عصر ایران - با حذف اسید آمینه های خاص از رژیم غذایی موش های مبتلا به نوع کشنده سرطان مغز به نام گلیوبلاستوما (Glioblastoma)، پژوهشگران دریافتند که سلول های مخرب از طریق فرایندی به نام فروپتوز (Ferroptosis) نابود می شوند.
افزون بر این، موش هایی که رژیم غذایی محدود شده را دنبال کردند، بیشتر پذیرای داروهایی بودند که همان نوع مرگ سلول های سرطانی را تحریک می کند. این نتایج، یک منبع بالقوه برای پژوهش های بیشتر به منظور مبارزه با سرطان در انسان ها را شکل داده است.
مرگ سلولی در بدن ما بخشی طبیعی از عملکرد بدن محسوب می شود. به طور معمول، طی فرایندی به نام آپوپتوز (Apoptosis)، سلول هایی که غیرطبیعی هستند یا دیگر نیازی به آنها نیست، از بین می روند و دوباره جذب می شوند. اما این فرآیند می تواند در سلول های سرطانی مسدود شود، از این رو، بدن شرایط سخت‌تری برای خلاص شدن از آنها را تجربه خواهد کرد که امکان تکثیر و در معرض خطر قرار گرفتن سلامت انسان را فراهم می کند.
فروپتوز نوع دیگری از مرگ سلولی است که نسبتا به تازگی کشف شده و ماده معدنی آهن نقشی کلیدی در آن ایفا می کند. فعال شدن این فرایند قبلا با روشی برای مبارزه با سرطان پیوند خورده بود.
مرگ سلول های گلیوبلاستوما با حذف اسید آمینه های سیستئین و متیونین از رژیم غذایی
در مطالعه ای جدید، تیمی پژوهشی از دانشکده پزشکی دانشگاه کارولینای شمالی و دانشگاه کلمبیا کشف کردند که فروپتوز می تواند به طور خاص برای نابودی سلول های دخیل در شکل‌گیری گلیوبلاستوما وارد عمل شود.
این یافته قابل توجه است زیرا گلیوبلاستوما دارای نرخ مرگ و میر 100 درصدی بدون هیچ درمان شناخته شده است. همچنین، گلیوبلاستوما نوعی سرطان با سرعت پیشرفت زیاد است و متوسط دوره بقای افراد مبتلا به آن فقط 16 ماه است.
تیم پژوهشی در مطالعه خود یک رژیم غذایی که در آن مصرف سیستئین و متیونین، دو اسید آمینه گوگردی، محدود شده بود را برای موش ها در نظر گرفتند. محدودیت مصرف این دو اسید آمینه قبلا نشان داده بود که با فروپتوز و مرگ سلول های سرطانی در سرطان ریه و سرطان پانکراس و همچنین سارکوما مرتبط است.
پژوهشگران نه تنها دریافتند که این رژیم غذایی احتمال مرگ سلول های گلیوبلاستوما از طریق فروپتوز را افزایش می دهد، بلکه آنها به این نکته اشاره داشتند که سلول ها بیشتر در معرض داروهای شیمی درمانی قرار می گیرند، به این معنی که می توان دوزهای کمتر برای داروها در نظر گرفت.
تمام موش هایی که رژیم غذایی ویژه را دنبال می کردند، بهبود دوره های بقای خود نسبت به گروه کنترل را تجربه کردند. موش هایی که ترکیب رژیم غذایی و شیمی درمانی را دنبال می کردند نیز بهترین عملکرد را داشتند.
سیستئین در غلات کامل، گوشت گاو، تخم مرغ و ماکیان به میزان زیاد وجود دارد، در شرایطی که از منابع غذایی اصلی متیونین می توان به آجیل برزیلی، ماهی، گوشت خوک و همچنین گوشت گاو، تخم مرغ و ماکیان اشاره کرد.
مشخص نیست که بیماران انسانی مبتلا به گلیوبلاستوما نیز به واسطه دنبال کردن یک رژیم غذایی با محتوای محدود شده این اسید آمینه ها نتایجی به خوبی آنچه در موش ها رخ داد را شاهد باشند، اما پژوهشگران قصد دارند این مساله را بررسی کنند.
به گفته دکتر دومینیک هیگینز، پژوهشگر ارشد این مطالعه، اکنون باید روشی برای حذف این اجزا (سیستئین و متیونین) از رژیم غذایی پیدا کنیم، در شرایطی که خللی در تامین انرژی مورد نیاز بیمار، به ویژه یک بیمار مبتلا به سرطان که نیازهای متفاوتی نسبت به یک بیمار معمولی دارد، وارد نشود.
هیگینز و همکارانش در حال طراحی مطالعه ای هستند که در آن بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما پیش از انجام عمل جراحی برداشتن تومور یک رژیم غذایی محدود شده را دنبال کنند. پس از عمل جراحی، پژوهشگران تومورها را آنالیز خواهند کرد تا تاثیر رژیم غذایی بر آن بررسی شود.
این مطالعه در نشریه Nature Communications منتشر شده است.
