پشت‌صحنه ذرت‌های فاسد

پس از بازدید رئیس قوه‌‌‌‌‌قضائیه از گمرکات مازندران و سخنانی که در حین بازدید او از گمرک مطرح شد، اکنون رئیس‌کل گمرک ایران و مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی در واکنش به مسائل مطرح‌شده از سوی غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، از جمله وجود میزان قابل‌توجهی ذرت فاسد در انبارهای سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی، پاسخ‌‌‌‌‌هایی مطرح کردند.

نخست رئیس‌کل گمرک ایران درباره 10‌هزار‌تن روغن موجود در بندر امیرآباد که از مرداد ماه سال‌گذشته ترخیص نشده‌‌‌‌‌اند، گفت که از این میزان 5‌هزار‌تن به گمرک اظهار شده و در حال اخذ مجوز است و 5‌هزار‌تن اظهار نشده‌است. او همچنین اعلام کرد 90‌درصد ذخیره‌‌‌‌‌سازی روغن کشور در بنادر انجام می‌شود و وجود روغن در انبارها بخشی به این دلیل است. علاوه بر این معاون فنی گمرک نیز در سخنانی به تشریح این مشکلات پرداخت. مهم‌تر از هر چیز او با اشاره به اینکه کالای اساسی رسوبی در گمرک وجود ندارد، خبر داد که مقدار عمده‌‌‌‌‌‌ای از کالاها وجود دارد که در کشتی‌‌‌‌‌‌هایی است که در لنگرگاه قرار دارند. به گفته او مشکل اساسی در این زمینه تخصیص ارز است.

مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی نیز شرح ماجرای ذرت‌‌‌‌‌های فاسدشده را در اختیار رسانه‌‌‌‌‌ها گذاشت که چه شد و چه نشد. اینکه ذرت‌‌‌‌‌ها از ابتدا فاسد بودند، سپس فروخته شد تا الکل شوند، بعد شرکت رقیب شکایت کرد و پرونده قضایی به طول انجامید و ادامه ماجرا تا اینکه پس از بازدید قوه‌قضائیه بلافاصله با 30 کامیون تخلیه شد.

 بندر، انبار است

رئیس‌کل گمرک ایران با بیان اینکه 5‌هزار‌تن از محموله 10‌هزار تنی روغن موجود در بندر امیرآباد به گمرک اظهار شده و در حال اخذ مجوزهای لازم است، گفت: 5‌هزار‌تن دیگر اظهارنشده باقی‌مانده و در مخازن ذخیره شده‌است. محمد رضوانی‌فر، رئیس‌کل گمرک ایران درخصوص رسوب 10‌هزار‌تن روغن خوراکی در بندر امیرآباد گفت: این محموله در مرداد ماه سال‌گذشته وارد بندر امیرآباد شده و در مخازن این بندر تخلیه می‌شود. 90‌درصد مخازن ذخیره‌سازی روغن در بنادر قرار دارند به همین دلیل نیز از این ظرفیت به‌عنوان محل ذخیره روغن‌‌‌‌‌ها استفاده می‌شود.

او افزود: سپس متناسب با شرایط بازار، واردات بخش‌خصوصی و نیاز مردم در فصول مختلف کالا ترخیص و جایگزین می‌شود. این کالا نیز مرداد ماه سال‌گذشته وارد کشور شده‌است. 5‌هزار‌تن آن در اردیبهشت امسال اظهار شده و در حال اخذ مجوزهای مربوط به استاندارد و وزارت بهداشت است تا ترخیص شود. 5‌هزار‌تن دیگر نیز همچنان اظهارنشده باقی‌مانده‌است.

رئیس‌کل گمرک در مورد رسوب 3‌هزار‌تن ذرت در بندر امیرآباد گفت: این محموله به علت اخذ نکردن مجوز از سازمان استاندارد و مرجوع نشدن محموله از کشور، در سازمان اموال‌تملیکی ضبط شده‌است. این مطلب، یعنی رسوب 10‌هزار‌تن روغن در بندر امیرآباد ضمن بازدید رئیس قوه‌قضائیه تنها یکی از مسائل مطرح شده‌بود. در این بازدید محسنی‌اژه‌ای به چند مورد تخلف اشاره کرد. از جمله مشکلی درباره انبارداری که یکی از نمونه‌‌‌‌‌های آن مشکلی است که در کشور مسبوق به‌سابقه است؛ یعنی نگهداری کالا در انبار برای افزایش قیمت و کسب سود بیشتر. مساله‌ای که در واکنش‌های مسوولان مذکور پاسخی به آن مشاهده نمی‌شود. اما مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال‌تملیکی نیز بدون اشاره به اخطار قاضی‌‌‌‌‌القضات، توضیحاتی در مورد آن عنوان کرد.

 ذرت‌‌‌‌‌ها از اول فاسد بودند

عبدالمجید اجتهادی در نشست خبری درباره ذرت‌‌‌‌‌های آلوده در بهشهر بندر امیرآباد اظهار کرد: این ذرت‌‌‌‌‌ها آلوده وارد کشور شدند و هنگام ورود آلوده بودند اما طبق قانون، واردات کالا به مناطق آزاد و ویژه اقتصادی آزاد است و امکان جلوگیری از ورود کالای آلوده و تخلیه آن وجود ندارد. او ادامه داد: این 2‌هزار‌تن ذرت آلوده در اردیبهشت سال‌١4٠١ متروکه اعلام شد و در اختیار سازمان جمع‌آوری و فروش اموال‌تملیکی قرار گرفت و از همان زمان بحث واگذاری و فروش این محموله را دنبال کردیم و در فرآیند طولانی‌مدت، مجوزهای مربوطه برای عرضه آن تحت شرایط خاص را دریافت کردیم و مرداد ماه سال‌١4٠١ این محموله به‌فروش رسید.

مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال‌تملیکی افزود: در همان زمان شرکت خریدار وجه را پرداخت کرد و در تاریخ دهم اردیبهشت حواله خروج این محموله صادر شد و شرکت باید در همان تاریخ نسبت به خروج کالا اقدام می‌کرد تا این ذرت آلوده، به الکل تبدیل شود اما شرکت رقیب علیه شرکت خریدار شکایت کرد و این شکایت در سطح دادستان کل کشور هم مطرح شد که فرآیند خروج کالا را متوقف کرد.

اجتهادی گفت: در نهایت آرای صادره مبنی‌بر مردود ‌بودن این شکایت بود و این ادعای شرکت رقیب رد شد و در حال‌حاضر هم با پشت‌سر گذاشتن فرآیند قضایی، شرکت خریدار در حال خارج‌کردن ذرت آلوده از انبارهای بندر امیرآباد و بهشهر است و روز گذشته با 30 کامیون خروج ذرت آلوده را شروع کردند.

او با اشاره به‌دستور وزیر اقتصاد مبنی‌بر اینکه ذرت آلوده برای الکل هم استفاده نشود، گفت: توصیه بر این است که از ذرت‌‌‌‌‌های آلوده برای تبدیل آن به الکل هم استفاده نکنیم و امحا شوند. معاون وزیر اقتصاد همچنین در پاسخ به این سوال مبنی‌بر اینکه در حال‌حاضر چه میزان کالای اساسی رسوب شده‌اند، گفت: کالای اساسی رسوبی نداریم و کالای اساسی رسوب نمی‌شوند. او با بیان اینکه کالاهای اساسی متروکه نمی‌‌‌‌‌مانند، گفت: در مجموع میزان کالای رسوبی در بنادر و گمرکات بسیار ناچیز است. اجتهادی با اشاره به لایحه رسوب دولت اظهار کرد: این لایحه از رسوب کالا جلوگیری می‌کند و یک طرح دولتی است که اجازه ورود کالاهای آلوده و فاسد را هم نمی‌دهد.

مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال‌تملیکی با اشاره به روند سریع تعیین‌تکلیف اموال متروکه ادامه داد: از 2سال‌گذشته با دستور رئیس‌جمهوری و رئیس قوه‌قضائیه مدت زمان ماندگاری کالا در بنادر و گمرکات به حداقل و صفر رسیده، از این‌رو در سال‌گذشته اعاده کالا تا ١٢٠٠‌درصد افزایش پیداکرد.

او همچنین از تعیین‌تکلیف ٣‌هزار خودروی اموال‌تملیکی خبر داد و گفت: تا تیر ماه امسال تمام ٣‌هزار خودرو موجود تعیین‌تکلیف و از طریق مزایده سراسری الکترونیکی واگذار خواهند شد؛ بخشی از این خودروها سواری و بخشی هم ماشین‌آلات راهداری و راهسازی هستند که سال‌ها خاک خورده‌‌‌‌‌اند اما زمینه واگذاری و تعیین‌تکلیف این خودروها فراهم شده وبا هماهنگی قوه قضایی و سایر دستگاه‌های مرتبط واگذار خواهند شد.

 مشکل اصلی تخصیص ارز است

اما معاون فنی گمرک ایران توضیحات بیشتری درباره انتقادات رئیس قوه‌قضائیه مطرح کرد. فرود عسگری پس از سفر رئیس قوه‌قضائیه به استان مازندران و بازدید از گمرک امیرآباد درخصوص اقدامات انجام‌شده درخصوص کالاهای رسوب‌شده در گمرک امیرآباد و اقدامات مشترک گمرک و قوه‌قضائیه گفت: با ارتباط خوبی که با دستگاه نظارتی وجود داشته،تسهیلات خوبی از جانب دولت برای ترخیص‌کالای اساسی درنظر گرفته ‌شده‌است.

او با بیان اینکه یکی از مشکلات عمده ترخیص‌کالاهای اساسی تامین ارز است، گفت: در حال‌حاضر چیزی حدود 5‌میلیون ‌تن کالای اساسی در بنادر کشور داریم که 2‌میلیون و 300‌هزار‌تن آن در کشتی‌‌‌‌‌‌هایی است که در لنگرگاه هستند. حدود 400‌هزار‌ تن نیز در کنار اسکله در حال تخلیه است.

عسگری ادامه داد: بنابراین مشکل مهمی که وجود دارد تخصیص است. دولت به‌منظور تسهیل این روند، به گمرک اجازه داد تا 90‌درصد کالاهای اساسی را بدون درنظر گرفتن کد رهگیری بانک ترخیص کنیم.10‌درصد گرو می‌ماند تا کد رهگیری بانک اخذ شود.

معاون فنی گمرک ایران با اشاره به اینکه این رویه در مورد شرکت بازرگانی دولتی به‌صورت 100‌درصدی انجام می‌شود، گفت: ضمن اینکه در قانون بودجه‌تنها یک‌درصد حقوق گمرکی برای کالاهای اساسی درنظر گرفته ‌شده‌است. سود بازرگانی این کالاها نیز صفر‌درصد است، بنابراین نقدینگی خاصی برای تودیع کالا به گمرک نیاز نیست.

او ادامه داد: حتی اگر همه این موارد را درنظر نگیرید، باید توجه کنید که خود گمرک ایران تسهیلات خوبی را برای ترخیص‌کالا درنظر گرفته‌است.  امروز براساس ضمانت‌‌‌‌‌‌های یکساله کالا را از گمرک ترخیص می‌کنیم. به‌عبارت دیگر افرادی که مشکل نقدینگی دارند با دریافت ضمانت‌نامه با سررسید‌اسفند ماه سال‌جاری امکان ترخیص‌کالای خود را پیدا می‌کنند و به‌دستگاه‌های دولتی با استفاده از تعهد ‌‌‌‌‌‌ذی‌حسابی امکان واردات را پیدا خواهند کرد و نیازی به ضمانت‌نامه ندارند.

عسگری درخصوص روغن‌های موجود در گمرک بندر امیرآباد گفت: مرداد ماه سال‌گذشته محموله وارد کشور شده‌است. در مناطق آزاد ویژه مدت زمان نگهداری کالا در اختیار سازمان مسوول منطقه است. صاحب‌کالا با سازمان مسوول منطقه یک توافقی انجام می‌دهند و به‌طور مثال 4 یا 5 ماه را براساس نیاز واردکننده به‌عنوان زمان ماندگاری کالا در مناطق آزاد ویژه درنظر می‌گیرند.

او گفت: این موارد مشمول متروکه‌شدن کالا پس از 3 ماه که درخصوص محدوده گمرکی اجرا می‌شود، نیست. شما اگر کالای خود را اظهار کنید یا به گمرک تهران بیاورید ما ماده‌24 قانون امور گمرکی را درخصوص آن اجرا خواهیم کرد اما در مورد مناطق آزاد ویژه به قانون خاص آنها باید بازگشت.

معاون فنی گمرک ایران تاکید کرد: همچنین مخازن بسیار خوبی در بندر امیرآباد وجود دارد که کمک می‌کند کالاها را در این بندر نگهداری کنیم، به‌ویژه درخصوص کالاهای مربوط به شرکت‌های دولتی. صاحبان‌کالا چه بخش دولتی و چه بخش‌خصوصی امکان اجاره انبارهای موجود در بنادر را دارند؛ به این ترتیب می‌توانند کالای خود را در این انبارها دپو کنند.

او اظهار کرد: با توجه به مواردی که به آن اشاره شد، شرکت مادرتخصصی دولتی هیچ منعی برای ترخیص ندارد چراکه حتی اگر مشکل نقدینگی داشته باشد می‌تواند از تسهیلاتی که به آن اشاره شد، استفاده کند. حتی می‌تواند به‌صورت نسیه کالای خود را ترخیص کند، بنابراین همه شرایط برای عدم‌رسوب کالا در گمرک مهیا است.

عسگری با بیان اینکه در سال‌گذشته این موقع 5/ 11‌میلیون‌ تن کالای اساسی در بنادر ما بود که امروز به 5‌میلیون ‌تن رسیده که در حال‌حاضر 2‌میلیون و 300‌هزار‌تن آن هنوز تخلیه نشده‌است، گفت: تنها کمی بیش از 2‌میلیون ‌تن کالای اساسی در گمرکات کشور موجود است.  او افزود: گمرک بندر شهیدرجایی و بندر امام به‌طور 24 ساعته کار می‌کنند و با توجه به تسهیلات تعیین‌شده مشکلی برای ترخیص‌کالاهای اساسی از سوی گمرک وجود ندارد. در حال‌حاضر نیز شاهد رسوب کالا در کشور نیستیم. بندر امام‌خمینی ظرفیت 5/ 4‌میلیون‌تن کالا را دارد؛به این معنا که انبارها و مخازنی تشکیل شده‌است.  هم‌‌‌‌‌‌اکنون حدود 5/ 2‌میلیون ‌تن از این ظرفیت مورد‌استفاده قرار گرفته‌است. در حقیقت اینکه کالا از مبدا بنادر برای ارسال به مقصد که به‌طور مثال تبریز است بارگیری شود بهتر از آن است که چندین‌بار در مسیر تخلیه و بارگیری شود. این مساله هزینه حمل‌ونقل را نیز افزایش خواهد داد. خواهش ما این است که واردکنندگان کالاهای اساسی از تسهیلاتی که دولت و مجلس درنظر گرفته‌‌‌‌‌‌اند برای ترخیص‌کالاهای خود استفاده کنند.