غیب شدن وزیر خارجه چین و بحران پنهان کاری

 

 گرچه وزیر خارجه ناپدید شد اما بحران مدرن در این کشور را آشکار کرد و آن بحران اطلاع رسانی و پاسخگویی و شفافیت است. این بحران از نوع بحران هایی است که حل آن نیازمند نگاه و ذهن مدرن است.  چین با وجود رشد اقتصادی و رسیدن به جایگاه دومین اقتصاد بزرگ جهان اما نمی توان آن را یک کشور کاملا مدرن و توسعه یافته  دانست چون رسانه به معنی واقعی ندارد. چون آزادی فعالیت روزنامه نگاری و روزنامه نگار مستقل و آزاد ندارد.

اگر داشتند در یک ماه اخیر سوال می کردند وزیر خارجه ما کجاست؟ چرا غیب شده ؟ چرا برکنار شد؟ چرا بعد از گذشت 8 ماه از انتصاب، برکنار شد؟ چرا وزیر خارجه قبلی بعد از گذشت 8 ماه دوباره به سمت قبلی اش برگشت و شد وزیر خارجه ؟ همه این سوالات را رسانه ها و روزنامه نگاران می پرسیدند و مسوولان هم جواب می دادند. اگر جواب نمی دادند رسانه ها و خبرنگاران،‌ جواب را از منابع آگاه پیدا و منتشر می کردند اما هیچ کدام از این اتفاقات رخ نداد.

 

اگر چین آزادی و رسانه و خبرنگار واقعی داشت خبر برکناری را زودتر به نقل از منابع آگاه منتشر می کردند. چون نداشت به جای رسانه ها و روزنامه نگاران چینی، این رسانه ها و روزنامه نگاران غربی بودند که پیگیر ماجرا شدند. آنها بودند که چند هفته قبل، برای اولین بار خبر دادند خبری از "گانگ" وزیر خارجه چین نیست؛ غیب شده چون هیچ خبر و عکسی از او منتشر نمی شود و در برنامه های عمومی نیز شرکت نمی کند. آنها بودند که خبر دادند دو سفر جداگانه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا (جوزپ بورل) و وزیر خارجه انگلیس به پکن به همین دلیل غیب شدن همتای چینی لغو شدند.

در مدت غیب شدن وزیر خارجه چین ، تنها وزارت خارجه این کشور دو مرتبه واکنش مبهم داشت. بار اول حدود دو هفته پیش، اعلام کرد او " به دلایل بهداشتی" در نشست بین المللی آسه آن اندونزی شرکت نکرد اما جزئیات این موضوع اعلام نشد. بار دوم هم دوشنبه (یک روز قبل از برکناری) وقتی سخنگوی وزارت خارجه چین (خانم ماو نینگ) در پاسخ به سوالی درباره غیبت وزیر فقط به گفتن این جمله اکتفا کرد و نه بیشتر : " اطلاعاتی ندارم که ارائه کنم ".

داستان غیبت یک ماهه وزیر خارجه چین یادآور ناپدید شدن جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری کشورش در استانبول ترکیه بود. در ابتدای ماجرا، وقتی کل رسانه های ترکیه و جهان، سرگرم خبرهای این سوژه جذاب و مهم بودند تا به جواب این سوال برسند که "خاشقجی کجاست" رسانه ها و خبرگزاری های سعودی دولتی و خصوصی، داخلی و خارجی، در سکوت کامل به سر می بردند انگار نه انگار. چرا؟ چون می ترسیدند. چون منتظر تعیین تکلیف از بالا بودند. چون منتظر بودند مقامات یا مشاوران رسانه ای مقامات ، سناریو، داستان سرایی و جوابی برای این سوال بیابند و آنها هم منتشر کنند. شاید هم می ترسیدند اگر به این سوژه بپردازند ممکن است چاقو دسته خودش را ببرد. 

و چند نکته:

- چرا در یک ماه اخیر هیچ رسانه چینی درباره این غیب شدن وزیر خارجه چین خبر یا محتوایی منتشر نکرد؟ چون این رسانه ها و خبرنگاران،‌ واقعی نیستند بلکه شبیه هستند. کار اینان نه اطلاع رسانی واقعیت ها و پرداختن به سوژه های روز و پاسخ به ابهامات و سوالات افکار عمومی،‌ بلکه تبلیغ مقامات و حکومت چین و حزب حاکم در این کشور است. همانگونه که شرکت های تبلیغاتی، منتظر دستور کار از سوی کارفرما می مانند اینجا هم رسانه ها و خبرگزاری ها منتظر کارفرما (حکومت و حزب حاکم چین) می مانند.

- هر چقدر اقتصاد چین، آزاد و لیبرال و شبیه کره جنوبی است اما در اطلاع رسانی همچنان بسته و به کره شمالی می ماند. 

 

- سوژه اصلی در چین است اما رسانه ها و خبرنگاران این کشور ساکت و تماشاگر این سوژه هستند و در مقابل رقبای رسانه ای نهایت استفاده را می برند. خبرگزاری دولت چین به عنوان بزرگترین خبرگزاری جهان از لحاظ تعداد نیرو و خبرنگار ( 10 هزار نیرو) نیز ناتوان و ساکت در گوشه ای تنها تماشاگر خبررسانی رسانه ها و روزنامه نگاران دیگر کشورها در این زمینه هستند.

- وقتی "گانگ" 8 ماه قبل به عنوان وزیر خارجه منصوب شد رسانه ها نوشتند او از جمله دیپلمات های چینی است که به دلیل موضع گیری تند علیه غرب به "گرگ جنگجو" معروف اند و بابت همین موضوع نگران روابط با غرب شدند. حالا یک ماه از گرگ جنگجو خبری نیست شاید اژدهای چینی او را خورده باشد.