سفر زیردریایی تایتان به محدوده‌ای از اقیانوس که کشتی تایتانیک در آن آرام گرفته، قرار بود یک سفر علمی تفریحی باشد که در نهایت به یک تراژدی منتهی شد. بدتر آن بود که زمانی که این زیردریایی منفجر شد، تا ساعت‌ها و روزها، از سرنوشت آن اطلاع دقیقی در دست نبود؛ اما مسئولان و محققان چطور توانستند از آنچه بر این زیردریایی گذشته اطلاع پیدا کنند؟
واقعیت این است که شبکه مخفی میکروفون‌های زیرآب، صدایی را شنیدند که گمان می‌رفت مربوط به لحظه انفجار زیردریایی تایتان بوده که در اثر فشار بیرونی له و منفجر شده است.
نیروی دریایی آمریکا بلافاصله بعد از شنود این صداها، ماجرا را به جستجوگرانی که در جستجوی این زیردریایی بودند اطلاع داد و این تنها سرنخ و مدرک موجود در این رابطه بود، تا اینکه جستجوگران توانستند بخش‌های باقی مانده از زیردریایی گمشده را بیابند.
میکروفن های مخفی آمریکا در زیر دریا
داستان از کجا شروع شد؟
روز یکشنبه، هجدهم ژوئن بود که نیروی دریایی آمریکا صدایی را در بخش شمالی اقیانوس اطلس شناسایی کرد که به نظر می‌رسید مربوط به زمان انفجار زیردریایی تایتان باشد. این صدا توسط یک شبکه نظارت مخفی زیر آب که برای شناسایی زیردریایی‌های دشمن طراحی شده ، ضبط شده بود.
اما در آن زمان این صدا تنها به عنوان یک سرنخ قلمداد شد تا اینکه گارد ساحلی ایالات متحده آمریکا در روز پنجشنبه اعلام کرد که وسایل نقلیه‌ای که در فواصل دور مشغول بودند، یک میدان زباله را در نزدیکی لاشه کشتی تایتانیک کشف کردند که کاملا با مشخصات زیردریایی گم شده مطابقت داشت.
یکی از مقامات دفاعی آمریکا در این رابطه به وال استریت ژورنال گفت که به محض قطع ارتباط زیردریایی با مرکز کنترل، نیروی دریایی بلافاصله شنود را آغاز کرد. یکی از مقامات ارشد نیروی دریایی آمریکا در این باره گفت:« نیروی دریایی آمریکا تجزیه و تحلیلی از داده‌های صوتی انجام داد و متوجه یک ناهنجاری شد که شباهت زیادی به صدای انفجار داشت؛ آن هم دقیقا در مجاورت جایی که زیردریایی تایتان در هنگام قطع ارتباطش با مرکز در آن ناحیه قرار داشت.»
نیروی دریایی آمریکا این اطلاعات را به "فرمانده مستقر در سایت" ارسال کرد؛ یعنی فرمانده گارد ساحلی که مسئول جستجو و عملیات نجات بود. شنود این صدا و یافتن میدان زباله، دو مدرک کافی بود تا گارد ساحلی از گم شدن زیردریایی تایتان خبر بدهد.
اما صدای انفجار زیر آب، چطور توسط نیروی دریایی آمریکا شنیده شد؟
سیستم یکپارچه نظارت زیردریایی (IUSS) که یک شبکه جهانی از حسگرهای زیر آب است که برای شناسایی، طبقه‌بندی و گزارش موقعیت زیردریایی‌ها در سرتاسر دنیا طراحی شده است. این شبکه عمدتا از میکروفون‌های زیر آب تشکیل شده که به نام هیدروفون شناخته می‌شوند. این هیدروفون‌ها فعالیت‌های زیردریایی ها را شنود می‌کنند. این سیستم با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 کاهش یافت و تعداد آنها از 30 سایت نظارتی در زیر دریا به تنها سه سایت در سال 2016 رسید.
IUSS علاوه بر هیدروفون‌های ساکن، از ناوگان کوچکی از کشتی‌ها تشکیل شده که در اقیانوس‌ها حرکت کرده و هیدروفون‌های شنود مشابه را دنبال می‌کنند. این کشتی‌ها مجهز به سیستم حسگر آرایه‌ای یدک‌کشی نظارتی (SURTASS) هستند که شامل تجهیزات شنود و یک سیستم فعال سونار (فاصله‌یابی صوتی) است که پالس‌هایی با فرکانس پایین را به سمت زیردریایی‌های دشمن ارسال می‌کند.
بیانیه نیروی دریایی آمریکا حکایت از آن دارد که IUSS دارای سابقه‌ای طولانی در شنود صداهای زیر آب است و نیروی دریایی آمریکا می‌تواند با جلو و عقب بردن زمان، در این صداها جستجو کند. در عین حال آنها می‌توانند موقعیت مکانی صدا را تعیین نمایند که این یک قابلیت منطقی به شمار می‌رود؛ چرا که اگر نتوان فهمید که صدا در چه منطقه‌ای شنیده شده، تمام این تلاش‌ها بی‌ارزش خواهد بود.
با توجه به ماهیت حساسیت داده‌های جمع آوری شده، جزئیات دقیق اطلاعات IUSS مثل یک راز محفوظ است. در سال 2009، کشتی‌های چینی یک از کشتی‌های SURTASS به نام USNS Impeccable را که در 75 مایلی آب‌های سرزمینی چین حرکت می‌کرد را رهگیری کردند.
آیا تنها نیروی دریایی آمریکا از این سیستم بهره‌مند است؟
لازم به ذکر است که نیروی دریایی آمریکا تنها سازمانی نیست که از این توانایی برخوردار است و سازمان معاهده ممنوعیت جامع آزمایش (CTBTO) که سازمانی بین‌المللی برای نظارت بر کره زمین از حیث آزمایش‌های تسلیحات هسته‌ای است، یک بار شکستن یک زیردریایی گم شده را شناسایی کرده بود.
CTBTO دارای شبکه‌ای جهانی از حسگرها به نام سیستم نظارت بین‌المللی است که شامل 11 حسگر هیدروآکوستیک می‌شود. در سال 2018 بود که این حسگرهای زیر آب، انهدام زیردریایی آرژانتینی ARA San Juan را از فاصله حدود 8 هزار کیلومتری شناسایی کرده بودند.
منبع: popularmechanics
