در این چارچوب پایگاه المانیتور در گزارشی تحلیلی از چرایی و ابعاد این سفر نوشت: ایالاتمتحده به دنبال این است که عربستان سعودی را در رویکرد جدید واشنگتن برای ادغام خاورمیانه و جنوب آسیا بگنجاند و در این خصوص درباره پروژه‌های ریلی و معدنی بحث خواهد کرد. جک داتون نویسنده گزارش 5 مه- 15 اردیبهشت در المانیتور نوشت: جیک سالیوان، دستیار رئیس‌جمهور و مشاور امنیت ملی آمریکا، روز شنبه در بلندپایه‌ترین سفر یک مقام دولت بایدن از زمان سفر ریاست جمهوری در ژوئیه 2022 و پس از توافق موفقیت‌آمیز چین بین ریاض و تهران در ماه مارس، وارد عربستان سعودی شد. سالیوان با محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، دیدار کرد. این دو در 11 آوریل تلفنی گفت‌وگو کردند و برت مک گورک، هماهنگ‌کننده کاخ سفید برای خاورمیانه و شمال آفریقا، ماه گذشته برای هماهنگی‌های این سفر به دیدار محمد بن‌سلمان رفت. سالیوان در این سفر با مقامات امارات متحده عربی و هند در تلاش برای احیای روابط فرسوده با ریاض و تقویت یکپارچگی منطقهای همراه خواهد شد. سالیوان روز پنج‌شنبه در جریان سخنرانی در موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک گفت که در مورد «زمینه‌های جدید همکاری بین دهلی‌نو و خلیج فارس و همچنین ایالات متحده و بقیه منطقه» بحث خواهد کرد.یک منبع دیپلماتیک به المانیتور گفت: شیخ طحنون بن زاید آل نهیان، مشاور امنیت ملی امارات و رئیس سازمان سرمایه‌گذاری ابوظبی، در گفت‌وگو با سالیوان حضور خواهد داشت. این منبع گفت که آجیت دووا، مشاور امنیت ملی هند نیز در این مذاکرات حضور خواهد داشت.
ایالات متحده، امارات و هند بخشی از گروه موسوم به I2U2L هستند که شامل اسرائیل نیز می‌شود. این ائتلاف در اکتبر 2021 برای همکاری در ابتکارات مشترک در زمینه آب، انرژی، حمل‌ونقل، فضا، سلامت و امنیت غذایی ایجاد شد. مکانیزم I2U2 همچنین به عنوان چارچوبی برای مقابله با نفوذ چین در منطقه دیده می‌شود. با این حال، اسرائیل مقامی را به ریاض نخواهد فرستاد. عربستان سعودی روابط با اسرائیل را عادی نکرده است و تلاش‌های آمریکا برای رسیدن به این هدف با افزایش تنش میان اسرائیل و فلسطین متوقف شده است.
به نظر می‌رسد یکی از دستورکارهای سالیوان در دیدار با محمد بن‌سلمان، گفت‌وگو درباره مساله عادی‌سازی روابط اسرائیل با دیگر کشورهای عرب از جمله عربستان سعودی است که از آن به عنوان یکی از گزینه‌های محتمل پیوستن به قطار عادی‌سازی نام می‌برند. این مساله برای جمهوری اسلامی ایران مساله مهمی به شمار می‌رود. ناظر بر این واقعیت که به پروژه ادغام اسرائیل در منطقه شتاب بیشتری خواهد بخشید. با این حال کاهش سطح و مهم‌تر از آن ادراک تهدید عربستان از ایران پس از توافق با تهران به میزبانی پکن، ارزش افزوده پیوستن به روند توافقات ابراهیم را برای عربستان در ابهام قرار داده و در نتیجه ریاض تنها با گرفتن امتیازات قابل‌توجه حاضر خواهد شد به این روند لبخند بزند. مساله دومی که در دستورکار سالیوان قرار دارد که برای ایران دارای اهمیت است، شتاب بخشی به بازدارندگی یکپارچه در منطقه است. اظهارات پیشین برت مک گورک و اشاره به دو تهدید ایران و چین نشان‌‌‌دهنده تمرکز دولت بایدن بر تهدیدهای اصلی و در حال وقوع برای آمریکا به‌خصوص در منطقه حیاتی خلیجفارس است که موجبات دلمشغولی و همزمان تردیدهای شرکای عرب آمریکا از تعهدات ایالاتمتحده را به دنبال داشته است. پنتاگون به تازگی با انتشار سند راهبرد دفاع ملی، تهدیدهای پیش‌روی آمریکا را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌روزرسانی کرده است. یک واژه کلیدی تحت عنوان بازدارندگی یکپارچه با هدف مقابله با این سه سطح تهدید و پیشگیری و بازدارندگی و پرهیز از جنگ در این سند مورد تاکید قرار گرفته است. ایجاد این بازدارندگی یکپارچه از سه طریق انجام می‌شود. همکاری بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌بخشی در درون آمریکا بین وزارت دفاع، وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا، تقویت همکاری بین‌المللی با شرکا، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی از جمله ناتو و تقویت همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌های منطقهای با متحدان از جمله در منطقه خاورمیانه.
ادغام منطقهای
بلومبرگ روز جمعه گزارش داد که مقامات درباره تنوع زنجیره تامین و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی استراتژیک از جمله بنادر، راه‌آهن و مواد معدنی بحث خواهند کرد. این سفر همچنین به دنبال ترمیم روابط تیره‌‌‌شده بین ریاض و واشنگتن بر سر چند موضوع از جمله تصمیم عربستان سعودی برای کاهش تولید نفت اوپک‌پلاس و پیامدهای قتل جمال خاشقجی روزنامه‌‌‌نگار در کنسولگری عربستان در استانبول است.
محمد سلیمان، مدیر برنامه فناوری‌های استراتژیک و امنیت سایبری موسسه خاورمیانه، به المانیتور گفت که واشنگتن دو هدف اصلی از این سفر دارد. یکی برای نشان دادن اینکه روابطش با ریاض به‌رغم اختلافات اخیر قوی است. مورد دوم مشارکت دادن عربستان سعودی در رویکرد جدید واشنگتن برای ادغام جنوب آسیا و خاورمیانه است. سلیمان افزود: اگرچه در درازمدت، پیوستن عربستان به I2U2 یک ضرورت استراتژیک دارد، اما این یک ضرورت نیست، زیرا I2U2 خود هدف نیست، بلکه قالبی برای دستیابی به این چشم‌انداز ادغام دو منطقه است.
چشم‌انداز تغییر یافته
افشین مولوی، کارشناس ارشد موسسه سیاست خارجی دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جان هاپکینز، گفت این سفر درک و اهرم ایالات متحده از چشم‌انداز جدید ژئواکونومیک خاورمیانه را آزمایش خواهد کرد. مولوی به المانیتور گفت:«حدود یک دهه گذشته، ژئوپلیتیک محرک اصلی در منطقه خاورمیانه بوده است، اما ژئواکونومیک اکنون از برخی جهات محرک همترازی است. عربستان سعودی اکنون سوار این قطار است و در موارد متعددی هدایت این قطار را بر عهده دارد.»
برای مثال، نشست امنیت و توسعه جده در سال گذشته، 6 کشور شورای همکاری خلیجفارس (GCC) به اضافه مصر، عراق و اردن را گرد هم آورد. گروه‌بندی I2U2 و همچنین افزایش سرمایه‌گذاری‌های شورای همکاری خلیجفارس در منطقه نمونه‌های دیگری است. مولوی گفت: «جیک سالیوان به خوبی می‌تواند درک کند که ژئواکونومیک منطقه در حال پررنگ شدن است، زیرا خطر ژئوپلیتیک آن در حال کاهش است. واشنگتن باید این تغییر را تشویق و حمایت کند و به دنبال مشارکت‌های خلاقانه برای تقویت این پارادایم باشد.»
وی به کاهش تنش‌ها در بحبوحه نزدیکی ایران و عربستان، توافق العلا که به اختلافات با قطر و چند کشور منطقه پایان داد و مذاکرات برای پایان دادن به جنگ یمن اشاره کرد. وی با اشاره به تغییر چشمگیر گفت: «البته خطرات ژئوپلیتیک همچنان وجود دارد، اما به نظر می‌رسد عربستان سعودی در مسیر جدید و متفاوتی است، یعنی قرار گرفتن در مسیرهای کاهش تنش در سیاست خارجی و شتاب بخشی به متغیرهای ژئواکونومیک.» مولوی گفت که برای مدت طولانی، واشنگتن نتوانسته است پتانسیل عظیم منطقه را به عنوان یک گره اتصال در اقتصاد جهانی و منبع کلیدی سرمایه مازاد رشد در خارج از مرزهای خود ببیند. این کشور همچنین در آستانه تولید بیشتر مس و هیدروژن سبز است که برای انتقال انرژی سبز حیاتی هستند.مولوی افزود: در این میان ما همچنان تا مدتی به سوخت‌‌‌های فسیلی نیاز خواهیم داشت و عربستان سعودی قدرتمندترین تولیدکننده باقی می‌‌‌ماند. سرمایه‌گذاری‌های سعودی در منطقه می‌تواند توسعه را تقویت کند، اما مهم‌تر از همه، یک محیط منطقهای کم خطرتر می‌تواند راه را برای سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر هموار کند. بلومبرگ روز جمعه به نقل از منابع ناشناس گزارش داد، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز قرار است در ماه ژوئن برای حضور در نشست ائتلاف جهانی برای شکست داعش از پادشاهی دیدار کند.
