به گزارش مشرق، همکاری‌ها و تعاملات دفاعی یا دیپلماسی دفاعی یکی از اصول مهم در جهان امروز به شمار می‌روند. دو نهاد ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران دو نهاد اصلی در حوزه تعاملات دیپلماتیک دفاعی هستند. هر یک از این دو نهاد حیطه‌های مختلفی دارند و در بسیاری بخش‌ها به‌علت دارابودن هم‌پوشانی با یکدیگر تعامل و همکاری دارند.
بخش امور بین‌الملل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به عنوان یکی از نقش‌آفرینان اصلی در حوزه دیپلماسی دفاعی دیدارهای مختلفی را میان وزیر دفاع و کشورهای مختلف سامان داده است. البته سفرهای امیر آشتیانی به کشورهایی همچون هند و شرکت در اجلاس‌های مهمی همچون اجلاس وزرای دفاع شانگهای نیز گامی در راستای ارتقای دیپلماسی دفاعی است.
این بخش در دولت سیزدهم با توجه به رویکرد گسترش تعاملات دولت با سایر کشورها بیش از گذشته فعال شده و در این راه، مذاکرات و دیدارهای بسیاری هم انجام شد. حضور ایران در اجلاس وزرای دفاع شانگهای و مذاکرات چهارجانبه مسکو یکی از تلاش‌های ایران در راستای دیپلماسی دفاعی است.
سردار سید حمزه قلندری رئیس امور بین‌الملل وزارت دفاع که از آذرماه سال 1400 این مسئولیت را برعهده گرفته تلاش‌های این بخش در راستای گسترش دیپلماسی دفاعی را تشریح کرد.
مهم‌ترین محورهای این گفت‌وگو به شرح زیر است:
* هژمونی و یکجانبهگرایی آمریکا نزدیک به پایان است
* شاهد تغییر سطح نقش‌آفرینی ژئوپلتیکی ایران هستیم
* درخواست کشورهای عضو شانگهای برای استفاده از تجربیات ایران در مبارزه با تروریسم
* تمایل کشورهای مختلف برای داشتن تسلیحات ایرانی به یک روال جاری در جهان تبدیل شده است
* آمریکایی‌ها تعداد مشتریان تسلیحات ایرانی را 50 کشور اعلام کردند
* امسال گسترده‌تر از گذشته در نمایشگاه‌های بین‌المللی دفاعی حضور پیدا می‌کنیم
* نامداران صنایع دفاعی در جهان به دنبال خرید تسلیحات ایرانی هستند
* کمک‌های ایران به سوریه برای به‌روزرسانی تجهیزات، تغییرات تاکتیکی و تغییر تسلیحات
* حمایت ایران از سوریه موجب شد تا مخالفانش تغییر رویه دهند
* ایران هیچ‌گونه تسلیحات و تجهیزات به روسیه و اوکراین نداده است
در ادامه، متن کامل مصاحبه خبرگزاری فارس با سردار قلندری رئیس امور بین‌الملل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح را مطالعه می‌کنید.
مبارزه با سه شر؛ هدف اصلی سازمان همکاری شانگهای
طی روزهای گذشته شاهد برگزاری اجلاس وزرای دفاع سازمان همکاری شانگهای در هند بودیم. این نخستین‌بار است که یک مقام نظامی از ایران در این اجلاس شرکت می‌کند. هدف از حضور ایران در این اجلاس چه بود؟
سازوکار کشورهای سازمان همکاری‌های شانگهای یکی از سازمان‌های چندجانبه موجود در دنیاست که در حقیقت چه از حیث پوشش جغرافیایی و چه از حیث جمعیتی یکی از سازمان‌های برتر و بزرگ دنیا محسوب می شود. جمعیتی تقریباً حدود یک سوم از جمعیت جهان و کمی بیشتر تحت پوشش این سازمان هستند که در آن شرکت می‌کنند و کشورهای مهمی در قاره آسیا و اوراسیا در این سازمان عضویت دارند.
سازمان همکاری‌های شانگهای از ابتدا برای دستیابی به هدف اصلی که معروف به مبارزه با سه شر است؛ تروریسم، جدایی‌طلبی و افراط‌گرایی. این‌ها مواردی هستند که مبتلابه بسیاری از کشورهای جهان هستند اما در منطقه ما به علت بافت جمعیتی و تنوع و تکثر اقوامی این مشکل بیشتر حس می‌شود. ضمن اینکه اختلافات ادیان موجود در این منطقه نیز زمینه‌ها را برای فرصت‌طلبان آماده کرده تا بتوانند اندیشه‌های افراط‌گرایانه را در منطقه گسترش دهند. در این راستا، سازمان همکاری‌های شانگهای اقدام به برگزاری جلسات متعددی در سال‌های گذشته کرده است.
یکی از نکات مبارکی که در دولت سیزدهم شکل گرفت و ظهور و بروز ورود و عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای بود.
سیاست‌های سازمان شانگهای با جمهوری اسلامی ایران انطباق دارد
نکته مهمی که در این باره وجود دارد این است که می‌توان تقریباً گفت که سیاست‌های سازمان همکاری‌های شانگهای با سیاست‌های کلی نظام و همچنین سیاست خارجی نظام مبنی بر نگاه به شرق تا حدود بسیاری انطباق دارد. از وجهی دیگر نیز، ضربه نسبت به سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا که در حال اعمال آن در مناطق مختلف است که به دنبال اجماع‌نمایی و ائتلاف‌نمایی در دنیاست. در واقع، این سازمان بزرگترین صدمه را به ائتلاف ادعایی آمریکایی‌ها وارد کرده است.
نمونه بارز آن را هم در بحث اوکراین شاهد بودیم شما مشاهده می‌کنید که تقریباً به صورت اعمالی یا اعلامی کشور ها یا همه اعضای سازمان همکاری های شانگهای در تحریم روسیه با آمریکا همکاری نکردند و بزرگترین ضربه را به یکجانبهگرایی آمریکا و نمایش هژمون‌گرایی آمریکا وارد کرده است.
با آغاز شروع به کار دولت سیزدهم و حضور آیت الله رئیسی در اجلاس این سازمان در تاجیکستان، اعلام شد که فرآیند عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای آغاز شده و پس از آن روال پذیرش ایران به صورت کامل در حال انجام است و ما در حال تبدیل شدن از عضو ناظر به عضو دائمی و اصلی سازمان همکاری‌های شانگهای هستیم.
تاثیر حضور ایران در اجلاس وزرای دفاع شانگهای با سخنرانی امیر آشتیانی
نکته مهم درباره سازمان همکاری های شانگهای تمایل بسیاری از کشورهای جهان برای پیوستن به این سازمان است. شاهد هستیم که این سازمان غیر از اعضای ناظر که شامل ایران و بلاروس می‌شود دارای شرکای گفت‌وگویی نیز هست که عبارتند از؛ ترکیه، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، کامبوج، نپال، سریلانکا، عربستان، مصر و قطر. این کشورها به دنبال ایفای نقش خود در گفت‌وگوهای جاری این سازمان هستند.
جلسات این سازمان در سطوح مختلف در حال اجرا و برگزاری است که از میان آن‌ها می‌توان به اجلاس وزرای خارجه و روسای جمهور اشاره کرد؛ اجلاس وزرای دفاع یکی از یکی از ارکان این سازمان است که تشکیل جلسه می‌دهد.
امسال برای اولین بار امیر محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران برای حضور و سخنرانی در این اجلاس دعوت شد. حضور جمهوری اسلامی ایران در این سازمان و جلسه مذکور حضور تاثیرگذار و موثری بود که نماد آن را می‌توان در ملاقات های وزیر دفاع در این اجلاس عنوان کرد.
تاکید ایران و اعضای شانگهای بر عدم بازگشت به یکجانبهگرایی
شاهد بودیم امیر آشتیانی در سخنرانی خود در جمع وزرای دفاع سازمان شانگهای به چه نکته اشاره کرد که از میان آن‌ها می‌توان به سیاست‌های یکجانبهگرایی یا نه اروپا و غرب، با توجه به ملاقات ها و دیدارهای وزیر دفاع کشورمان با همتایان خود از شش کشور عضو سازمان شانگهای چه مباحثی در این دیدارها و ملاقات ها بیان شد؟ آیا این کشورها هم با موضوع یکجانبهگرایی مخالفت داشتند؟
نکته مهمی که هم در سخنرانی امیر آشتیانی هم سایر وزرای دفاع عضو سازمان همکاری‌های شانگهای مورد توجه قرار گرفت این بود که یکجانبهگرایی مسیری است که یک بار تجربه شده و امکان بازگشت به این مسیر محقق وجود ندارد و ملت ها، دولت‌ها و کشورها این موضوع را نمی‌پذیرند.
نکته مذکور در کلیه سخنرانی‌های وزرای دفاع عضو سازمان همکاری‌های شانگهای نه تنها نفی شد بلکه آن‌ها یکجانبه گرایی را تقبیه کردند. در حقیقت نظر بیشتر کشورها این بود که روند یکجانبهگرایی مولد و مقوم رویدادهایی همچون افراط‌گرایی، تروریسم و جدایی‌طلبی‌ها خواهد شد. اینکه کشوری از یک منطقه دیگر در دنیا بخواهد در یک منطقه دیگر اعمال نفوذ و مدیریت کند آن هم بدون توجه به ساختارهای فرهنگی، قومی و مذهبی که در کشورهای مختلف وجود دارد، روشن‌کننده شعله اصلی تروریسم در مناطق مختلف جهان است.
ضمن اینکه نمادهای این یکجانبهگرایی که در جهان به چشم می خورد یک موضوع زنده و پویاست که ملت‌ها و دولت‌ها شاهد آن هستند. موضوعی که در افغانستان به صورت نماد کاملی از یکجانبهگرایی به سمع و نظر مردم می‌رسد، بسیار آشکار است. آمریکا به مدت بیست سال در افغانستان حاضر بود و این کشور را با وضعی بدتر از اوضاع اولیه افغانستان رها کرده و از منطقه خارج شد.
هژمونی و یکجانبهگرایی آمریکا نزدیک به پایان است
تقریباً همه شرکت‌کنندگان در این اجلاس اذعان داشتند که هژمونی و یکجانبه گرایی آمریکا نزدیک به انتهای خط و حیات خود قرار دارد و همه سازمان‌ها باید آماده نقش‌آفرینی در دوران جدیدی باشند که قرار است به وقوع بپیوندد، دورانی که مبتنی بر پذیرش گوناگونی افکار، آراء و همچنین چندجانبه‌گرایی در عرصه‌های مختلف است.
امیر آشتیانی در این اجلاس هم به نقش مثبت سازمان همکاری‌های شانگهای و هم به دکترین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که به دنبال حضور در ترتیبات امنیتی اقتصادی و انواع مختلف نظام های چندجانبه‌گرا است، اشاره کرد.
وزیر دفاع در بخش دیگری از سخنانش به عواقب سنگین بازگشت دوران یکجانبهگرایی و تک قطبی به مجموعه جهان نیز اشاره کرد. او به لزوم ریشه‌یابی اوضاع اخیر که در حال وقوع است هم اشاره کرد یعنی نباید تنها به معلول‌ها بسنده کرد بلکه باید به علت‌ها هم نگاه کرد.
امیر آشتیانی به بحران اوکراین هم اشاره کرد که جمهوری اسلامی ایران با هرگونه عملیات‌ها و اقداماتی که حیات بشریت را به خطر می‌اندازند، مخالف است. وی این نکته را مورد تاکید قرار داد که توجه به ریشه اصلی این بحران‌ها گسترش ناتو به شرق به منظور مقابله با کشورها و فرهنگ‌های مختلف ریشه اصلی بحران اوکراین است.
نکته بعدی که مد نظر وزیر دفاع کشورمان بود عدم توجه جناح یک‌جانبه‌گرا به مبارزه با تروریسم در شکل واقعی خود است. شاید نماد اصلی آن را باید استانداردهای دوگانه ایالات متحده در برخورد با تروریسم عنوان کرد. مطلبی که ما آن را به صورت آشکار مشاهده می‌کنیم و نماد زنده آن به شهادت رساندن شهید قاسم سلیمانی و جنایتی است که در حق ملت جمهوری اسلامی ایران و ملت‌های منطقه انجام شد، آمریکایی‌ها با وقاحت تمام به صورت دولتی بزرگترین فرمانده ضد تروریسم جهان که از گسترش تروریسم به سایر مناطق جهان از جمله اروپا جلوگیری کرد را به شهادت رساندند و مسئولیت آن را بر عهده گرفتند.
تاکید اعضای شانگهای بر نقش تعیین‌کننده ایران در مبارزه با تروریسم
امیر آشتیانی ملاقات‌هایی را هم در حاشیه برگزاری اجلاس وزرای دفاع شانگهای انجام داد. آیا در حاشیه این دیدارها درباره همکاری‌های مشترک، رزمایش‌ها و خریدهای تسلیحاتی و تجهیزاتی مباحثی مطرح شد؟
بله. یکی از مباحثی که در سخنرانی وزیر دفاع مورد تاکید و توجه قرار گرفته بود، اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری رزمایش‌های دریایی مشترک و تبادل اطلاعات در مسیر مبارزه با تروریسم، انتقال تجربیات جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگترین مقابله کننده اصلی با گسترش خطر تروریسم، مقابله با بلایای طبیعی و بیماری‌های همه‌گیر و ... جزو موضوعاتی هستند که از سوی امیر آشتیانی مورد توجه قرار گرفته بودند.
باید به این نکته هم اشاره کنم که چند روز پیش از برگزاری اجلاس وزرای دفاع شانگهای، جمهوری اسلامی ایران و وزیر دفاع با حضور خود در اجلاس چهارجانبه مسکو نقش مثبت و سازنده ای را در نزدیک‌کردن دو کشور همسایه سوریه و ترکیه ایفا کرده بود که این مسئله نیز مورد تحسین کشورهای سازمان شانگهای قرار گرفت.
ملاقات‌هایی که با وزرای دفاع کشورهای حاضر در اجلاس سازمان شانگهای در دهلی‌نو از جمله هند، چین، تاجیکستان و سایر کشورها انجام شد، نگاهشان این است که امروز ایران نقش تعیین‌کننده‌ای در مبارزه با تروریسم و جلوگیری از گسترش این پدیده و همچنین؛ ایجاد و استقرار امنیت و آرامش در منطقه مورد نظر که موتور محرکی برای سایر گشایش و پیشرفت کشورها خواهد بود، ایفا کرده است.
شاهد تغییر سطح نقش‌آفرینی ژئوپلتیکی ایران هستیم
شما در سخنان خود به محورهای سخنرانی امیر آشتیانی و مذاکرات وزیر دفاع کشورمان در حاشیه اجلاس وزرای دفاع شانگهای اشاره کردید. شما به عنوان یک کارشناس که در اجلاس‌های مختلفی شرکت کرده است، مهم‌ترین دستاورد حضور ایران در اجلاس وزرای دفاع سازمان همکاری‌های شانگهای را چه می‌دانید؟
به عنوان فردی که در همایش‌های چندجانبه مختلفی در همه دنیا شرکت کرده است و دوستانی که در حال انجام کار رسانه هستند آن را مورد تاکید قرار دادند، می‌توان گفت تغییر سطح نقش‌آفرینی ژئوپلتیکی ایران در سازمان‌های چندجانبه مهم‌ترین دستاورد حضور ایران در اجلاس وزرای دفاع شانگهای است. در این راستا، کشورهای مختلف درخواست می‌کنند تا با مقامات ایرانی نشست و گفت‌وگو داشته باشند و بتوانند موضوعات و اهداف خود را با مقامات ایرانی مورد بحث قرار دهند و به یک مفاهمه مشترک و هم راستایی با جمهوری اسلامی ایران در موضوعات مختلف دست پیدا کنند.
البته سهم عمده‌ای از این موضوع به تلاش و پایمردی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم در سطح دنیا بود. نکته‌ای که شاید از سوی همه کشورها در ملاقات وزرای دفاع آن‌ها با امیر آشتیانی در مورد توجه قرار گرفته است.
درخواست کشورهای عضو شانگهای برای استفاده از تجربیات ایران در مبارزه با تروریسم
کشورها به ما به عنوان فرمانده واقعی مبارزه با تروریسم و نقش آفرین اصلی در مبارزه با پدیده شوم تروریسم نگاه می‌کنند و مذاکراتشان را از این دریچه انجام می دهند. آن‌ها درخواست دارند تا جمهوری اسلامی ایران تجربیات خود را در مبارزه با تروریسم در اختیار کشورهای دیگر قرار دهد. البته باید در این مسیر از سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی هم یاد کنیم که سهم عمده‌ای از این نگاه امروز کشورها به نقش جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم، مرهون زحمات و مجاهدات های این فرمانده است.
امروز نقش جمهوری اسلامی ایران در مقابله و مبارزه با پدیده شوم تروریسم و افراط‌گرایی مورد تحسین اکثر و اغلب کشورهای جهان قرار گرفته است برخی از این کشورها به صورت آشکار آن را بیان می‌کنند و برخی دیگر گرچه نهان در دل خود دارند اما آن را تحسین می‌کنند.
تسلیحات ایرانی پیام‌آور پیشرفت و تقدم علمی جوانان ایرانی است
اشاره کردید که وزرای دفاع چند کشور در حاشیه اجلاس شانگهای با امیر آشتیانی دیدار و گفت‌وگو کردند. آیا غیر از کشور تاجیکستان که سال گذشته ایران در این کشور یک کارخانه تولید پهپاد ایجاد کرد سایرین نیز تمایل به استفاده از تجهیزات و تسلیحات ایرانی داشتند؟
پس از رفع محدودیت های ظالمانه‌ای علیه کشور در اکتبر 2020 که در حوزه فروش و خرید تجهیزات و تسلیحات نظامی شکل گرفته بود. ما شاهد اقبال گسترده کشورهای مختلف به صنعت دفاعی ایران بودیم. نکته مهمی که در بررسی کشورها در انتخاب محصولات ایرانی در بازار گسترده تسلیحات در جهان وجود دارد باید به چند نکته اشاره کرد.
نکته‌ای که با اولین تجربیات خرید سایر کشورها از جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته توجه ویژه به پیشرفت علم و فناوری ایرانی است که در محصولات دفاعی ایرانی تجلی پیدا کرده بود. تسلیحات ایرانی پیام‌آور پیشرفت و تقدم علمی فناوری جوانان ایرانی است که در محصولات دفاعی خود را بروز و ظهور داده. این نکته‌ای بود که تقریباً همه کشورها آن را مدنظر قرار داده و آن را تحسین می‌کردند.
بسیاری از کشورها متمایل به همکاری با ایران هستند. البته در حوزه تسلیحاتی نباید فقط به حوزه خرید توجه کرد و کشورها فراتر از حوزه خرید به دنبال گسترش همکاری ها در تعاملات دفاعی و امنیتی بودند. نکته‌ای که مد نظر کشورهای مختلف بود گسترش تبادلات و تعاملات دفاعی بود این یک ساحت جدید در حوزه همکاری‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورهاست.
نظام سلطه به دنبال مقابله با نفوذ جمهوری اسلامی ایران از طریق گسترش تسلیحات و دانش و فناوری دفاعی است
شاید قسمت عمده‌ای از موضوعی که توسط نظام سلطه از جمله آمریکا به طور مرتب و مکرر بیان می‌شود، مقابله با نفوذ جمهوری اسلامی ایران از طریق گسترش تسلیحات و دانش و فناوری دفاعی است. ما باید پیش از اینکه به نفس تجهیزات و تسلیحات توجه داشته باشیم به علم و فناوری بومی دفاعی توجه کنیم که این تجهیزات و تسلیحات پیشران و ثمره آن است. البته بیشتر عصبانیت دشمنان نیز به همین دلیل است.
کشورهای مختلف از جمله تاجیکستان متمایل با همکاری های دفاعی و نظامی با ایران هستند به طور مثال، تاجیکستان آشکارا ملاحظه کرد که جمهوری اسلامی ایران با توجه به دغدغه‌های مردم تاجیکستان و مردم منطقه درخصوص گسترش تروریسم نه تنها تسلیحات را در اختیار این کشور قرار داده بلکه حاضر شد تا فناوری ساخت برخی از این تجهیزات و تسلیحات را در اختیار برادران همزبان خود در این کشور قرار دهد تا بتواند نقش مهمی در استقرار امنیت و آرامش در کشور تاجیکستان ایفا کند. نماد این اقدام را در افتتاح کارخانه پهپادسازی ایران در این کشور شاهد بودیم که مورد استقبال دولت و ملت تاجیکستان قرار گرفت.
تمایل کشورهای مختلف برای داشتن تسلیحات ایرانی به یک روال جاری در جهان تبدیل شده است
شما به موضوع علم و فناوری که پیشران حوزه دفاعی هستند و به طور بومی در اختیار جمهوری اسلامی ایران اشاره کردید. آیا کشورها تمایل به انتقال فناوری‌های دفاعی به کشورهای خود دارند؟
بله، دقیقاً. شاید تفاوت ما با بسیاری از کشورها انتقال علم و فناوری ساخت تجهیزات و تسلیحات دفاعی به کشورهای دیگر است. نکته حائز اهمیت ما در انتقال فناوری‌ها داشتیم این بود که مقصود فناوری‌های مذکور صرفاً کشتن و از بین بردن انسان‌ها نیست بلکه بسیاری از اوقات اهداف بشردوستانه را حتی در مخاصمات مسلحانه تحت نظر خود قرار داده و نشان داد که جمهوری اسلامی ایران به این موضوعات پایبندی دارد.
آمریکایی‌ها تقریباً این را پذیرفتند اگرچه ایران را تحریم می‌کنند ولی قادر به کتمان آن نیستند که امروز روال اقبال و تمایل کشورهای مختلف به در اختیار داشتن تجهیزات و تسلیحات ایرانی به یک روال جاری در دنیا تبدیل شده و نظام سلطه دیگر مانند گذشته قادر نیست با تحریم‌های ظالمانه خود کشورها را مجبور به انقیاد و پذیرش تحریم‌های خود کند.
آمریکایی‌ها تعداد مشتریان تسلیحات ایرانی را 50 کشور اعلام کردند
بیان اسامی کشورهایی که مشتری تجهیزات و تسلیحات ایرانی هستند، امکان‌پذیر نیست. آیا این امکان وجود دارد که تعداد آن‌ها را بیان کنید؟
در رابطه با ذکر اسامی کشورها همان‌طور که شما اشاره کردید، امکان بیان وجود ندارد. اما، آمریکایی‌ها تعداد این کشورها را بین 40 تا 50 کشور اعلام می‌کنند و به گسترش درآمدهای صادراتی و حجم صادراتی جمهوری اسلامی ایران در حوزه تجهیزات و تسلیحات اشاره دارند.
نوع قراردادها، اسامی و تعداد کشورها دارای ملاحظات امنیتی خاص خود است اما وزیر دفاع هم این موضوع را به صورت آشکار بیان کرد که تسلیحات جمهوری اسلامی ایران و صادرات تسلیحات جمهوری اسلامی ایران نه تنها به دو برابر بلکه به چندین برابر میزان گذشته خود افزایش یافته است.
به نظرم باید صبر کنیم چراکه این بازار در حال گسترش است و در این راه، صرفاً منافع مادی مد نظر جمهوری اسلامی ایران قرار ندارد. اگرچه منافع مالی جمهوری اسلامی ایران از صادرات تسلیحات یقیناً مورد توجه است اما نکته مهم‌تر تجلی علم و دانش ایرانی در عرصه بین‌المللی و فناوری‌هایی است که امروز از آن به عنوان لبه فناوری در دنیا یاد می‌شود.
امروز جمهوری اسلامی ایران نقش‌آفرین و جزو ستارگان درخشان عرصه صادرات تجهیزات و تسلیحات دفاعی است.
امسال گسترده‌تر از گذشته در نمایشگاه‌های بین‌المللی دفاعی حضور پیدا می‌کنیم
یکی از عرصه‌های ظهور و بروز صنایع دفاعی اعم از صنایع دفاعی دولتی یا خصوصی حضور در نمایشگاه‌های دفاعی است. صنایع دفاعی کشورمان در سال گذشته توانست در دو نمایشگاه عراق و قطر شرکت کند. استقبال از این حضور چگونه بود؟
پس از رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر 2020 شاهد اقبالی بودیم که این موضوع وقتی به مرحله‌ای مانند شرکت در نمایشگاه می رسد، دولت‌ها و کشورها بسیاری از ملاحظات را به صورت کامل کنار می‌گذارند و خواهان این هستند که شما در نمایشگاه‌های دفاعی شرکت کرده و تجهیزات و تسلیحاتی ساخت خودتان را به نمایش بگذارید.
در نمایشگاه قطر به وضوح شاهد این مسئله بودیم و رسانه‌ها به صورت کامل آن را پوشش دادند که اقبال بازدیدکنندگان به مجموعه‌های ساخت جمهوری اسلامی ایران غیرقابل تصور و فراتر از حد انتظار است.
مخالفت کشورها با درخواست‌های آمریکا برای جلوگیری از حضور ایران در نمایشگاه‌های مختلف
در نمایشگاه بغداد نیز چنین شرایطی را شاهد بودیم. نکته‌ای که در نمایشگاه بغداد انتخاب شد و بسیار مورد توجه رسانه های مختلف جهان قرار گرفت. وزارت دفاع با شعار «ما با شما در کنار شما صنعت دفاعی شما را ارتقاء می‌دهیم.» در نمایشگاه تجهیزات دفاعی بغداد شرکت کرد.
این حرف و نکته جدیدی در حوزه صنایع دفاعی جهان است چون معمولاً کشورهای دنیا دانش و فناوری خود را در اختیار هیچ کسی قرار نمی دهند. اما، از آنجا که اهداف جمهوری اسلامی ایران درخصوص تسلیحات و تجهیزات جلوگیری از ایجاد و شعله‌ورشدن آتش جنگ در مناطق مختلف است و بر بازدارندگی کشورها مقابل تهدیدات موجود تکیه کرده است. این موضوع باعث شده تا کشورهای مختلف بسیاری از ملاحظات را کنار گذاشته و حتی به صورت آشکار با درخواست‌های آمریکا برای جلوگیری از حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه های مختلف، مخالفت کنند.
امسال هم شما به عنوان رسانه ها و چشمان بیدار ملت ما این موضوع را خواهید دید که حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه های مختلف گسترده‌تر و درخشان‌تر از سال‌های قبل خواهد بود.
نامداران صنایع دفاعی در جهان به دنبال خرید تسلیحات ایرانی هستند
پروژه‌های مشترک دفاعی یکی از مرسومات و امور رایج بین کشورهای مختلف در جهان است. آیا صنایع دفاعی ایران با توجه به اینکه همه دانش دفاعی خود را به صورت بومی به دست آورده این آمادگی دارد تا پروژه‌های مشترک در عرصه‌های مختلف زمینی، دریایی، هوایی و یا پدافندی با سایر کشورها انجام دهد؟
کشورهای مختلف بیشتر خواستار و خواهان نقش‌آفرینی جمهوری اسلامی ایران در تولیدات مشترک هستند. آشنایی کشورهای مختلف با سطح فناوری‌های ایرانی باعث شد تا با اختلاف این فناوری‌ها نسبت به آنچه خود در اختیار دارند، آن‌ها را به همکاری با ما ترغیب کند.
نکته دیگری که شاید ما نتوانیم آن را به طور آشکار اعلام کنیم این است که کشورهایی به دنبال خرید تجهیزات و تسلیحات ایرانی هستند که خودشان جزو نامداران این عرصه هستند. اما، می‌دانند جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر دانش و فناوری جوانان خود امروز مسیری را طی کرده است که به صورت طبیعی هر طور که به آن نگاه می‌کنند دچار تعجب می‌شوند که ما چگونه این مسیر را با وجود تحریم‌های فراوان و بسته‌بودن همه درب‌ها طی کرده و به چنین موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کرده ایم.
ایران و روسیه به‌دنبال تسلط کامل دولت سوریه بر همه مناطق این کشور هستند
شاهد هستیم که رژیم صهیونیستی طی سال‌های اخیر به ویژه پس از ظهور پدیده داعش حملات بسیاری را علیه کشور سوریه به عنوان یکی از اعضای محور مقاومت انجام داده و می‌دهد. در این راستا، شما در سال قبل اشاره کردید که به دنبال تقویت سامانه‌های پدافندی کشور سوریه هستید. جمهوری اسلامی ایران چگونه پدافند هوایی سوریه را تقویت خواهد کرد؟ آیا قرار سامانه‌های ایرانی پدافندی را به سوریه فروخته شوند یا قرار است از طریق پروژه‌های مشترک با آن‌ها همکاری داشته باشیم؟
سوریه یکی از شرکای راهبردی جمهوری اسلامی ایران از دوران دفاع مقدس تاکنون بوده و پس از آن، همواره رابطه ایران و جمهوری عربی سوریه مبتنی بر برادری بوده است. حضور نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برای کمک‌های مستشاری به دعوت دولت سوریه در این کشور انجام شده است.
شاید بتوان گفت سهم اصلی را در خروج دولت این کشور از بحران‌های تروریستی داشت. یک زمان کمتر از 20 درصد از خاک سوریه در اختیار حاکمیت دولت سوریه قرار داشت اما امروز شاهد هستیم که این حلقه و زنجیره در حال کامل‌شدن است. جمهوری اسلامی ایران با کمک سایر کشورها از جمله فدراسیون روسیه به دنبال این است تا به سوریه کمک کند که تسلط خود را در همه بخش‌های کشورش به دست بیاورد تا سوریه بتواند به آرامش و روزهای خوب گذشته خود بازگردد.
شاید به همین دلیل است که رژیم منحوس صهیونیستی تلاش‌های مذبوحانه‌ای را انجام می‌دهد تا این مسیر را متوقف کند و به نیروهای تروریست و نیروهای غیر قانونی حاضر در خاک سوریه کمک کند تا در این کشور بمانند و همچنان با سوریه یا در حقیقت محور مقاومت مبارزه کند. حملات رژیم صهیونیستی به مناطق مختلف سوریه را هم در همین چارچوب می توان ارزیابی و تحلیل کرد.
کمک‌های ایران به سوریه برای به‌روزرسانی تجهیزات، تغییرات تاکتیکی و تغییر تسلیحات
دولت سوریه توانمندی دفاعی موشکی و پدافند هوایی دارد و در این زمینه نیز فعالیت های مختلفی انجام داده است. اما، شاهد هستیم که حجم تهدیدات علیه این کشور در حال حاضر به شدت گسترده تر از گذشته است و دولت سوریه در حد توان خود در حال نقش‌آفرینی است. اما، ما به صورت آشکار و صریح بیان کردیم که در کنار برادران سوریه خود به دنبال تقویت پدافند هوایی این کشور از راه‌های مختلف آن هستیم.
این همکاری و کمک ممکن است به‌روزرسانی برخی تجهیزات و تغییرات تاکتیکی و همچنین، تغییرات تجهیزات و تسلیحات را شامل شود که در اختیار برادرانمان در سوریه قرار دارد.
دوستان سوریه‌ای ما به خوبی می‌دانند و رژیم صهیونیستی نیز از این موضوع به خوبی مطلع است و مقام معظم رهبری هم بارها نسبت به آن تاکید داشتند که؛ «دوران بزن و دررو به پایان رسیده است.» اگر صهیونیست‌ها اقدام و عملی انجام می‌دهند باید در انتظار پاسخ سخت و کوبنده نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و نیروهای همراه و هم پیمان جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف باشند.
کدام سامانه‌ها قرار است که به سوریه بروند؟ میان برد یا برد بلند؟
با توجه به تنوع تهدیدات هوایی که متوجه دولت سوریه است، تلاش برای تقویت توان پدافندی این کشور با استفاده از سامانه های مختلف از جمله سامانه‌های میان برد و برد بلند در سطوح مختلف وجود دارد که در زمان مقتضی خود اعلام خواهد شد.
سازوکار مسکو برای اولین‌بار به صورت چهارجانبه با حضور ایران برگزار شد
از همکاری‌های ایران و سوریه گفته شد، قدری هم درباره مذاکرات چهارجانبه مسکو بفرمائید. هدف از برگزاری این مذاکرات چیست؟ مذاکرات مذکور تا چه میزان پیشرفت داشته است؟
نکته‌ای که در اجلاس چهارجانبه مسکو مورد توجه قرار گرفته بود در حقیقت توافق دولت سوریه و ترکیه و همچنین فدراسیون روسیه برای تبدیل این فرمت سه جانبه شامل وزرای دفاع به یک فرمت چهارجانبه بود.
در حقیقت، هر دو کشور سوریه و ترکیه که به جهان اسلام و منطقه غرب آسیا تعلق دارند و همسایه یکدیگر نیز هستند در راستای سیاست اعلامی جمهوری اسلامی ایران که همواره بر آن پافشاری کرده است که حل مشکلات منطقه باید از طریق کشورهای منطقه انجام شده و بیگانگان در آن دخالت نکنند. این موضوع مورد توجه کشورهای سوریه و ترکیه قرار گرفت و ما هم در این اجلاس حضور داشتیم.
نکته بسیار مهمی که در این اجلاس باید به آن اشاره کرد این است که سوریه و ترکیه پس از سال‌های متمادی پذیرفتند که با یکدیگر مذاکره کرده و موضوعات خود را حل و فصل کنند، ایران هم نقش خود را به عنوان مشاور هر دو کشور در راستای عادی‌سازی بین این کشورها ایفا خواهد کرد.
حمایت ایران از سوریه موجب شد تا مخالفانش تغییر رویه دهند
حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت سوریه و پایمردی نیروهای مسلح و ملت و دولت سوریه بر حفظ آرمان‌های خود و تمامیت ارضی خود باعث شد که وضعیت تغییر کند و کشورهای مخالف بازگشت سوریه به جامعه عربی و جهان اسلام، امروز همان کشورها به صورت گروهی به سمت سوریه می‌روند و از این کشور درخواست می‌کنند که مجدداً به سازمان‌های متعلق به خودشان بازگردد و ایفای نقش کند.
یقیناً سهم مهمی از این موضوع برعهده و در سایه حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران و دیگر هم‌پیمانان سوریه از این کشور است. حضور ما در مسکو نیز در همین راستا ارزیابی می شود.
ما به دنبال این هستیم امنیت و آرامش در مرزهای دو کشور دوباره حکم‌فرما شده و نظر صریح خود را در این خصوص اعلام کردیم که سوریه و ترکیه برای حل مشکل خود هیچ نیازی به نیروهایی ندارند که از هزاران کیلومتر دورتر آمده و بخواهند در این منطقه ایفای نقش کنند.
نکته مهمی که مورد تاکید کرد و کشور قرار دارند نقش مخرب آمریکا و اشغالگران آمریکایی در مناطق حضور خود در خاک سوریه است که صرفاً تقویت تروریسم نبوده که هم به ضرر ترکیه و هم به ضرر سوریه است.
ما در مذاکرات مسکو به دنبال مذاکره برای مذاکره نیستیم
آیا قرار است مذاکرات چهارجانبه فقط در مسکو برگزار شود و اینکه ممکن است ایران هم میزبانی این دور از گفتگوها را برعهده بگیرد؟
امیدوار هستیم که با جلسه اخیر در مسکو بسیاری از مشکلات حل و فصل شود. البته با یاری خداوند توافقات بسیار خوبی در چهارچوب روابط و گفت‌وگوهای مستقیم سوریه و ترکیه شکل گرفته و ما به دنبال این نیستیم که این اجلاس به صورت مستمر تداوم داشته باشد و در واقع به دنبال مذاکره برای مذاکره نیستیم. ما فقط به دنبال این هستیم که دو کشور مسلمان به صورت رو در رو با یکدیگر گفت‌وگو کرده و مشکلاتشان را حل کنند.
ایران هیچ‌گونه تسلیحات و تجهیزات به روسیه و اوکراین نداده است
به عنوان آخرین سوال، شاهد هستیم که مدت بسیاری از جنگ روسیه و اوکراین می‌گذرد. در این مدت بارها مطرح شده که ایران به روسیه تسلیحات و تجهیزات نظامی داده است. البته این مسئله همواره به صورت رسمی از سوی مقامات کشورمان تکذیب شده. اگر ممکن است دراین‌باره بفرمائید و اینکه چرا چنین مواردی مطرح می‌شود؟
همانگونه که بارها به طور رسمی از سوی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده، ایران به هیچ وجه تسلیحاتی برای مشارکت در جنگ روسیه با اوکراین به روسیه و یا اوکراین نداده است. اما ما پس از اکتبر 2020 شاهد گسترش تجهیزات و تسلیحات ایرانی در کشورهای مختلف هستیم نکته جالب اینجاست که برخی اوقات اشاره می‌کنند که تسلیحات ایرانی در اوکراین هم مورد استفاده قرار می گیرد. البته برخی دیگر هم می‌گویند تسلیحاتی ایرانی در اختیار روسیه قرار دارد.
همانگونه که صراحتاً از سوی رهبر معظم انقلاب، فرماندهان نیروهای مسلح، وزیر دفاع و ریاست محترم جمهور اعلام شده ما به هیچ وجه به دنبال گسترش شعله‌های جنگ در اوکراین نبوده و نیستیم اما دلیل اصلی وقوع بحران اوکراین را باید در زیاده‌طلبی و گسترش ناتو و نفوذ آمریکا به منطقه شرق بدون در نظر داشتن حساسیت‌های مردمی، منطقه‌ای و مذهبی منطقه دانست.
از اینکه فرصت برای مصاحبه در اختیار ما قرار دادید، سپاسگزاریم.
من از زحمات شما در خبرگزاری فارس که یکی از عناصر تاثیرگذار در جبهه رسانه‌ای انقلاب است، تشکر و قدردانی می‌کنیم.
