هزاران مایل دورتر از شهرهایی که روسیه در اوکراین بمباران میکند، چین در حال مطالعه جنگ است. در یک مبارزه غیرمستقیم بین دو ابرقدرت در سوی دیگر جهان، پکن منبعی از درسهای ارزشمند درباره سلاحها، قدرت سربازان، اطلاعات و بازدارندگی میبیند که میتواند به این کشور کمک کند تا برای جنگهای احتمالی خودش آماده شود.
«کریس باکلی» در گزارش اول آوریل برای نیویورکتایمز نوشت: بهویژه، تحلیلگران نظامی چین، مبارزه برای نوآوریها و تاکتیکهایی را که میتواند به درگیری احتمالی بر سر تایوان (دموکراسی جزیرهای که پکن میخواهد در خود ادغام کند و ایالاتمتحده هم گهگاه متعهد به دفاع از آن شده است) کمک کند موشکافی کردهاند. چینیها میگویند که جنگ یک «آزمونگاه» است که به چین فرصت میدهد تا از موفقیتها و شکستهای هر دو طرف درس بگیرد. نیویورکتایمز نزدیک به 100مقاله تحقیقاتی چینی و مقالات رسانهای را که ارزیابیهایی از جنگ توسط تحلیلگران نظامی و بخش تسلیحات چین ارائه میکنند، بررسی کرد. در اینجا به برخی از آنچه آنها پوشش دادهاند، اشاره شده است:
1- با توجه به توسعه موشکهای مافوق صوت چین که میتوانند در پرواز بسیار قابل مانور باشند، آنها نحوه استفاده روسیه از این سلاحها را برای انهدام یک پناهگاه مهمات، یک انبار سوخت و سایر اهداف مورد تجزیهوتحلیل قرار دادهاند.
2- آنها بررسی کردهاند که چگونه سربازان اوکراینی از ارتباطات ماهوارهای استارلینک برای هماهنگ کردن حملات و دور زدن تلاشهای روسیه برای بستن ارتباطات آنها استفاده میکنند و هشدار دادهاند که چین باید سریعا یک سیستم ماهوارهای مشابه در مدار پایین ایجاد کند و راههایی برای زمینگیر کردن رقبا ابداع کند.
3- آنها استدلال کردهاند که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه با به صدا درآوردن سلاحهای هستهای، قدرتهای غربی را از مداخله مستقیم در اوکراین بازداشت؛ دیدگاهی که میتواند توسعه برنامه تسلیحات هستهای چین را تشویق کند.
سرلشکر «منگ شیانگ کینگ»، استاد دانشگاه دفاع ملی پکن، در ماه ژانویه در روزنامه «گوانگمینگ دیلی» نوشت: اوکراین «درکی جدید از یک جنگ جهانی احتمالی آینده» ارائه کرده است. وی همچنین نوشت: «استراتژی بازدارندگی هستهای روسیه قطعا در تضمین اینکه ناتو تحت رهبری ایالاتمتحده جرات ورود مستقیم به جنگ را نداشته باشد، نقش داشته است.» مقامهای پنتاگون گفتهاند که حمله آشفته روسیه بهعنوان یک هشدار جدی برای چین در برابر خطر جنگ بر سر تایوان است که در حدود 100مایلی ساحل این کشور قرار دارد. نیروهای روسی با کمبود تسلیحات و مهمات و شکست اطلاعاتی دست به گریبانند که منجر به توقف پیشرویها و تلفات سنگین سربازان شده است. برخی از تحلیلگران چینی در دیدگاه خود درباره چگونگی شکست روسیه صراحت به خرج دادهاند. در مقالهای در مجلهای که توسط آژانس توسعه فناوری نظامی بزرگ چین منتشر شده، آمده است: «کاستیهایی که در تامین و تدارکات ارتش روسیه آشکارشده باید برای ما مورد توجه قرار گیرد.» در این بیانیه آمده است که چین باید برای چالشهای مشابه «زمانی که گذرگاههای دریایی آینده، تصرف جزایر و سایر عملیاتهای پرخطر را در نظر میگیریم» - اشاره ضمنی به تصرف تایوان - آماده شود. کارشناسان خارجی که ارتش آزادیبخش خلق را مطالعه میکنند، میگویند: هرچند در نهایت، مطالعه اشتباهات روسیه ممکن است این باور چین را تقویت کند که میتواند در یک درگیری احتمالی پیروز شود. بودجه نظامی رسمی 225میلیارد دلاری چین تقریبا سه برابر روسیه است و ظرفیت عظیم تولیدی و فناوری چین به این معنی است که میتواند پهپادهای پیشرفته و سایر سلاحهایی را که نیروهای روسی فاقد آن هستند، تولید کند.
«جوئل واتنو» پژوهشگر ارشد دانشگاه دفاع ملی در واشنگتن که درباره نحوه آموختن ارتش آزادیبخش خلق از جنگ اوکراین مطالعه کرده است، میگوید: «آنها سعی خواهند کرد این درسها را در تمرینات، آموزش و تحصیل افسران و دکترین خود بگنجانند که در حال حاضر در حال بازنگری است. این زنگ هشداری بود که ممکن است در تمرینات میدانی و روی کاغذ همهچیز آسان به نظر برسد، اما وقتی با دشمن روبهرو میشوید، همهچیز خیلی سریع به هم میریزد.» از زمانی که «دنگ شیائوپینگ» نیروهایش را به کشور همسایه ویتنام فرستاد، چین 40سال است که جنگ بزرگی انجام نداده و دانشمندان نظامی این کشور با جدیت خاصی درگیریهای کشورهای دیگر را مطالعه میکنند. جنگ در اوکراین بهویژه برای چین مهم است؛ زیرا شامل یک رقابت غیرمستقیم است که روسیه- شریک نزدیک پکن- در برابر ایالاتمتحده و متحدانش که از نیروهای اوکراینی حمایت میکنند، قرار میگیرد.
«لایل جی.گلدشتاین»، کارشناس «اولویتهای دفاعی» که یک اندیشکده در واشنگتن است در حال مطالعه ارزیابیهای چین از جنگ است، میگوید: «چین به این جنگ نزدیک است؛ بهگونهایکه درباره جنگهای عراق یا حتی افغانستان صدق نمیکرد. جنگ در اوکراین باعث شده است آنها خود را جای روسیه و کموبیش در جنگ با آمریکا ببینند.» برخی از کارشناسان چینی گفتهاند که مشکلات روسیه برای به خدمت گرفتن نیروهای کافی پیادهنظام نشان میدهد که چین باید نیروهای زمینی خود را قوی و بزرگ نگه دارد، حتی اگر نیروهای دریایی و هوایی را گسترش دهد.
«وو داهویی»، محقق سابق نظامی که اکنون در دانشگاه تسینگهوا در پکن حضور دارد، امسال نوشت: تجربه روسیه نشان داد که «یک قدرت بزرگ باید نیروی زمینی را در مقیاس معقول حفظ کند، در غیر اینصورت مزیت خود را در میدان نبرد از دست خواهد داد.» شکست روسیه در تامین اطلاعات سریع و قابلاعتماد نیروهای خود درباره تحرکات اوکراین، تحلیلگران چینی را نیز بر آن داشته است تا از نیروهای ارتش آزادیبخش خلق بخواهند تا نحوه استفاده بهتر از هواپیماهای بدون سرنشین، ارتباطات و ماهوارهها را در جنگ بیاموزند.
«بانی لین» مدیر پروژه قدرت چین در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن میگوید: «روسیه نتوانست عملیاتهای مختلف را افزایش دهد، تا حدی بهدلیل عدم هماهنگی و اشتراک اطلاعاتی. چین ممکن است اکنون سعی کند در تمریناتی شرکت کند که مقیاس بسیار بزرگتری از پیچیدگی دارند.» بهطور گستردهتر، بهنظر میرسد مشکلات روسیه در اوکراین دیدگاههای رسمی چین را سختتر کرده است که پکن مانند مسکو، کانون کارزار «جنگ هیبریدی» به رهبری ایالاتمتحده است که شامل تحریمهای اقتصادی، ممنوعیتهای فناوری، کمپینهای اطلاعاتی و حملات سایبری است. «گائو یون» پژوهشگر آکادمی علوم نظامی چین که یکی از موسسات برجستهای است که در این زمینه فعالیت میکند، در روزنامه اصلی ارتش آزادیبخش خلق نوشت: «ایالاتمتحده و غرب از این درگیری استفاده کردهاند تا در نفی کامل سیاسی، سرکوب دیپلماتیک همهجانبه و انزوای کامل فرهنگی روسیه شرکت کنند.
علاوه بر درگیریهای شدید خون و آتش در میدانهای جنگ، نبرد در حوزهی اطلاعات و برداشتها نیز به همان اندازه شدید است.» با افزایش موفقیتهای اوکراین، تحلیلگران نظامی چین بر تجهیزات و اطلاعاتی که کشورهای ناتو برای کمک به مبارزه با نیروهای روسیه در اختیار اوکراین قرار دادهاند، تمرکز کردهاند. گلدشتاین که در دانشگاه براون نیز تدریس میکند، میگوید که چین بهاحتمالزیاد هزاران موشک استینگر، جاولین و دیگر موشکهایی را که اوکراین به دست آورده، زیر نظر داشته است و بررسی میکند که با افزایش ذخایر تایوان چه اتفاقی میافتد. او گفت: «من معتقدم که چینیها همه اینها را با دقت تماشا میکنند و اعداد را جمع کرده و محاسبه میکنند.»