حذف و اضافه خودرو در اردیبهشت

اعلام آمار تولید خودروسازان کشور به عنوان روالی عادی سال‌ها ادامه داشت، اما در مقطعی از دوران تحریم به بعد، وزارت صمت تصمیم به حبس آمار مربوطه به علاوه گزارش‌های مربوط به کیفیت خودروها گرفت. در این مدت، گزارش‌های ارسالی از سوی خودروسازان به بورس، ملاک رسانه‌ها برای تحلیل و بررسی روند تولید قرار می‌گرفت که معمولا نیز با آمارهایی که وزارت صمت به صورت کلی (نه با جزئیات) اعلام می‌کرد، تفاوت داشت. حالا با توجه به ازسرگیری اعلام آمار تولید خودروسازان از هفته گذشته، به نظر می‌رسد صمتی‌ها قصد دارند روند قبلی (ارائه جزئیات تولید ماهانه خودروسازان) را در پیش بگیرند.

اما بنابر گزارشی که وزارت صمت اعلام کرده و مربوط به دو ماه ابتدایی امسال است، سه خودروساز بزرگ کشور در مجموع طی بازه زمانی موردنظر 135هزار و 195 دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند. این تیراژ سبب شده ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در مجموع نسبت به دو ماه ابتدایی سال گذشته حدود 40 درصد رشد تولید را تجربه کنند.

این رشد در حالی است که غول‌های جاده‌مخصوص نتوانسته‌اند مطابق با برنامه وزارت صمت پیش بروند. این موضوع البته تا حدی با تعطیلی حدودا 15روزه خودروسازان در نیمه نخست فروردین در ارتباط است، اما همه ماجرا نیست. طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، بناست طی امسال بین یک‌‌میلیون و 600هزار تا یک‌‌میلیون و 800هزار دستگاه خودرو در کشور به تولید برسد که اگر حد وسط را در نظر بگیریم، باید چیزی حدود یک‌‌میلیون و 700هزار دستگاه محصول در ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌‌خودرو تولید شود. این آمار البته با در نظر گرفتن تولید خودروسازان بخش خصوصی است، بنابراین سهم ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو از برنامه تولید امسال کمتر از 7 /1میلیون دستگاه است. اگر فرض کنیم سهم خودروسازان بزرگ از برنامه موردنظر مثلا یک‌میلیون و 500هزار دستگاه باشد، باز هم غول‌های جاده‌مخصوص نتوانسته‌اند در دو ماه نخست امسال مطابق با برنامه کلی پیش بروند. سه خودروساز بزرگ کشور اگر بناست هدف تولیدی مدنظر وزارت صمت را محقق کنند، باید به طور میانگین ماهی 125هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند. اگر کل سال را به شش بازه زمانی دو‌ماهه تقسیم کنیم، خودروسازان بزرگ کشور باید در هر یک از این بازه‌ها به طور متوسط 250 هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند. این در حالی است که کل تولید دو ماه نخست سال جاری در ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو کمی بیش از 135هزار دستگاه بوده. این آمار نشان می‌دهد خودروسازان در دو ماه نخست امسال نزدیک به 115هزار دستگاه از برنامه‌ریزی وزارت صمت عقب مانده‌اند. به عبارت دیگر، آنها 54درصد از برنامه تولید متوسط دو‌ماهه خودرو را محقق کرده‌اند.

البته این نکته را نباید فراموش کرد که خودروسازان تقریبا نصف فروردین را به دلیل تعطیلات نوروزی از دست داده‌اند. از همین رو توان تولید ماهانه خودروسازان حداقل دوبرابر رقمی است که در فروردین ثبت شده است. با توجه به این موضوع، می‌توان ادعا کرد که خودروسازان بزرگ کشور در صورت فراهم بودن شرایط لازم و کافی، توانایی تولیدی بیش از آنچه در پایان اردیبهشت ثبت شده را دارند.

غول‌های جاده‌مخصوص در فروردین امسال تقریبا 54هزار دستگاه محصول سواری را تولید کرده بودند، بنابراین با کسر این عدد از کل تیراژ دو‌ماهه، آمار تولید اردیبهشت خودروسازان به بالای 80هزار دستگاه می‌رسد. با دو برابر کردن این عدد، توان تولید خودروسازان در یک بازه زمانی دوماهه به بالای 160هزار دستگاه می‌رسد که باز هم از متوسط 250هزار دستگاه، حدود 90هزار دستگاه کمتر است. اگر فرض کنیم خودروسازان بزرگ کشور در هر یک از پنج بازه زمانی دو‌ماهه باقیمانده، به طور متوسط 160هزار دستگاه تولید داشته باشند، تا پایان امسال 800هزار دستگاه محصول دیگر را به تولید خواهند رسید. با افزودن 135 هزار دستگاه خودروی تولیدی در دو ماه ابتدایی امسال به این 800هزار دستگاه، کل تولید خودروهای سواری در ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در سال 1402، به یک‌میلیون دستگاه نیز نخواهد رسید. بنابراین غول‌های جاده‌مخصوص با کسری 500هزار دستگاهی (در حوزه سواری‌ها) نسبت به برنامه‌ریزی وزارت صمت روبه‌رو خواهند بود. اگر خودروسازان می‌خواهند برنامه مدنظر وزارت صمت را محقق کنند، باید در 10 ماه باقیمانده از سال بالغ بر یک‌میلیون و 350هزار دستگاه محصول دیگر را به تولید برسانند. بنابراین آنها باید به طور متوسط در هر ماه تولیدی 135هزار دستگاهی (یعنی به اندازه تیراژ دو ماه نخست امسالشان) داشته باشند.

ری‌را آمد

به سراغ آمار تولید خودروسازان بزرگ کشور در دو ماه نخست امسال برویم و ببینیم ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو چه کارنامه‌‌ای از خود در فروردین و اردیبهشت به جا گذاشته‌اند. طبق آنچه ایران‌‌خودرو، سایپا و پارس‌‌خودرو به بورس اعلام کرده‌‌‌اند، این شرکت‌ها در دو ماه نخست امسال، در مجموع 135هزار و 195 دستگاه انواع خودروی سواری را تولید کرده‌اند که این آمار از افزایش حدودا 40 رصدی تیراژ نسبت به دو ماه مشابه سال گذشته حکایت دارد. در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها شده که توانسته‌‌‌اند 76هزار و 159 دستگاه محصول را در دو ماه ابتدایی امسال تولید کنند. سایپایی‌‌‌ها نیز تولیدی بالغ بر 39هزار و 500 دستگاه را در دو ماه نخست امسال ثبت کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 32درصدی را نشان می‌دهد. در نهایت، پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها با توجه به آمار تولید کمتر از 20هزار دستگاهی خود در فروردین و اردیبهشت، 33 درصد بر تیراژ خود نسبت به دو ماه ابتدایی سال گذشته افزوده‌اند.

بنابر آمار منتشرشده از سوی وزارت صمت، ایران‌خودرو در دو ماه ابتدایی امسال بیشترین تولید خود را به مدل‌های پژو اختصاص داده است. آمار می‌گوید ایران‌خودرویی‌ها تولید پژو 206 را تقریبا متوقف کرده‌اند، زیرا در دو ماه ابتدایی امسال تنها دو دستگاه از این خودرو به تولید رسیده است. البته گفته می‌شود پژو 206 قرار است بار دیگر به خطوط تولید آبی‌های جاده‌مخصوص بازگردد، با‌این‌حال به نظر می‌رسد ایران‌خودرو فعلا ظرفیت تولید 206 را به 207 اختصاص داده، چه آنکه تیراژ این محصول در دو ماه ابتدایی امسال با رشدی 166درصدی به 21هزار و 750 دستگاه رسیده است. در بین دیگر محصولات پژو، تولید مدل 405 به طور کامل متوقف شده اما پارس تیراژی بالغ بر 24هزار دستگاه داشته است. تمام پارس‌های ایران‌خودرو در سایت‌های شهرستانی این شرکت تولید می‌شوند. در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌خودرو، سمند تیراژ هفت‌هزار و 110دستگاهی را از خود به جا گذاشته که نسبت به دو ماه نخست سال گذشته کاهش پنج‌درصدی را نشان می‌دهد. سمند تنها در سایت تبریز ایران‌خودرو به تولید می‌رسد. ایران‌خودرویی‌ها سال گذشته تولید سمند در مدل پایه را متوقف کردند.

بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، دنا نیز در دو ماه نخست امسال 12هزار و 391 دستگاه تولید داشته است. در مقایسه با دو ماه نخست سال گذشته، تولید دنا 93درصد رشد را به خود می‌بیند. ایران‌خودرو ظرفیت تولید سمند (در مدلی که متوقف شده) را به دنا اختصاص داده است، زیرا این خودروها از یک خانواده هستند. رشد تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو به نام رانا با افت تولید سنگینی در دو ماه نخست امسال مواجه بوده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان اردیبهشت امسال هزار و 365 دستگاه رانا را به تولید رسانده‌اند که نسبت به دو ماه ابتدایی سال گذشته افت 70درصدی را نشان می‌دهد. در گزارشی که ایران‌خودرو برای فروردین به بورس ارائه داده بود، نامی از رانا به چشم نمی‌آمد، به این معنی که این خودرو در ماه موردنظر تولیدی نداشته است.

از رانا که بگذریم، ایران‌‌‌‌خودرو محصولی چینی به نام‌‌‌‌ هایما نیز دارد که تولید آن در دو ماه نخست امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 76درصد رشد داشته است. طبق آمار، در دو ماه ابتدایی امسال، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها دو‌هزار و 961 دستگاه ‌هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده‌‌‌اند. تولید ‌هایما در دوره‌ای قرار بود متوقف شود، اما مذاکرات ایران‌خودرو با طرف چینی جواب داد و این محصول نه‌تنها از سایت خراسان نرفت، بلکه مدل‌های جدیدی از آن مهمان کشور شد.

سری هم به تارا بزنیم؛ محصولی که ایران‌‌‌خودرویی‌ها آن را روی پلتفرم پژو 301 ساختند. طبق آمار وزارت صمت، ایران‌‌‌خودرو در دو ماه ابتدایی امسال شش‌هزار و 154 دستگاه تارا تولید کرده، محصولی که در دو ماه مشابه سال گذشته تنها هزار و 561 دستگاه تیراژ داشته است. بنابراین تولید تارا در دو ماه ابتدایی امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حدود 300درصد رشد را نشان می‌دهد.

در لیست محصولات ایران‌خودرو اما نام ری‌را، خودروی جدید این شرکت، نیز به چشم می‌آید. ری‌را که روی پلتفرم پژو 301 و در قالب محصولی کراس‌اوور ساخته شده، سال گذشته رونمایی شد و ظاهرا قرار است نیمه دوم امسال راهی بازار شود. طبق آمار، در دو ماه ابتدایی امسال چهار دستگاه از این خودرو به تولید رسیده است. در بین دیگر محصولاتی که ایران‌خودرو در دو ماه ابتدایی امسال (در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته) به سبد تولیدات خود اضافه کرده، می‌توان از پژو 207 پانورامای اتومات و 207 با موتور TU3 نام برد. در مقابل، ایران‌خودرویی‌ها به تولید مدل پایه سمند، پژو 405 و پژو 206 پایان داده‌اند. ایران‌خودرو البته محصولات جدید دیگری نیز برای تولید دارد که از جمله آنها می‌توان TF21 را نام برد.

آغاز تولید سهند و اطلس

از ایران‌‌‌خودرو بگذریم و به‌‌‌ سراغ سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در دو ماه نخست امسال به ساینا اختصاص داشته است. تولید ساینا در دو ماه نخست امسال بالغ بر 17هزار و 700 دستگاه بوده که تماما به سایت کاشان تعلق دارد. مقایسه این عدد با آمار سال گذشته نشان می‌دهد تولید ساینا رشدی 156درصدی را در دو ماه ابتدایی امسال تجربه کرده است.

سایپایی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، نزدیک به 14هزار دستگاه کوئیک را نیز به تولید رسانده‌اند که نسبت به دو ماه نخست پارسال رشد 202درصدی را نشان می‌دهد. این شرکت حدود هشت‌هزار دستگاه تیبا را نیز تولید کرده که این آمار از افت 34درصدی تیراژ آن نسبت به دو ماه ابتدایی سال گذشته حکایت دارد. گویا قرار است تولید تیبا برای همیشه متوقف شده و ظرفیت تولید آن به دیگر محصولات این شرکت به‌ویژه اطلس اختصاص یابد.

سایپایی‌ها اتفاقا در آمار تولید دو ماه امسال خود اطلس (به عنوان عضوی جدید) را دارد که چهار دستگاه از آن به تولید رسیده است. در کنار اطلس، سایپایی‌ها تولید شاهین اتومات را هم آغاز کرده‌اند، خودرویی که در فروش اخیر خودرو نامش در لیست محصولات قابل‌عرضه وجود داشت، هرچند قیمت آن هنوز اعلام نشده است. بنابر آمار منتشره در دو ماه نخست امسال شاهین تیراژی کمتر از هشت‌‌هزار دستگاه را به ثبت رسانده، با‌این‌حال در مقایسه با دو ماه ابتدایی سال گذشته 127درصد رشد داشته است. سری هم به پارس‌‌‌خودرو زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا بزنیم؛ شرکتی که در دو ماه نخست امسال علاوه بر تولید انواع کوییک، چهار دستگاه سهند را نیز به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارس‌خودرو است که سال گذشته رونمایی شد و قرار است امسال راهی بازار شود.

در کارنامه تولید پارس‌خودرو بیشترین تعداد تولید طی دو ماه امسال به کوئیک در مدل R اختصاص دارد. طبق آمار، در دو ماه نخست امسال بیش از 10هزار دستگاه از این محصول در پارس‌خودرو به تولید رسیده است. در مقایسه با دو ماه ابتدایی سال گذشته، تولید خودروی موردنظر 26درصد رشد کرده است. در مجموع 19 هزار و 130 دستگاه کوئیک در پارس‌خودرو تا پایان اردیبهشت امسال به تولید رسیده که در مقایسه با دو ماه ابتدایی سال گذشته رشد 33درصدی را نشان می‌دهد.