازار‌هایی مانند ارز و طلا شود. انعقاد توافق با کشورهای حوزه خلیج فارس با توجه به پررنگ شدن حضور چین در میان این کشور‌ها می‌تواند حاوی سیگنال‌هایی از افزایش سطح امنیت اقتصادی- سیاسی منطقه بوده و در نتیجه آن کاهش انتظارات تورمی در بازار را به ارمغان بیاورد. از سوی دیگر بهبود روابط خارجی می‌تواند ارزآوری بیشتری را برای کشور به همراه داشته باشد که این امر نیز با افزایش سطح ذخایر ارزی در نهایت سبب تقویت بازوی عرضه در بازار و کاهش نرخ‌ها خواهد شد. در همین راستا برخی از فعالان اقتصادی با اشاره به سهولت عرضه درهم پس از گشایش در روابط بانکی با کشورهای حوزه خلیج فارس از احتمال ریزش قیمت‌های چشمگیر‌تر در بازار این ارز سخن گفتند که با توجه به نرخ برابری ثابت دلار و درهم این امر می‌تواند اثر خود بر بازار اسکناس آمریکایی را نیز به نمایش بگذارد. از جمله دیگر اخبار قابل توجه بازار ارز در روز‌های اخیر می‌توان به سخنان حمید حسینی، عضو هیات‌مدیره اتاق مشترک ایران و عراق، اشاره کرد. حسینی در آخرین اظهارنظر خود در رابطه با منابع بلوکه شده ارزی کشور در عراق ضمن اشاره به بدهی 10 میلیارد دلاری این کشور به ایران از آغاز فرآیند آزاد‌سازی 500 میلیون دلار از مبلغ مذکور سخن گفت. در نهایت پمپاژ اخبار مثبت در بازار روز گذشته منجر به افت 4400تومانی نرخ اسکناس دلار در معاملات غیر رسمی بازار تهران شد. گفتنی است که آخرین حضور نرخ شاخص ارزی در محدوده کانال قیمتی 45 هزار تومانی به روز‌های میانی دهه سوم بهمن ماه باز می‌گردد.
انتقال شوک کاهشی به بازار سکه
روز گذشته همزمان با افت نرخ‌ها در معاملات ارزی، تابلو‌ها در بازار سکه و طلا نیز قرمز شد. اما طبق انتظار، این ریزش‌ها نرخ سکه طلای طرح جدید را بیشتر از دیگر اعضای خانواده سکه تحت تاثیر قرارداد، به‌صورتی که هر قطعه از این فلز گران‌بها با حدود 2 میلیون و 800 هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز‌های پایانی هفته پیش به رقم 23 میلیون و 900 هزار تومان رسید. گفتنی است که نرخ هر گرم طلای 18 عیار نیز در روز گذشته با افت چشمگیر 230 هزار تومانی در سطح قیمتی 2 میلیون و 66 هزار تومانی معامله شد.
