اوایل دهه 2020 را باید به عنوان سالهای ناپایدار همراه با هجوم کووید-19، جنگ در اوکراین و بحران جهانی انرژی و تورم که پس از شروع درگیری در اروپای شرقی به یادگار گذاشته، دانست. اکنون که به سال 2023 رسیدهایم، آیا میتوان انتظار داشت که این سال متفاوت از دو سال قبل باشد؟ آیا اکنون که زدن ماسک دیگر در حملونقل عمومی اجباری نیست و مسافران نیازی به نگرانی در مورد الزامات سفر ندارند، به انتهای تونل برون رفت از بحران نزدیکتر شدهایم؟ شرکت تجزیه و تحلیل سفرهای هوایی فورواردکیز (Forwardkeys) در آخرین تحلیلهای خود به بررسی روند سفر در 2023 باتوجه به آنچه از زمان همهگیری گذشته، پرداخته است. بر اساس دادههای این شرکت، بهبود سفر در سال 2022، اگرچه به طور کلی دلگرمکننده بود، اما تحت تأثیر چالشهایی از جمله تشدید تنشهای ژئوپلیتیکی، بحران جهانی انرژی و افزایش تورم در بیشتر اقتصادهای بزرگ جهان قرار گرفت.
این مسائل و عدم قطعیتی که در بازار سفر ایجاد میکنند، به نظر میرسد تا سال 2023 ادامه پیدا کند، با این حال، آخرین دادههای ForwardKeys به آیندهای روشنتر اشاره میکند که به کمک بازگشت چین، ادامه تقاضای سرکوبشده قوی و انعطافپذیری این شرکت بازار گردشگری تحقق خواهد یافت. براین اساس شش مورد از روندها و متغیرهای کلیدی را که باید در سال 2023 به آنها توجه کرد، مورد بررسی قرار داده است. نخست آنکه باید دید بازگشت به سطوح قبل از همهگیری یعنی بازگشت به همان مشکلات قدیمی تحقق خواهد یافت؟ در پی همهگیری کووید-19، بسیاری از مقاصد، به طور کلی، مصممتر از هر زمان دیگری برای جذب تعداد زیادی از گردشگران هستند. بنابراین، ممکن است تعجب کنید که رزروها برای سال 2023 با توجه به تمام صحبتها در مورد رکود اقتصادی و سایر تنشها چگونه بهنظر میرسند.
برخلاف آن، آخرین دادهها نشان میدهد که سفرهای هوایی بینالمللی جهانی بهبود یافته است که میتواند تا پایان نیمه اول سال به 80درصد از حجم سال 2019 برسد. قرار نیست همه مقاصد به سطوح قبل از همهگیری برسند، اما برخی از آنها مطمئنا از اعداد 2019 فراتر خواهند رفت. خاورمیانه قرار است اولین منطقه جهانی باشد که از نظر تعداد بازدیدکنندگان بینالمللی به طور کلی رشد کند، در حالی که در اروپا، مقاصد مدیترانهای به سطوح ورود قبل از همهگیری نزدیک میشوند یا حتی از آنها پیشی میگیرند.
ترجیح مداوم مسافران برای مقصدهای آفتابی و ساحلی وجود دارد، اما مقاصد شهری، خرید و تجاری در حال افزایش هستند. مقاصد پرطرفدار امسال از مزایای آن بهره میبرند و مسافران بیباک به دنبال مقاصدی مانند آلبانی یا اسلوونی هستند. ایسلند، یونان و پرتغال نشان دادهاند که مقاصدی انعطافپذیر در طول همهگیری با توجه به ارتباطات سریع و شفاف در طول بحران هستند. البته اتصال پرواز نیز راه نجاتی برای آنها بود. این مقاصد هنوز نقش مهمی در عملکرد مقصد در سال 2023 دارند. با این حال، این موضوع را باید در نظر داشت که ورود بیشتر همیشه بهتر نیست، و مهم است که مسائل مربوط به گردشگری بیش از حد را به خاطر بسپاریم که بسیاری از مقاصد قبل از ظهور بحران بهداشت جهانی با آن مواجه بودند.
فرصت کلیدی دوم در سال 2023 را باید از این نظر که ظرفیت محدود و اختلالات سفر، مانع از بهبود ناشی از عوامل اقتصادی میشوند، مورد بررسی قرار داد. حتی با بازگشت سطوح رزرو به سطوح نزدیک به سال 2019، عوامل متعددی مانع از بازیابی میشوند. علاوه بر تنشهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی، کمبود مستمر کارکنان و ظرفیت محدود هوایی، توانایی صنعت را برای همگام شدن با تقاضا به چالش میکشد. در زمینه پساکرونا، اتصالات بدون توقف و برنامههای سفر «ساده» پرواز به عوامل تعیینکنندهای برای مسافرانی تبدیل شدهاند که نگران مشکلات ناشی از الزامات مختلف سفر و احتمال اختلال در پرواز هستند. با وجود برداشته شدن محدودیتهای سفر در اکثر مقاصد در سراسر جهان، شاهد ادامه این روند در سال 2023 خواهیم بود.
ظرفیت هوایی نیز یکی از جنبههای حیاتی بازیابی خواهد بود، زیرا تلاش این بخش برای جذب کارکنان کافی برای پاسخگویی به تقاضای سرکوبشده است. تاکنون، تلاشهای این صنعت برای بازگشت به سطح کارکنان قبل از همهگیری، همراه با تنشهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی میتواند به صحنههایی از هرج و مرج در فرودگاههایی مانند آنچه در سال 2022 دیده شد و حتی هزینههای بالاتر تبدیل شود. نکته بعدی آنکه، باید دید روند سفر در آسیا و اقیانوسیه به چه نحو خواهد بود؟ پس از ماهها آمار ناامیدکننده ورودی بینالمللی، در حال حاضر همه چیز بستگی به چند مقصد در منطقه آسیا و اقیانوسیه دارد. بر اساس آخرین دادههای ForwardKeys، تصمیم چین برای کنار گذاشتن سیاست خود در برابر «کووید صفر» باعث افزایش رزرو پروازها شده است. و این همسایگان درون منطقهای در آسیا هستند که بیشترین سود را خواهند برد. بلافاصله پس از اعلام رسمی چین در مورد سهولت کنترل کووید، رزرو پروازهای داخلی افزایش یافت. سانیا گرمترین مقصد با سریعترین نرخ بهبودی است.
نان دای، کارشناس چین ForwardKeys، گفت: از منظر صنعت سفر جهانی، خبر بسیار خوبی برای مقاصد در سراسر جهان است که اکنون شاهد بازگشایی بازار چین هستیم. با این حال، ماهها طول میکشد تا انبوهی از گردشگران چینی به فرودگاههای غربی وارد شوند. این ناشی از آن است که با توجه به اینکه محدودیتهای سفر کووید-19 در سفرهای خروجی از چین اعمال میشود، ظرفیت پروازها محدود است و نرخهای هواپیما نسبتا بالا هستند. از 20 مارس، ظرفیت پرواز برای سفرهای داخلی چین در نیمه اول 2023، حدود 18 درصد کمتر از سال 2019 بود، در حالی که ظرفیت پروازهای بینالمللی 70درصد عقب بود. میانگین نرخ بلیت هواپیما در ژانویه تا فوریه برای پروازهای ورودی به چین 87 درصد بیشتر از سال 2019 بود و برای پروازهای خروجی، کرایهها 85 درصد بیشتر بود.
رزرو پروازهای داخلی چین برای نیمه اول 2023 در حدود 12 درصد کمتر از سطح قبل از همهگیری (2019) است. ما انتظار داریم خطوط هوایی ظرفیت خود را در سه ماه دوم به طور قابل توجهی فعال کنند. آفریقا و خاورمیانه با توجه به مقاصد داخل شورای همکاری خلیج فارس، پیشتاز بهبود هستند. در مقایسه، ظرفیت قاره آمریکا تنها 6 درصد بهبود یافته است، زیرا ایالات متحده مقصد اصلی است و بسیاری از خطوط هوایی ظرفیت خود را به بازار چین بازگرداندهاند. از سوی دیگر، هند انتظار بهبودی کامل را تا پایان سه ماه اول 2023 دارد. اگرچه اندازه هند به عنوان یک بازار خروجی بینالمللی تا حد زیادی به مهاجران مهم جهانی آن نسبت داده میشود، اما باتوجه به اینکه جمعیت طبقه متوسط آن و میزان اوقات فراغت به خارج از کشور در حال رشد است، در نتیجه مسافران از هند در حال افزایش است.
علاوه بر این، در حالی که بازار سفرهای خارجی درون منطقهای هند در 5سال قبل از همهگیری، نسبتا کوچک است، رشد بیشتری (10درصد) نسبت به سایر بازارهای خروجی بزرگ آسیا-اقیانوسیه اعم از بینالمللی و درون منطقهای تجربه کرده است. اکنون که کشور به طور کامل بازگشایی شده است، ForwardKeys انتظار دارد که توسعه آن به عنوان یک بازار خروجی بین منطقهای تسریع شود. متغیر بعدی را باید در مسافران لوکس جستوجو کرد که غیرقابل توقف هستند. این دسته از مسافران تمایل خود را برای هزینه بیشتر برای خدمات و تجارب سفر نشان دادهاند، همانطور که با بهبود سریع کلاسهای کابین ممتاز در سال 2022 منعکس شده است.
این خبر خوبی نه تنها برای خطوط هوایی، بلکه برای مقاصد و مشاغل مرتبط با گردشگری است، زیرا مسافرانی که در کابینهای کلاس ممتاز وارد میشوند احتمالا پول بیشتری را در مکانی که بازدید میکنند خرج میکنند. سرعت رزرو در کلاسهای فرست کلاس، تجاری و پریمیوم بخش عقب مانده سفر را در سال 2022 افزایش داد و این روند در سال 2023 ادامه خواهد یافت. در اروپا و در سراسر دریای کارائیب نیز یک بازار گران قیمت جدید در حال ظهور وجود دارد: «آمریکای لاتین». گردشگران کشورهای آرژانتین، کلمبیا و مکزیک به عنوان بازارهای پریمیوم با سریعترین رشد، در صدر جدول قرار دارند.
ارتباطات و مدیریت بحران بهعنوان متغیر پنجم 2023 همچنان کلیدی است. رزروها به و از استانبول در چند ماه گذشته بهطور مداوم بالاتر از سطح قبل از همهگیری بود. با این حال، با توجه به اتفاقاتی که از 23 ژانویه آغاز شدکه براساس آن، سفارت ایالات متحده به مسافران آمریکایی در مورد «حملات تلافیجویانه احتمالی قریبالوقوع هشدار داد، به طور کلی رزروهای بینالمللی جدید برای سفر به استانبول به زیر سطح 2019 کاهش یافت. با وجود اینکه استانبول صدها مایل از منطقه آسیبدیده فاصله دارد، زمین لرزه غازیانتپ این کاهش را تسریع کرده است. بیش از یک ماه بعد، رزرو برای ترانسفر در فرودگاه استانبول همچنان مقاوم است، اما شهر در تلاش برای جذب بازدیدکنندگان است.
آلمان، بهعنوان یک بازار منبع کلیدی برای ترکیه، از جهت اقامت و حملونقل، بیشترین تاثیر را داشته است، رزرو برای حملونقل در دو هفته پیش از زلزله به رشد 12 درصدی از سطح 2019 رسیده بود، اما اکنون این رشد به منفی 15درصد از سطح 2019 رسیده است. همچنین اقامتها برای دوشب یا بیشتر نشان میدهد که رزروها در دو هفته قبل از زلزله تنها 7درصد کمتر از سطح 2019 بود اما اکنون در پایینترین حد خود رسیده و منفی 47درصد است. اولیویه پونتی، معاون فورواردکیز میگوید: «ارتباطات شفاف در طول بحران همهگیری کلیدی بوده است و باید در هر زمان که فاجعهای رخ میدهد ثابت بماند. ترکیه میتوانست از چنین کاهشی در رزروها، بهویژه در استانبول، جلوگیری کند.»
در نهایت، نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که چشماندازهای سفر که دائما در حال تغییر است به تقویت دادههای تازه نیاز دارد. در برابر چنین پسزمینهای از عدم قطعیت، ارزش هوش سفر بیشتر مورد تاکید قرار میگیرد. با بهبود بسیاری از بازارهای خروجی بزرگ جهان تا سال 2023، مقاصد از معطوف کردن توجه خود به سمت بازارهای مبدا که پتانسیل بالایی از خود نشان میدهند، سود خواهند برد.به عنوان مثال، مقامات گردشگری میتوانند از دادههای قابل اعتماد بلیت استفاده کنند تا مشخص کنند کدام بازارها هنوز به تعداد زیادی از مقاصد رقیب سفر میکنند تا تلاشهای بازاریابی خود را برای جلب بخشی از این تقاضا به مقصد خود متمرکز کنند.
یکی دیگر از استراتژیهای قابل دوام، شناسایی و هدف قرار دادن بازارها و بخشهایی با بازدهی بالاتر است. در واقع، آنهایی که به اقامت طولانیمدت یا خرید خدمات مسافرتی ممتاز تمایل دارند در نتیجه بر گردشگری اقتصادی تاثیر بیشتری میگذارند. تغییرات در چشمانداز سفر با سرعتی زیاد اتفاق میافتد که نیاز به دادههای تازه را تقویت میکند. اولیویر پونتی، معتقد است که «هوش سفر» کلید موفقیت در شرایط نامطلوب بازار فعلی خواهد بود.