نماگر اصلی تالار شیشه‌ای بالاخره پس از 31 ماه توانست سطح تاریخی 2میلیون و 103هزار‌واحدی را که در روز 20 مرداد سال99 موفق به‌ثبت آن شده‌بود را پس‌بگیرد. بعد از شکسته‌‌‌‌‌‌‌شدن این سقف تاریخی شاهد واکنش سهامداران به این موضوع بودیم و گروهی از سرمایهگذاران با توجه به بازدهی‌‌‌‌‌‌‌های کسب‌‌‌‌‌‌‌شده در روند صعودی اخیر اقدام به شناسایی سود در نمادهای مختلف کردند که این موضوع از شتاب رشد شاخص‌کل کاست و سبب تغییر روند در نماگرهای بازار شد و تا پایان ساعات معاملاتی شاهد کاسته‌‌‌‌‌‌‌شدن از ارتفاع شاخص‌های بازار بودیم.
آمار معاملاتی
شاخص‌کل بورس تهران در روز سه‌‌‌‌‌‌‌شنبه با رشد 40/ 1درصدی، به سطح بی‌‌‌‌‌‌‌سابقه 2میلیون و 119هزار واحد رسید. همچنین در روزی که گذشت نماگر هم‌‌‌‌‌‌‌وزن با رشد 11/ 1درصد و شاخص‌کل فرابورس نیز با جهش 12/ 1درصدی همراه شد. در جریان دادوستدهای دیروز شاهد خروج پول 290میلیارد‌تومانی حقیقی‌‌‌‌‌‌‌ها از بازار سهام بودیم تا برای دومین روز متوالی شاهد تغییر مالکیت از پورتفوی حقیقی‌‌‌‌‌‌‌ها به سبد حقوقی‌‌‌‌‌‌‌های بازار باشیم. ارزش معاملات خرد بازار نیز به رقم 8هزار و 670میلیارد‌تومان رسید.
محرک‌های رسیدن به قله تاریخی
معمولا قله‌‌‌‌‌‌‌ها و سقف‌های تاریخی ثبت‌‌‌‌‌‌‌شده در بازارهای مالی، محدوده‌‌‌‌‌‌‌های مهم و حساسی هستند که برای سال‌ها در اذهان سرمایهگذاران باقی می‌‌‌‌‌‌‌مانند و برای فتح مجدد این سطوح نیازمند تغییر و تقویت متغیرهای کلان تاثیرگذار بر آن بازار خاص هستیم. شاخص‌کل بورس تهران نیز بالاخره پس از تجربه کش‌‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌‌قوس‌های فراوان و فراز و فرودهای متوالی پس از 31 ماه توانست سطح تاریخی 2میلیون و 100هزار‌واحدی را پس‌بگیرد، اما سوالی که ممکن است در این اثنا به ذهن مخاطب متبادر شود این است که در ماه‌های اخیر چه محرک‌‌‌‌‌‌‌ها و کاتالیزورهایی سبب شدند تا بازار سهام بعد از ماه‌ها این محدوده تاریخی را مجددا فتح کند. در پاسخ به سوال فوق می‌توان عوامل مختلفی را ذکر کرد، اما مهم‌ترین عاملی که مجددا تب خرید سهام در تالار شیشه‌ای را داغ کرد رشد قیمت دلار در بازار غیررسمی بود که افسار جریان تقاضا را روانه بورس تهران کرد. با توجه به اینکه سایر بازارهای موازی بورس به‌سرعت خود را با قیمت دلار و تورم عمومی جامعه همگام کرده بودند، بورس تنها بازاری بود که دچار نوعی جاماندگی نسبت به سایر بازارهای موازی شده‌بود و قیمت‌های بازار سهام عقب‌‌‌‌‌‌‌ماندگی محسوسی نسبت به قیمت دلار و تورم سالانه مخابره می‌کردند. بارها در گزارش‌های دو ماه پایانی سال‌گذشته در گزارش‌های «دنیای‌اقتصاد» به مساله جاماندگی قیمتی در بازار سهام اشاره شد و حتی گزارش بررسی عملکرد سالانه بورس تهران در سال1401 با عنوان دومین سال جاماندگی بورس از بازارها نامگذاری شد.
همه این عوامل راوی این نکته بود که اگر بازار سهام از قیدوبند ریسک‌های پیرامونی نهاد قانون‌گذار رها شود، به‌سرعت در راستای جبران این عقب‌‌‌‌‌‌‌ماندگی تلاش خواهد کرد. در چنین شرایطی که دلار در بازار غیررسمی رشد 80 درصدی را از ابتدای آبان تا ابتدای بهمن به‌ثبت رساند، قله‌‌‌‌‌‌‌های تاریخی برای سرمایهگذاران، اهمیت کمتری پیدا کرد و معامله‌گران به سقف‌های تاریخی به دید ارقام اسمی نگاه‌کردند. درنظرسنجی پایان سال «دنیای‌اقتصاد» نیز که در روز 27اسفند سال‌گذشته منتشر شد، کارشناسان بازار سرمایه معتقد بودند که در سال1402 بازار سهام در قیاس با سایر بازارهای موازی عملکرد بهتری خواهد داشت. افزون بر این در گزارش یادشده ذکر شد که در سال‌جاری مهم‌ترین محرک بازار سهام تغییر ات نرخ دلار خواهد بود. البته شایان ذکر است که مقطع فعلی با سال99 تفاوت‌‌‌‌‌‌‌های بنیادینی دارد. زمانی‌که بازار در سال99 سقف 2میلیون و 100هزار‌واحدی را ثبت کرد، دلار در کانال 21هزار‌تومان قرار داشت، درحالی‌که اکنون بازار با دلاری که در کانال 50هزار‌تومان در حال نوسان است به این سطح رسیده‌است. نسبت قیمت به درآمد گذشته‌‌‌‌‌‌‌نگر بازار سهام نیز در سال99 ارقام عجیب و غریبی را تجربه می‌کرد، درحالی‌که این پارامتر آماری که می‌توان از آن به‌عنوان معیاری برای برای سنجش حباب در کلیت بازار سهام استفاده کرد، در حال‌حاضر ارقام منطقی را مخابره می‌کند.
تجربه اولین سقفشکنی از سال96
در اواسط دی ماه سال92 شاخص‌کل بورس تهران به میانه‌‌‌‌‌‌‌های کانال 89هزار‌واحدی رسید. رشد بازار سرمایه در این سال‌که با تاخیر به جهش ارزی سال91 واکنش نشان داده بود رخ‌داد و نماگر اصلی بازار سهام در این سال‌نهایتا در کانال 79هزار‌واحدی و با ثبت بازدهی 108درصدی به‌کار خود پایان داد. بازار سهام تا اواسط دی‌ماه با جهش‌‌‌‌‌‌‌های فوق‌‌‌‌‌‌‌العاده‌‌‌‌‌‌‌ای همراه شد و پس از آن بازار وارد مدار نزولی شد. پس از تجربه سقف 89هزار‌واحدی در نیمه دی ماه سال92، بازار سهام در 3 سال‌معاملاتی متوالی در بازپس‌‌‌‌‌‌‌گیری این قله ناکام بود. شاخص بورس در سال93، افت 21درصدی را ثبت کرد. بازار در سال94 با رشد 28درصدی همراه شد و سال95 را نیز با افت اندک 4درصدی به اتمام رساند. نهایتا در آذر سال96 شاخص‌کل بورس تهران توانست بعد از 47 ماه قله تاریخی قبلی تجربه‌‌‌‌‌‌‌شده در دی 92 را مجددا فتح کند. عواملی مانند فروکش‌‌‌‌‌‌‌کردن انتظارات تورمی به دلیل توافق برجام و بالابودن نرخ سپرده‌‌‌‌‌‌‌های بانکی در آن مقطع ازعواملی بودند که سبب شدند جریان تقاضا از صحنه بورس تهران دوری گزیند.
در مرداد سال99 نیز شاخص‌کل بورس تهران در جریان کانالشکنیهای متوالی موفق شد به ابرکانال تاریخی 2میلیون‌واحدی برسد. این شاخص در روز 19مرداد سطح تاریخی 2میلیون و 78هزار‌واحدی را ثبت کرد و در روز 20مرداد نیز تا سطح 2میلیون و 103هزار‌واحدی پیشروی کرد، اما فشار فروش در آن روز سبب عقبنشینی قیمت‌ها شد و شاخص در آن روز در سطح 2میلیون و 65هزار واحد کار خود را به اتمام رساند. با توجه به اینکه رشد حبابی بازار در آن مقطع نوعی بیش‌‌‌‌‌‌‌واکنشی به انتظارات تورمی موجود در آن مقطع بود، از این روز ریزش تاریخی شاخص‌کل بورس تهران آغاز شد و در سال99 شاهد عقبنشینی شاخص‌کل تا محدوده یک‌میلیون و 135هزار واحد در اواسط بهمن ماه بودیم که 46درصد پایین‌تر از سقف تاریخی تجربه‌‌‌‌‌‌‌شده شاخص‌کل در 20مرداد بود.
شاخص‌کل در سال1400 هیچ‌گاه نتوانست از کانال یک‌میلیون و 600هزار‌واحدی عبور کند. در ماه پایانی سال1401 اما بورس تهران عزم خود را برای بازپس‌‌‌‌‌‌‌گیری کانال‌های پیش‌رو جزم کرد و شاهد کانالشکنیهای متوالی شاخص‌کل بورس بودیم. شاخص‌کل سرانجام سال1401 را در محدوده یک‌میلیون و 960هزار‌واحدی به اتمام رساند تا خود را نزدیک‌تر از هر زمانی به فتح قله تاریخی ببیند. روند خوب شکل‌گرفته در اسفند سال1401 در سال‌جدید نیز تداوم یافت تا نهایتا شاخص‌کل بورس تهران در روز گذشته و پس از 31 ماه بتواند این محدوده مهم و روانی را فتح کند. نکته قابل‌توجه در مقطع فعلی این است که این‌بار مدت زمان لازم برای دستیابی مجدد به یک قله تاریخی نسبت به آذر سال96 زمان کمتری بود. همچنین در سالی که گذشت شاخص‌کل هم‌‌‌‌‌‌‌وزن و شاخص‌کل فرابورس نیز موفق شدند سقف‌های تاریخی خود را جا‌‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌‌جا کنند تا اکنون هر سه شاخص اصلی بازار سهام در تاریخی‌‌‌‌‌‌‌ترین مقادیر خود قرار داشته باشند.
