آژانسهای جاسوسی آمریکا در اواسط ماه ژوئن اطلاعاتی دریافت کرده بودند که نشان میداد یوگنی پریگوژین، فرمانده گروه واگنر در حال آماده شدن برای آغاز یک شورش علیه دستگاه دفاعی روسیه است. آنها بلافاصله کاخ سفید و سایر نهادهای اصلی آمریکا را مطلع کرده بودند تا غافلگیر نشوند.
به گزارش یورو نیوز؛ این خبر روز شنبه از سوی واشنگتن پست و نیویورک تایمز با اتکا به منابع آگاه منتشر شد.
به گفتۀ این منابع، اگرچه آژانسهای جاسوسی آمریکا از ماهیت و زمان دقیق اجرای طرح یوگنی پریگوژین مطلع نبودند اما با اتکا به نشانههای کافی که در دست داشتند، تصمیم گرفتند به مقامات کشور بگویند که در روسیه «چیزی در حال رخ دادن است» و به همین دلیل مقامات آمریکا برای چنین رویدادی آماده بودند.
این منابع میافزایند که به مدت دو هفته نیز «نگرانی شدید» دربارۀ آنچه ممکن است رخ دهد وجود داشت و این پرسش مطرح بود که هرگونه بی ثباتی ناشی از «جنگ داخلی» در روسیه، چه معنایی میتواند برای کنترل زرادخانه هسته ای روسیه داشته باشد؟
مقامات اطلاعاتی آمریکا همچنین یک روز کامل قبل از آغاز ناآرامی های روسیه را، صرف برگزاری جلسات توجیهی در کاخ سفید، پنتاگون و کنگره امریکا کرده بودند.
پیشبینیهای آمریکاییها سرانجام به حقیقت پیوست و در قیامی که با سرعتی سرگیجهآور انجام شد، نیروهای پریگوژین از اردوگاههای خود در اوکراین به سمت روسیه حرکت کردند و فرماندهی نظامی منطقهای در جنوب شهر روستوف را قبل از پیشروی به سمت مسکو به دست گرفتند.
این پیشروی، درنهایت بار دیگر بطور ناگهانی در پایان روز شنبه متوقف شد و رسانههای دولتی روسیه گفتند که نیروهای واگنر به اوکراین بازخواهند گشت و یوگنی پریگوژین، رئیس گروه نیز رهسپار بلاروس خواهد شد.
نیویورک تایمز مینویسد که مقامات اطلاعاتی ایالات متحده عمدتا نگران هرج و مرجی بودند که ممکن است در پی این شورش در کشوری با زرادخانه هستهای قدرتمند روی دهد.
به گزارش واشنگتن پست، آژانسهای جاسوسی ایالات متحده همچنین بر این باورند که خود ولادیمیر پوتین نیز دستکم یک روز قبل از آغاز شورش، از احتمال وقوع آن و اینکه یوگنی پریگوژین در حال طراحی برنامهای علیه اوست، مطلع شده است.
یک امپراتوری قدرتمند اقتصادی-نظامی
اگرچه پریگوژین مدتهاست که به منتقد عملکرد ارتش روسیه تبدیل شده، اما به نظر میرسد که کلید انجام این شورش در 10 ژوئن زده شده است؛ یعنی زمانی که وزارت دفاع روسیه دستور داد که تمام نیروهایی که داوطلبانه در اوکراین میجنگند باید با دولت قرارداد امضا کنند.
در این فرمان نامی از گروه واگنر برده نشده بود، اما مفهوم آن واضح بود: کنترل ارتش بر نیروهای مزدور پریگوژین.
این فرمان در حالی صادر شده که گفته میشود هویت واقعی و حتی آینده منافع اقتصادی پریگوژین با نیروهای مزدور در گروه واگنر پیوند خورده است.
بطور مثال، پیش از این اسناد اطلاعاتی فاش شده توسط واشنگتن پست در اوایل سال جاری نیز نشان داده بود که واگنر در حال ساخت یک امپراتوری واقعی در آفریقا است؛ جایی که پریگوژین امنیت حکومتهای آفریقایی را تامین میکند و گاه این خدمات را نیز در ازای دریافت «امتیازات معدنی ارزشمندی» انجام میدهد.
چرا پوتین زودتر جلوی این شورش را نگرفت؟
هنوز مشخص نیست که چرا پوتین برای خنثی کردن طرح پریگوژین برای شورش یا حرکت او به سمت مسکو اقدامی انجام نداده است.
با این وجود مقامات آمریکایی حدس میزنند که انفعال پوتین منعکس کننده «عدم هماهنگی» آنهم در سطح بالا در دولت روسیه و «رقابتهای داخلی احتمالی» است.
علاوه بر این، از نظر مقامات اطلاعاتی غربی، مقاومت کم در مقابل لشکرکشی پریگوژین به شهر روستوف و کنترل بر مقر فرماندهی در آن منطقه نیز، نشاندهنده وجود «حمایتهایی از او» در میان نیروهای نظامی عادی همچنین سرویسهای امنیتی روسیه است.