سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید
************
روزنامه‌های امروز شنبه هفتم مردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که بازتاب عزاداری شیعیان جهان در عاشورای حسینی، آخرین اخبار مرتبط با انتخابات دور ششم خبرگان و احتمال انتقال اطلاعات محرمانه هسته‌ای در ماجرای برکناری مالی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
از اواسط ماه مه بود که غیبت رابرت مالی، نماینده ارشد دولت آمریکا در مذاکرات با ایران در یک جلسه توجیهی محرمانه پیرامون تجدیدنظر در توافق هسته‌ای ایران پرسش درباره او را مطرح کرد. به عنوان دیپلمات ارشد درگیر در مذاکرات با تهران، عدم حضور مالی در مقابل کنگره سوالاتی را از سوی قانونگذاران و کارمندان ارشد به دنبال داشت. منابع می‌گویند که در آن زمان، مقامات دولت بایدن به قانونگذاران گفتند که مالی در مرخصی شخصی طولانی‌مدت به سر می‌برد. تنها یک ماه بعد، مشخص شد که مالی در مورد سوءاستفاده از اطلاعات محرمانه مورد تحقیق قرار گرفته است و اتهامات به حدی جدی بوده که تحقیقات از دفتر وزارت امور خارجه مسئول امنیت دیپلماتیک به FBI تحویل داده شده است.
روزنامه هم‌میهن درباره رابرت مالی نوشته است:
سیاست‌گذاری در درون جامعه سیاسی و اداری آمریکا بدین‌گونه است که استراتژی کلان و کلی وجود دارد که توسط رئیس‌جمهور یا شورای امنیت ملی اعلام می‌شود، اما نحوه اجرای این سیاست‌ها در طول زمان ممکن، دست‌خوش تغییر می‌شود و این تابعی از کشمکش‌های سیاسی است که در داخل بدنه بروکراتیک همیشه جریان دارد. البته گاهی رویدادهای بیرونی می‌تواند کاتالیزور این کشاکش‌های درونی در دولت آمریکا چه در کاخ سفید، پنتاگون و چه در شورای عالی امنیت ملی و... باشد. به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر چند موضوع به زیان رابرت مالی رخ داد. برای نمونه جنگ روسیه در اوکراین و اتهام حمایت ایران از روسیه و اعتراضات سال گذشته در ایران و شکست مذاکرات از این جهت که حتی طرفین به آن چیزی که می‌خواستند، نزدیک هم نشدند.
در ادامه این گزارش آمده است:
کسی از شنیدن این جملات غافلگیر نشده است. البته فضای داخلی آمریکا مساعد بود تا این فشارها به نتیجه برسد و از آنجا که دولت بایدن در دو سال اخیر از مجموع اقدامات رابرت مالی راضی نبود، برکنار شده است. هرچند که سیاست اصولی و کلی دولت بایدن تلاش برای رسیدن به دیپلماسی از راه مذاکره است و با رفتن مالی، باید شاهد آمدن فردی باشیم که دارای تکنیک‌های متفاوت باشد که این تکنیک‌ها شاید مورد پسند ایران نباشد.
روزنامه آرمان امروز که هر روز به مسئله مذاکرات می‌پردازد درباره فایل لو رفته از رابرت مالی می‌نویسد:
به نظر نمی رسید که توافق در حال نهایی شدن بود اما تهران و واشنگتن در حال طی کردن این مسیر برای رسیدن به مقصد بودند اما افشای این فایل صوتی یک سنگ اندازی هوشمندانه از جانب افرادی بود که مخالف هر گونه دیپلماسی با ایران بودند. نگاه افراد تندرو در اروپا و آمریکا یکدست تر خواهد شد و این پیام را تداعی می کند که ایران کشوری نیست که بتوان از مذاکرات با آن به نتیجه ای دست یافت. در مقابل هم ایران را به این نتیجه می رساند که طرف مقابل نیز هیچ عزم و اراده ای برای به نتیجه رسیدن مذاکرات و دادن امتیاز ندارد. قطع مذاکرات و انسداد کامل آن، اعمال تحریم های شدیدتر و در نهایت تحرکات و آماده سازی برای تعرض به ایران از جمله اهدافی است که مخالفین دیپلماسی با ایران در سر دارند.
روزنامه شرق هم رفتن رابرت مالی از تیم مذاکره کننده آمریکایی را حیثیتی کرده و نوشته است:
هم برکناری رابرت مالی و هم اعزام این میزان از تسلیحات و تجهیزات به منطقه حکایت از آن دارد که اکنون به جای گزینه «مذاکره» احتمالا گزینه «تنش» روی میز قرار دارد، دور جدید تلاش‌های دولت بایدن بر محدودسازی تنش یا همان پلن C و توافق ضمنی و جدید با ایران تمرکز دارد؛ چراکه واشنگتن این محدودسازی تنش را به پشتوانه پلن B یا همان بازدارندگی دنبال می‌کند. به بیان دیگر واشنگتن ضمن علاقه‌مندی به بازدارندگی برای امتیازگیری، تمایلی به تشدید تنش با تهران ندارد. به همین واسطه ایالات متحده نه به دنبال تنش نظامی، بلکه به دنبال نمایش نظامی است تا توان بازدارندگی را بدون اصطکاک سیاسی و دیپلماتیک ذیل محدودسازی تنش در راستای ادامه مذاکرات داشته باشد.
رسانه‌های اصلاح‌طلب حساسیت خاصی به فایل‌های لو رفته از رابرت مالی داشته و آن را کارشکنی در پیشرفت مذاکرات ارزیابی می‌کنند، البته شاید زمان آن رسیده است که به این سوال هم پاسخ دهند که حساست فایل‌های صوتی رابرت مالی بیشضتر بود یا فایل‌های منتسب به جواد ظریف در شب انتخابات که با هدف دوقطبی‌سازی میان میدان و دیپلماسی درز داده شده بود! بخصوص آن جمله عجیب از جانب وزیر خارجه که گفته بود: قبل از شهادت شهید سلیمانی در تمامی نظرسنجی‌هایی که ما داشتیم، از سال 96 تا 99 محبوبیت من از 90 آمد روی 60 درصد و محبوبیت شهید سلیمانی رفت روی 90 درصد. مردم ما قهرمان بودن در منطقه را می‌پسندند. ما هم نوکر مردم و هم نوکر آنچه می‌پسندند هستیم. من برای شهید سلیمانی گریه کردم!
روحانی جای خالی هاشمی را پُر کن!
این روزها اصلاح‌طلبان با دست پس زده و با پا پیش می‌کشند، این وضعیت انتخاباتی نمایی از آینده سیاسی آن‌ها در انتخابات است.
روزنامه اعتماد در گزارشی به بررسی وضعیت اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس خبرگان پرداخته و نوشته است:
انتخابات دور پنجم خبرگان رهبری در شرایطی برگزار شد که فضای عمومی جامعه برآمده از تحولات مرتبط با انتخابات سال92 و پیروزی اعتدالگرایان، نوع خاصی از شور و نشاط عمومی را تجربه می‌کرد. در این برهه آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی به عنوان چهره‌ای که توانسته بود همراه با سید محمد خاتمی در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم، جریانات میانه‌رو و اصلاح‌طلب را به سمت اتحاد استراتژیک رهنمون سازد، تلاش می‌کرد، روند ایجاد اتحاد را برای مجلس خبرگان پنجم هم اجرایی کند. اما بسیاری از تحلیلگران سیاسی به دنبال رمزگشایی از این موضوع هستند که آیا مسیری که آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در انتخابات خبرگان شکل داده بود در ادامه امکان تداوم را خواهد داشت یا نه؟
در ادامه این گزارش آمده است:
برخی اسامی مانند حسن روحانی در این میان مطرح می‌شود تا بتواند علمای معتدل را ذیل یک خیمه واحد شکل دهد. شاید حسن خمینی نام مهم دیگری است که گروهی از تحلیلگران حضور او در انتخابات دور ششم مجلس خبرگان را در صورت بلامانع اعلان شدن، اثرگذار ارزیابی می‌کنند. اما در میان برخی تلاش‌ها برای شکل‌دهی به خیمه اعتدالگرایان در خبرگان، اخباری هم درباره تداوم پروژه خالص‌سازی در انتخابات مجلس خبرگان شنیده می‌شود که باعث بروز برخی واکنش‌ها شده است.
تاملی بر فعالیت های سیاسی- رسانه ای اصلاح‌طلباننشان می دهد که آنان در وهله اول در حال بازخوانی شرایط موجود بوده و با جدی خواندن شرایط عدم مشارکت مردم در انتخابات لزوم تلاش برای افزایش مشارکت را به دلایل مختلف گوشزد می کنند. خبرهای رسیده حکایت از آن دارد که اردوگاه حامیان روحاین علاقه‌منتد به شرکت در انتخابات مجلس خبرگان و حامیان لاریجانی نظر به انتخابات مجلس دارند.