سرویس فرهنگ و هنر مشرق - یک استراتژی راهبردی ضد امنیتی در حوزه برنامه‌سازی که در میان پلت‌فرم‌ها رایج شده، کپی بدون واسطه برنامه‌های مطرح دنیاست. این فرآیند تقلید، بدون واسطه می‌تواند زیرساخت‌های رفتاری، اجتماعی و سبک زندگی ایرانی - اسلامی را از جنبه‌های مختلفی تحت‌الشعاع قرار دهد و در یکسان‌سازی فرهنگ «جهان‌وطنی» تاثیرگذار باشد.
این راهبرد فرهنگی از همان اصل «جهانی سازی فرهنگ» در حوزه برنامه سازی تبعیت می‌کند. با همسان شدن معماری، پوشش و برنامه‌های دیداری و شنیداری، فرهنگ بومی جغرافیایی که از این الگو تبعیت می‌کند در فرهنگ «جهان‌وطنی» مستحیل خواهد شد.
بر اساس این فرمول راهبردی یک موج کپی سازی از برنامه‌های مشهور در غرب و شرق در شبکه نمایش خانگی رایج شده است که اغلب مشمول برنامه‌های استعدادیابی و رئالیتی شوءهای مختلف است. این جریان با ساخت مجموعه «شام ایرانی» آغاز و با جوکر، مافیا، منتالیست و صداتو تبدیل به رویه معمول پلت‌فرم‌ها شد.
صداتو نیز که پخش از آن چند هفته‌ای است از پلتفرم فیلیمو آغاز شده همچون جوکر از برنامه مشابهی به نام I Can See Your Voice نمونه‌برداری شده است.
دومین ویژگی قابل تاملی که در این برنامه و نمونه‌های مشابه وجود دارد این است که این برنامه‌ها سلبریتی محورند. در نخستین نقدی که درباره کپی سازی مطرح شد به کپی بدون واسطه و اعمال خلاقیت اشاره شد، در نمونه‌های اصلی این برنامه‌ها حضور مردمی، از ارکان برنامه به حساب می‌آید.
استاندارد آنگاژه* شدن در فیلیمو چیست و در مناسبات حرفه‌ای این پلتفرم چه تاثیری دارد؟
اجرای برنامه «صداتو» محسن کیایی برعهده دارد. کیایی دست کم یکی از غیرخلاقانه‌ترین بازیگران سال‌های اخیر سینمای ایران و سریال‌های شبکه نمایش خانگی است.
او تیپیکال بر اساس تنظیمات کارخانه، معمولا نقش پسرزرنگ یا رندی را بازی می‌کند که همواره شیطنتی در عمق چشمانش برق می‌زند و در تمامی فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی صرفا می‌تواند همین نقش را ایفا کند و کاراکتر عاشق پیشه او «هم‌گناه» و «بی‌گناه» بدون هیچ خلاقیتی اجرا شده است.
کیایی با همان شمایل اولیه صرفا می‌تواند در مقابل دوربین غذا خورده، جوک تعریف کند و متلک بگوید و نقش آدم کلاش و دغل را بازی کند. کیایی با تغییر در شمایلش و تغییر در ویژگی‌های ظاهری، نمی‌تواند تیپ همیشگی‌اش را اجرا کند. در صداتو او نقش یک مجری و راهنما را باید ایفا کند که متاسفانه به دلیل نداشتن ویژگی بداهه پردازی مجری قابلی به نظر نمی‌رسد. اما چه چیزی سبب شده که بازیگر «خالتور» در مرکز توجهات فیلیمویی‌ها قرار گیرد؟
«کیایی‌ها» در مقام کارگردان و بازیگر آنگاژه پلتفرم فیلیمو هستند. این طیف از افرادی که آنگاژه این پلت‌فرم‌هستند باید در محصولات جریان رسمی فیلیمو حضور داشته باشند و البته بر اساس سلسله‌های گزارش‌هایی که در مشرق منتشر شده و واکنش‌هایی که در فضای مجازی از سوی نخبگان منتشر می‌شود، موضع‌گیری‌های اخیر برادران کیایی تاثیرشگرفی در پیشرفت اخیر آنان و همکاری با پلتفرم فیلیمو تاثیر داشته است.
مشرق پیش از این گزارشی را منتشر کرد که روابط عمومی این سازمان به دلیل موضع گیری علیه اعتصابات، پس از اغتشاشات از این سازمان کنار گذاشته شد و فاطمه‌موسوی لاری با اینکه موضوع گیری‌های رادیکالی در فضای مجازی اتخاذ کرده، همچنان در این سازمان مشغول به کار است.
برادران کیایی پس از اغتشاشات در پلتفرم فیلیمو پرکارتر شده‌اند و حتی یک برنامه کودکانه تحت عنوان «پیکولو» به تهیه‌کنندگی برادر محسن، مصطفی کیایی، تهیه و تولید می‌شود.
بیشتر بخوانید:
ترکیب داوران این برنامه در نوع جالب است. محمد بحرانی اینجا بیش از آنکه نقش کمک‌کننده به شرکت کننده مردمی را برعهده داشته باشد، تجسدی انسانی از «جناب‌خان» خندوانه است و برای کامل شدن این ویژگی محسن شریفیان در کنار او استفاده شده است.
ژوله نیز از آنگاژه‌های فیلیمو محسوب می‌شود او در جوکر و مافیای و هر برنامه تولیدی محصول فیلیمو، امتداد حضور دارد.
یکی از شرکت کنندگان بحث‌برانگیز اخیر این برنامه آیدا نادری بلاگری است که در آخرین قسمت پخش شده این برنامه حضور پیدا کرد. در شرایطی که رابطه فضای مجازی و برنامه‌سازی تلویزیونی نسبت تنگاتنگی پیدا کرده است، صداتو در قسمت پنجم از آیدا نادری به عنوان شرکت کننده دعوت می‌کند.
نادری اینفلوئنسری است که پس از اتفاقات سال گذشته در ابعاد گسترده‌ای روی مسئله حساسیت‌برانگیز پوشش، فعالیت‌هایش را در اینستاگرام ادامه داد. او صفحه پرمخاطبی دارد و در شرایطی که پوشش عرفی در جامعه حساسیت برانگیز شده، استفاده از این مدل که عنوان اینفلوئنسر را یدک می‌کشد، کاملا جهت‌دار به نظر می‌رسد.
تصاویر برگرفته از صفحه عمومی آیدا نادری است
«حامد جوادزاده» سازنده این برنامه بر اساس راهبردی که خودش تعیین کرده یا بر اساس یک سناریو نوشته شده، برنامه ممیزی را برای فیلیمو تولید کرد. عملکرد اخیر فیلیمو در عدم همکاری با ساترا و تولید و توزیع غیرمجاز، نشان می‌دهد که ممیزی کاملا هدفمند از سال‌ها قبل ساخته شده و نمود هدفمند این برنامه در عملکرد فیلیمو در مواجهه با نهاد نظارتی وضوح بیشتری پیدا می‌کند. ممیزی، نظارت بر تولید فرهنگی را در حوزه موسیقی و سینما، به استهزاء می‌کشاند و هجو حوزه‌های نظارت شبیه عملکرد پلتفرم فیلیمو در دو سال اخیر است.
طبیعی است که حضور آیدانادری که صفحه اینستاگرامی ساختارشکنی را هدایت می‌کند نمی‌تواند بدون برنامه‌ریزی یا وجود سناریوی از پیش‌تعیین شده‌ای باشد. استفاده از نادری کشف حجاب کرده به نوعی اعتراض به حاکمیت و همراهی با اغتشاشات به نظر می‌رسد. این حضور با اعتراضات گسترده‌ای در توییتر مواجه شد.
برنده 200 میلیونی «صداتو»؛ آنگاژه فیلیمو؟
پلتفرم فیلیمو نگاهی تمامیت‌خواه از حیث انتخاب هنرمندان و افراد در تولیداتش دارد، به عنوان مثال در قسمت سوم از برنامه صداتو شرکت‌کننده اصلی مریم ماهوراست که توانست برنده 200 میلیون تومانی این برنامه شود.
نکته جالب این است که نام این شرکت‌کننده در میان بازیگران سریال مگه تموم عمر چند تا بهاره؟ از محصولات فیلیمو است دیده می‌شود.
این انتخاب برای برنامه‌ای که عنوان مسابقه را یدک می‌کشد، بسیار عجیب است. ماهور هم‌زمان در سریال «مگه تموم عمر چندتابهاره» ایفای نقش کرده است با این نشانه می‌توان اذعان داشت «صداتو» رقابتی است که میان آنگاژه‌های فیلیمو برگزار می‌شود.
نمونه زیر مورد دیگری است که تمامیت‌خواهی در حوزه برنامه سازی در «صداتو» عیان‌تر می‌کند. اغلب شرکت کنندگان آنطور که کیایی روایت می‌کند در آثار محمدحسین مهدویان و منوچهر هادی متعلق به «فیلیمو» حضور داشته‌اند. این انتخاب‌ها نشان می‌دهد که سازندگان در انتخاب هر نوع شرکت کننده‌ای به محدوده جزیزه فیلیمو مراجعه کرده‌اند.
با دیدن صفحه میلاد فروتنیان دیگر شرکت‌کننده این برنامه در کنار محمد بحرانی نشان می‌دهد هرپروتئینی در گیشا بواسطه رفاقت با محمد بحرانی می‌تواند در این برنامه حضور پیدا کند.
در ادامه این گزارش به عملکرد سازندگان این برنامه در قبال اغتشاشات خواهیم پرداخت.
ادامه دارد... د.
-------
* «آنگاژه» در اصطلاح اهل سینما به افرادی گفته می شود که در استخدام انحصاری یک پلتفرم یا استودیو هستند.