عربستان سعودی یکی از کشورهایی است که در آن مهاجرت، بخش مهمی از جمعیت را تشکیل می‌دهد. در سال 2020، تعداد بیش از 12 میلیون مهاجر در عربستان سعودی زندگی می‌کردند که بیشتر آنها از پاکستان، هند و بنگلادش مهاجرت کرده بودند.
اما مهاجران در عربستان سعودی با بسیاری از مشکلات مواجه هستند. برخی از مهمترین مشکلاتی که مهاجران در این کشور با آن روبرو هستند، شامل عدم دسترسی به خدمات بهداشتی، شرایط زندگی نااهلی، عدم دسترسی به آموزش و محدودیت‌های در حقوق کارگری است. همچنین مهاجران در این کشور به دلیل نبود قوانین کار و پولداری دولتی، به‌روی مشکلاتی مانند خشونت نژادی، سوءاستفاده جنسی و کار کودکان برمی‌خورند.
در این قسمت، به بررسی شرایط مهاجران در عربستان سعودی خواهیم پرداخت.
3. عربستان سعودی:
جمعیت مهاجر
بر اساس آمار سازمان ملل متحد، تعداد مهاجران در عربستان سعودی در سال 2022 حدود 13.5 میلیون نفر بوده که شامل 38.6٪ جمعیت کشور است. از این تعداد، بیشترین مهاجران عربستان سعودی از کشورهای پاکستان، بنگلادش، هند و فلیپین هستند. همچنین، تعداد زیادی از مهاجران عربستان سعودی از کشورهای عربی همچون مصر، سوریه، لبنان، یمن و اردن هستند.
تعداد مهاجران قانونی در عربستان سعودی به تدریج افزایش یافته است. در سال 2020، تعداد مهاجران قانونی در این کشور حدود 9 میلیون نفر بوده است که شامل کارمندان، متخصصان، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران است. با توجه به تعداد زیادی از شرکت‌های خارجی و پروژه‌های بزرگ در عربستان سعودی، تقاضای برای متخصصان و کارمندان ماهر در این کشور افزایش یافته است.
از سوی دیگر، تعداد زیادی از مهاجران غیرقانونی نیز در عربستان سعودی وجود دارد که بسیاری از آنها به دنبال فرصت‌های شغلی و بهبود شرایط زندگی هستند. با این حال، ورود غیرقانونی به عربستان سعودی با مجازات قانونی همراه است و برای مهاجرین غیرقانونی به شدت توصیه می‌شود که در صورت تمایل به مهاجرت، به شیوه‌های قانونی پیش بروند.
وضعیت کار
وضعیت کار برای مهاجران در عربستان سعودی به دلیل وابستگی این کشور به صنعت نفت و غیره، تحت تأثیر قرار گرفته است. با این حال، با توجه به رشد سریع صنایع مختلف در این کشور، فرصت‌های شغلی وجود دارد که برای مهاجران هم قابل دسترسی است.
به طور کلی، مهاجرین قانونی در عربستان سعودی برای کار در زمینه‌هایی مانند صنایع ساختمانی، نفت و گاز، خدمات درمانی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، حمل و نقل، تجارت، مالی و حقوقی، بهداشت و سلامت، آموزش و پژوهش، گردشگری و خدمات مشتریان کار می‌کنند.
در حالی که بسیاری از مهاجرین در زمینه‌های پایین‌تر شغلی فعالیت می‌کنند، اما با توجه به توسعه و رشد اقتصادی عربستان سعودی، فرصت‌های شغلی برای مهاجران در زمینه‌های پیشرفته تر نیز افزایش یافته است.
به طور کلی، دولت عربستان سعودی برای جذب مهاجران با تخصص‌های مختلف برنامه‌هایی را اجرا می‌کند و پرونده‌های مهاجرین را برای استخدام در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف بررسی می‌کند. با این حال، برای به دست آوردن شغلی خوب و مناسب، داشتن مدارک و تخصص‌های مورد نیاز از اهمیت بالایی برخوردار است.
وضعیت قانونی مهاجران
وضعیت قانونی مهاجران در عربستان سعودی به دو دسته تقسیم می‌شود: مهاجران قانونی و غیرقانونی.
مهاجرین قانونی در عربستان سعودی باید دارای مجوز اقامت باشند و این مجوز با توجه به نوع کاری که در این کشور انجام می‌دهند و مدت زمانی که در این کشور می‌مانند، به آنها صادر می‌شود. همچنین، برای ورود به عربستان سعودی باید به دارایی و درآمد قابل قبولی برای تأمین هزینه‌های زندگی و هزینه‌های ترحیم باشند.
مهاجران غیرقانونی در عربستان سعودی به طور غیرقانونی و بدون مجوز ورود و اقامت در این کشور حضور دارند. با توجه به قوانین و مقررات جاری، حضور مهاجران غیرقانونی در عربستان سعودی باعث تأثیرات منفی بر اقتصاد و اجتماع این کشور شده است.
در سال 2019، دولت عربستان سعودی برنامه عفو عمومی برای مهاجرین غیرقانونی اعلام کرد، که برای تمدید مجوز اقامت، انتقال به شغل‌های قانونی و یا بازگشت به کشور خودشان، فرصت را فراهم می‌کرد. این برنامه عفو به دلیل شیوع ویروس کرونا در سال 2020 تمدید شد. با این حال، در صورت عدم رعایت قوانین و مقررات، مهاجران غیرقانونی با تبعات حقوقی و قانونی مواجه خواهند شد.
فرهنگ
عربستان سعودی یک کشور با فرهنگ و تمدن اسلامی قوی است و بیشتر ارزش‌ها و تمدن آن با توجه به اسلام شکل گرفته است. به همین دلیل، مهاجران باید احترام و توجه لازم را به ارزش‌ها و معمولات فرهنگی این کشور داشته باشند. مهاجران نیز باید برای احترام به این فرهنگ و معمولات، آنها را بررسی کنند و به آنها عمل کنند.
به عنوان مثال، در عربستان سعودی، احترام به قانون شریعت اسلامی، هویت مذهبی و فرهنگی، احترام به سنت‌های مذهبی و فرهنگی و رعایت اخلاق عمومی مهم است. در عین حال، به دلیل وجود جامعه‌ای چند فرهنگی در عربستان سعودی، زندگی و مردمان آن به روشنی گوناگون است. برای مهاجران که قصد زندگی در عربستان سعودی را دارند، توصیه می‌شود که قبل از سفر و ورود به این کشور، با فرهنگ و زندگی مردم آن کشور آشنا شوند تا بتوانند با موفقیت در این کشور زندگی کنند.
در بررسی بعدی به وضعیت مهاجران به کشور روسیه می‌پردازیم.
